Η κορύφωση: Απάθεια και Αγάπη

 

                                                      Φωτογραφίες:Pinterest

Αυτή η ευλογημένη περίοδος που οδηγεί στη γέννηση του Κοσμοσωτήρος Ιησού Χριστού, είναι περίοδος σωματικής και πνευματικής άθλησης. Είναι περίοδος ενδοσκόπησης και του γνώθι σαυτόν. Ακολουθεί ανάλυση της υπέρτατης-εσταυρωμένης αγάπης του Κυρίου μας και ερωτηματολόγιο εκτίμησης της δικής μας αγάπης, σε τι πνευματικό στάδιο είμαστε, όσον αφορά την αρετή της αγάπης.

Η απάθεια, ως καθαρμένη κατάσταση ψυχής από πάθη, προετοιμάζει την ψυχή για την τέλεια αρετή: την αγάπη. Ο Απόστολος Παύλος την ορίζει ως την υπέρτατη αρετή, που υπερβαίνει κάθε χαρισματική ικανότητα και ενώνει θεωρία και πράξη (1 Κορ. 13:4‑7, 13; Παύλος, 1994).

Σύμφωνα με τον Ιωάννη Σιναΐτη, η αγάπη είναι η κορυφή της Κλίμακας, η πλήρης ένωση όλων των αρετών, που εκδηλώνεται μέσω ταπείνωσης, αυτοθυσίας και προσφοράς στον Θεό και στον πλησίον (Σιναΐτης, 2005). Η αγάπη ενσωματώνει κάθετη διάσταση προς τον Θεό και οριζόντια προς τον πλησίον, όπως φαίνεται στην «εσταυρωμένη αγάπη» του Χριστού (Παλαμάς, 1999; Νύσσης, 1987).

Ο Ιωάννης Χρυσόστομος τονίζει ότι η αγάπη δεν είναι απλώς συναίσθημα, αλλά ενεργός πνευματική δύναμη που οδηγεί σε υπακοή και κοινωνική αλληλεγγύη (Χρυσόστομος, 2001). Ο Γρηγόριος Νύσσης προσθέτει ότι η αγάπη αποτελεί κοινωνία της ψυχής με τον Θεό και εκστατική εμπειρία συμμετοχής στη θεία ζωή (Νύσσης, 1987). Τέλος, ο Γρηγόριος Παλαμάς υπογραμμίζει την αγάπη ως ενέργεια της χάρης, που οδηγεί στη θέωση (Παλαμάς, 1999).

Η αγάπη, ως τελική αρετή, συνδέει όλες τις προηγούμενες αρετές της Κλίμακας του Ιωάννου Σιαναΐτου, ενώ η ενσωμάτωσή της στη ζωή καθιστά τον άνθρωπο φορέα πνευματικής ωριμότητας, κοινωνικής αλληλεγγύης και  ένωσης με τον Θεό.

Ερωτηματολόγιο  Αγάπης Χριστού

Οδηγίες: Απαντήστε σε κάθε ερώτηση με βάση το προσωπικό σας συναίσθημα ή εμπειρία, χρησιμοποιώντας κλίμακα 0–4:
0 = Καθόλου, 1 = Λίγο, 2 = Μέτρια, 3 = Πολύ, 4 = Πλήρως.

Α. Κάθετη διάσταση: Αγάπη προς τον Θεό (1–10)

1. Αφιερώνω χρόνο καθημερινά σε προσωπική προσευχή ή πνευματική άσκηση.

2. Προσπαθώ να εμπιστεύομαι τον Θεό ακόμη και σε δύσκολες καταστάσεις.

3. Η πίστη μου με καθοδηγεί στις αποφάσεις της καθημερινότητας.

4. Προσπαθώ να ελέγχω τα πάθη μου για να πλησιάσω τον Θεό.

5. Αποδέχομαι τις δυσκολίες ως ευκαιρίες πνευματικής ανάπτυξης.

6. Η αίσθηση ταπείνωσης με φέρνει πιο κοντά στον Θεό.

7. Προσπαθώ να βλέπω τη ζωή μου ως δώρο και ευθύνη από τον Θεό.

8. Η θεία χάρη και η προσευχή με καθοδηγούν στη σωστή δράση.

9. Αποφεύγω πράξεις που μειώνουν τη σχέση μου με τον Θεό.

10. Αισθάνομαι εσωτερική γαλήνη όταν ακολουθώ την εντολή του Θεού.

Βαθμός Υποκλίμακας Α: 0–40

Β. Οριζόντια διάσταση: Αγάπη προς τον πλησίον (11–20)

11. Προσπαθώ να συγχωρώ αυτούς που με πλήγωσαν.

12. Αποφεύγω να ανταποδίδω κακό με κακό.

13. Βοηθάω ανθρώπους χωρίς να περιμένω αντάλλαγμα.

14. Σέβομαι τις ανάγκες των άλλων και προσπαθώ να τις καλύπτω.

15. Συμμερίζομαι τη χαρά και τη λύπη των άλλων με ειλικρίνεια.

16. Προσπαθώ να δείχνω ευγένεια και καλοσύνη ακόμη και σε δύσκολους ανθρώπους.

17. Η αγάπη προς τον πλησίον με κινητοποιεί σε καθημερινές πράξεις προσφοράς.

18. Αποφεύγω τη ματαιοδοξία και τον ανταγωνισμό εις βάρος των άλλων.

19. Προσπαθώ να βλέπω κάθε άνθρωπο ως εικόνα του Θεού.

20. Εμπνέομαι από την αγάπη του Χριστού για να αγαπώ ανιδιοτελώς.

Βαθμός Υποκλίμακας Β: 0–40

Γ. Ένωση θεωρίας και πράξης (21–30)

21. Προσπαθώ να εφαρμόζω τις πνευματικές μου αξίες στην καθημερινή ζωή.

22. Η προσευχή με ενθαρρύνει να αγαπώ περισσότερο τον πλησίον.

23. Αισθάνομαι ευθύνη να δείξω αγάπη και στα μικρά καθημερινά πράγματα.

24. Αναγνωρίζω πότε η αγάπη απαιτεί θυσία ή κόπο.

25. Προσπαθώ να ζήσω τις αρετές της Κλίμακας στην καθημερινή μου ζωή.

26. Αποφεύγω πράξεις που βλάπτουν τους άλλους, ακόμα και αν δεν με βλέπει κανείς.

27. Προσπαθώ να μετατρέπω την κριτική ή τον θυμό σε θετική πράξη αγάπης.

28. Η αγάπη με εμπνέει να συμμετέχω ενεργά στην κοινότητά μου.

29. Στην καθημερινή ζωή εντοπίζω τις στιγμές που μπορώ να δείξω θυσιαστική αγάπη.

30. Αισθάνομαι πλήρης όταν η αγάπη μου συνδέει Θεό και πλησίον.

Βαθμός Υποκλίμακας Γ: 0–40

Δ. Εσωτερική ωρίμανση (31–40)

31. Η εσωτερική γαλήνη με βοηθά να αντιμετωπίζω τις προκλήσεις με αγάπη.

32. Αποφεύγω το θυμό και την εκδικητικότητα στις σχέσεις μου.

33. Προσπαθώ να μην εξαρτώμαι από υλικά ή εξωτερικά αγαθά.

34. Η ταπείνωση είναι οδηγός στην καθημερινή μου συμπεριφορά.

35. Προσπαθώ να ελέγχω τους λογισμούς μου πριν ενεργήσω.

36. Αισθάνομαι ότι η ησυχία της καρδιάς οδηγεί σε καλύτερη κατανόηση των άλλων.

37. Προσπαθώ να δείχνω αγάπη ακόμη και σε όσους με αδικούν.

38. Αποφεύγω την πολυλογία και τις περιττές αντιπαραθέσεις.

39. Στοχεύω να αγαπώ με συνέπεια, όχι μόνο όταν είναι εύκολο ή ευχάριστο.

40. Η καλλιέργεια των αρετών με βοηθά να μιμούμαι την αγάπη του Χριστού στην καθημερινότητα.

Βαθμός  Υποκλίμακας Δ: 0–40

Ε. Αρετή της Αγάπης (41–60)

41. Προσπαθώ να αγαπώ τον Θεό πάνω από όλα.

42. Η αγάπη μου προς τον Θεό εκφράζεται με προσευχή και πνευματικές πρακτικές.

43. Προσπαθώ να συγχωρώ αυτούς που με πλήγωσαν.

44. Η αγάπη μου με ωθεί να βοηθώ ανθρώπους χωρίς αντάλλαγμα.

45. Δείχνω σεβασμό και καλοσύνη ακόμη και σε δύσκολους ανθρώπους.

46. Η αγάπη μου με κινητοποιεί σε καθημερινές θυσίες.

47. Προσπαθώ να ζω την ταπείνωση ως έκφραση αγάπης.

48. Αποφεύγω πράξεις που βλάπτουν τον πλησίον ή τον Θεό.

49. Προσπαθώ να βλέπω κάθε άνθρωπο ως εικόνα του Θεού.

50. Η αγάπη με ενθαρρύνει να είμαι συγκαταβατικός και πραός.

51. Δείχνω ευγένεια και φροντίδα ακόμα και όταν δεν το εκτιμούν.

52. Προσπαθώ να συνδέω την πνευματική μου ζωή με την καθημερινή πράξη αγάπης.

53. Η αγάπη μου με καθοδηγεί να διατηρώ εσωτερική ησυχία και γαλήνη.

54. Προσπαθώ να αγαπώ ανιδιοτελώς, χωρίς να περιμένω ανταμοιβή.

55. Η αγάπη μου με βοηθά να αντιμετωπίζω τον θυμό με υπομονή.

56. Προσπαθώ να μιμούμαι τη σταυρική θυσία του Χριστού στην καθημερινή ζωή.

57. Η αγάπη με καθοδηγεί να ενεργώ δίκαια και με σεβασμό προς τους άλλους.

58. Προσπαθώ να ενώνω τη θεωρία με την πράξη στην αγάπη μου.

59. Η αγάπη με ωθεί να προσφέρω χρόνο και ενέργεια για τον πλησίον.

60. Αισθάνομαι πληρότητα όταν η αγάπη μου συνδέει Θεό και πλησίον.

Βαθμός Υποκλίμακας Ε: 0–80

• Συνολικός βαθμός ερωτηματολογίου: 0–240

  Παράγοντας	Αριθμός Ερωτήσεων	Βαθμός
  Α. Κάθετη διάσταση	1–10	0–40
  Β. Οριζόντια διάσταση	11–20	0–40
  Γ. Ένωση θεωρίας και πράξης	21–30	0–40
  Δ. Εσωτερική ωρίμανση	31–40	0–40
  Ε. Αρετή της Αγάπης	41–60	0–80

   

• Ερμηνεία: Όσο υψηλότερος είναι ο βαθμός, τόσο μεγαλύτερη η  ομοίωση της εσταυρωμένης αγάπης του Χριστού. Αγαπάτε αλλήλους!

-Λόγος Θείου Φωτός