Οἱ Πατέρες, ἑρμηνεύοντας τὴν παραβολή, ἀντιπαραβάλλουν τὴν εἰκόνα τοῦ πλουσίου, ποὺ προκαλεῖ μὲ τὴν ἔνδυσή του, μὲ ἐκείνη τοῦ Λαζάρου, ποὺ ζεῖ στὸ περιθώριο τοῦ πλουσίου καὶ ὑποφέρει ἀπὸ τὴν συμπεριφορά του. Πράγματι! Ο πλούσιος «ἐνεδιδύσκετο πορφύραν καὶ βύσσον», ἐνῶ ὁ φτωχὸς Λάζαρος «ἐβέβλητο πρὸς τὸν πυλῶνα αὐτοῦ ἡλκωμένος (πληγιασμένος). Ὁ πλούσιος εὐφραινόταν «καθ’ ἡμέραν λαμπρῶς», ἐνῶ ὁ φτωχὸς ἐπιθυμοῦσε «χορτασθῆναι ἀπὸ τῶν ψιχίων τῶν πιπτόντων ἀπὸ τῆς τραπέζης τοῦ πλουσίου.» (Λουκ., ιστ’ 19-21).
Ματαίως, ὅμως! Ὁ πλούσιος δὲν ἐνδιαφερόταν νὰ περιθάλψη τὸν πτωχό, οὔτε νὰ περιποιηθῇ τὰ ἕλκη του –τὶς πληγές του, τὰ ὁποῖα «ἀπέλειχον» -τὰ ἔγλειφαν- οἱ κύνες! Ἔτσι περιφρονημένος καὶ ἀπροστάτευτος πέθανε τελικὰ ὁ φτωχός. Καὶ λίγο ἀργότερα πέθανε καὶ ὁ πλούσιος καὶ ἐτάφη. Ἔτσι ἁπλᾶ περιγράφει τὸν θάνατο τοῦ μέχρι πρό τινος λαμπροῦ πλουσίου ὁ Λουκᾶς, διότι καὶ ἐκεῖνος, παρὰ τὰ πλούτη του, πεθαίνει μόνος καὶ ἔρημος, ὅπως ὁ ταλαίπωρος φτωχός. Ἐξ ἄλλου, μπροστὰ στὸν θάνατο, τελικά, ὅλοι στεκόμαστε ἴσοι, πλούσιοι καὶ πένητες, ὅπως ἀναφέρουν καὶ οἱ ὑπέροχοι ὕμνοι τῆς Ἐξοδίου ἀκολουθίας τοῦ Ἰωάννου Δαμασκηνοῦ.
Μετὰ θάνατον, ὅμως, οἱ ὅροι ἀντιστρέφονται. Ὁ πρώην πλούσιος μὰ φτωχὸς στὶς ἀρετὲς βρίσκεται τώρα στὸν Ἅδη, «ὑπάρχων ἐν βασάνοις» καὶ «ὀδυνᾶται», ἐνῷ ὁ φτωχὸς ἀλλὰ πλούσιος στὶς ἀρετὲς Λάζαρος ἀναπαύεται τώρα στὶς ἀγκάλες τοῦ Ἀβραάμ. Ὁ πατέρας Ἀβραάμ, τοῦ ὁποίου παιδιὰ ἔλεγαν ὅτι εἶναι οἱ Ἰουδαῖοι, χωρὶς ὅμως νὰ κάνουν τὰ ἔργα του, ὅπως τοὺς ἐπικρίνει ὁ Κύριος, ὑπενθυμίζει στὸν νῦν ὀδυνώμενο πλούσιο ὅτι στὸν οὐρανὸ πλέον ἀπολαμβάνει καθεὶς κατὰ τὰ ἔργα του στὴν γῆ! Γι’ αὐτὸ «ἐσὺ ποὺ ἀπέλαβες τὰ ἀγαθὰ στὴν γῆ, τώρα ὀδυνᾶσαι, ἐνῷ ἐκεῖνος ποὺ ἀπέλαβε τὰ κακά, τώρα παρακαλεῖται –παρηγορεῖται» (ὅ. π., 25). Βλέπετε, ἡ δικαιοσύνη τοῦ Θεοῦ, σὲ ἀντίθεση μὲ τὴν ἀνθρωπίνη, ποὺ συχνὰ μεροληπτεῖ καὶ προσωποληπτεῖ, εἶναι ἀδέκαστη, οὔτε διχάζεται, οὔτε χρηματίζεται! Εἶναι ὅμως καὶ ἀμείλικτη καὶ ἀνηλεὴς ἡ δικαία κρίση τοῦ Θεοῦ «τῷ μὴ ποιήσαντι ἔλεος» (Ἰάκ. α’ 13).
Σ’ αὐτοὺς τοὺς ἀνηλεεῖς ἀπευθύνεται ὁ Κύριος μὲ τὴν παραβολὴ αὐτήν. Στοὺς φιλάργυρους πλὴν ὅμως ἀσπλάγχνους Φαρισαίους τῆς ἐποχῆς του, οἱ ὁποῖοι «ἤκουον ταῦτα πάντα». Τί «ἤκουον», δηλαδή, οἱ ἀνελεήμονες αὐτοί; Τὸν Κύριο νὰ τοὺς λέει ἄλλη μιὰ παραβολὴ γιὰ τὸν πλοῦτο, καὶ συγκεκριμένα νὰ τοὺς μιλάῃ γιὰ τὸν ἄδικο οἰκονόμο ποὺ ὁ κύριος τοῦ ἀφαιρεῖ τὴν οἰκονομία, λόγῳ τῆς κακῆς διαχειρίσεώς του (Λουκ., ιστ’ 1-9). Ὁ ἄδικος ὅμως αὐτὸς οἰκονόμος φέρεται «δίκαια» στοὺς ὀφειλέτες τοῦ κυρίου του. Μετὰ ἀπὸ τὴν ἀπόλυσή του ἀπὸ αὐτὸν καὶ προκειμένου νὰ ἐξασφαλίση τὰ πρὸς τὸ ζῆν, τοὺς χαρίζει μέρος τῶν ὀφειλῶν των, καὶ ἔτσι εἶναι ὅλοι εὐχαριστημένοι.
