1. Εισαγωγή – Η Αφήγηση του Ερημίτη
Μια μέρα, ένας περιηγητής ανέβηκε σε ένα βουνό όπου ένας ερημίτης του Αγίου Όρους είχε βρει καταφύγιο. Τον ρώτησε:
– Τι κάνεις σε τέτοια μοναξιά;
Ο ερημίτης απάντησε:
– Έχω πολλή δουλειά να κάνω.
– Και πώς βρίσκεις τόση δουλειά εδώ; Δεν βλέπω τίποτα…
– Πρέπει να εκπαιδεύσω δύο γεράκια και δύο αετούς, να ηρεμήσω δύο λαγούς, να πειθαρχήσω ένα φίδι, να παρακινήσω ένα γαϊδούρι και να δαμάσω ένα λιοντάρι.
– Και πού είναι όλα αυτά; Δεν μπορώ να τα δω…
– Τα έχω μέσα μου.
Ο ερημίτης εξηγεί ότι τα γεράκια είναι τα μάτια, οι αετοί τα χέρια, οι λαγοί τα πόδια, ο γάιδαρος το σώμα, το φίδι η γλώσσα, και το λιοντάρι ο εγωισμός του. Όπως βλέπουμε, η μοναξιά δεν είναι κενό, αλλά πεδίο συνεχούς πνευματικής εργασίας (Πηγή: Mount Athos Legacy -FB).
2. Θεολογική Ανάλυση με Πατερικό Λόγο
2.1. Η Πειθαρχία των Παθών
Ο Μέγας Βασίλειος υπογραμμίζει ότι η πνευματική ζωή απαιτεί διαρκή αγώνα κατά των παθών:
«Όποιος νικιέται από τα πάθη του, δεν μπορεί να προκόψει ούτε στην ένωσή του με τον Θεό ούτε ως άνθρωπος.»(Epistulae, 45)
Η εκπαίδευση των “γερακιών” και των “αετών” αντιπροσωπεύει την πειθαρχία των αισθήσεων – μάτια και χέρια – ώστε να μην χρησιμοποιούνται για κακό, αλλά για αρετή.
2.2. Ο Εσωτερικός Αγώνας της Ψυχής
Ο άγιος Ιωάννης της Κλίμακος διδάσκει ότι η σωτηρία περνά μέσα από την πειθαρχία των παθών:
«Ο άνθρωπος πρέπει να αγωνιστεί για να δαμάσει τα πάθη του, ώστε να μπορεί να ανέβει τη σκάλα της αρετής.»(Κλίμακα, Λόγος 4)
Οι “λαγοί” και το “γαϊδούρι”- πόδια και σώμα- συμβολίζουν τα πάθη που ωθούν σε φυγή ή απροθυμία. Η άσκηση της υπομονής και της επιμονής είναι απαραίτητη για πνευματική ωρίμανση.
2.3. Η Γλώσσα και ο Λόγος
Ο άγιος Μακάριος ο Αιγύπτιος τονίζει τη σημασία του ελέγχου της γλώσσας:
«Η γλώσσα είναι η πηγή πολλών κακών· εκεί πρέπει να αρχίσει η πειθαρχία.»(Λόγοι, 20)
Το φίδι αντιπροσωπεύει τα λόγια που μπορούν να πληγώσουν ή να δηλητηριάσουν. Η πειθαρχία της γλώσσας είναι θεμέλιο της αρετής.
2.4. Ο Εγωισμός και η Ταπείνωση
Το λιοντάρι, ως σύμβολο του εγωισμού