Τί θέλει νὰ τοὺς πῇ ὁ Κύριος; Πολὺ ἁπλᾶ. Ἀποφασίστε, ὑποκριτὲς Φαρισαῖοι, ποὺ αὐτοδικαιώνεστε («οἱ δικαιοῦντες ἑαυτοὺς ἐνώπιον τῶν ἀνθρώπων», ὅ. π., 15), μὲ ποιόν ἐπί τέλους θέλετε νὰ ἦστε. Μὲ τὸν ἀληθινὸ Θεὸ τοῦ δικαίου ἢ μὲ τὸν μαμωνὰ τοῦ κέρδους καὶ τῆς ἀδικίας; Ἐκεῖνοι, βεβαίως, οἱ ἀλαζόνες Φαρισαῖοι, ὄχι μόνον δὲν ἤθελαν νὰ ἀκούσουν τὸν Κύριο ἀλλά «ἐξεμυκτήριζον αὐτόν», τὸν εἰρωνεύονταν.
Γι’ αὐτὸ ὁ Κύριος τοὺς λέει αὐτὴν τὴν δεύτερη παραβολή, γιὰ τὸν ἀμετανόητο πλούσιο, ποὺ ἐνῷ εἶχε ἐν ζωῇ τὴν εὐκαιρία νὰ διαχειριστῇ σωστὰ τὸν πλοῦτο του, εὐεργετῶντας καὶ τὸν φτωχὸ Λάζαρο, ἐν τούτοις ὄχι μόνον δὲν τὸ ἔκανε, ἀλλὰ νόμιζε ὅτι καὶ στὴν ἄλλη ζωὴ θὰ ἦταν πλούσιος καὶ θὰ εἶχε ὑπηρέτες, ὅπως τὸν φτωχὸ Λάζαρο, νὰ κάνουν θελήματα γιὰ τὸν ἴδιο ἢ γιὰ τοὺς «ἀδελφούς» του, τοὺς ἄλλους ἁμαρτωλοὺς καὶ ἀμετανοήτους.
Τὸ μήνυμα εἶναι ξεκάθαρο γιὰ τοὺς μυκτηρίζοντες Φαρισαίους καὶ τοὺς ὁμοίους των. Ἐὰν δὲν ἀκούσουν -ποὺ δὲν ἄκουσαν- τὸν Μωυσῆ καὶ τοὺς ἄλλους προφῆτες, ποὺ ἔλεγαν ὅτι εὐλαβοῦνται, «οὐδὲ ἐὰν τὶς ἐκ νεκρῶν ἀναστῇ, πεισθήσονται.» (ὅ. π., 31)! Πράγματι! Ἀκόμη καὶ ὅταν ὁ νεκρὸς Λάζαρος, ὁ φίλος τοῦ Κυρίου, ἀνέστη, καὶ πάλι ἐκεῖνοι δὲν ἐπίστευσαν στὸν Κύριο, ἀλλὰ ἔσπευσαν νὰ τὸν σκοτώσουν -τὸν Λάζαρο, γιὰ νὰ μὴν παρασυρθοῦν καὶ πιστεύσουν οὔτε οἱ ἄλλοι ἄνθρωποι (Ἰωάν., ιβ’ 10-11). Τόση ἦταν ἡ ἀναλγησία καὶ ἡ ἀμετανοησία των!
Ἐμεῖς, ὅμως, ἂς μὴν τοὺς ὁμοιάσωμε οὔτε στὴν ὑψηλοφροσύνη των, ποὺ ὁ Κύριος τὴν ἀπεκάλεσε «βδέλυγμα ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ», οὔτε στὴν σκληροκαρδία των, οὔτε ἀσφαλῶς στὴν ἀμετανοησία των. Ἂς διδαχθοῦμε ἀπὸ τὸ παράδειγμα τοῦ ὑπομονετικοῦ καὶ καρτερικοῦ Λαζάρου, ποὺ ὑπέμεινε στὴν γῆ τὴν περιφρόνηση, τὴν ταπείνωση καὶ τὴν ἀδικία ἐκ μέρους τοῦ πλουσίου καὶ τῶν ὁμοίων των, ἀλλὰ κέρδισε στὸν οὐρανὸ τὴν ἀγάπη καὶ τὴν παρηγορία τοῦ δικαίου Θεοῦ.
Αὐτός, ὁ δίκαιος Θεός, ἂς μᾶς ἐνισχύη πάντοτε στὴν φιλαδελφία, στὴν ὑπομονὴ καὶ στὴν ἀγάπη πρὸς τὸν ἐμπερίστατο ἀδελφό, ὥστε μὲ αὐτὲς τὶς ἀρετὲς ἐφοδιασμένοι νὰ ἐξασφαλίσωμε καὶ μεῖς, ὅπως ὁ φτωχὸς Λάζαρος, τὸ εἰσιτήριο γιὰ τὴν αἰώνιο ζωή. Ἀμήν! Γένοιτο!
Σοφία Μπεκρῆ, φιλόλογος - θεολόγος
Ορθόδοξος Πολιτιστικός Σύλλογος "Επάλξεις"
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου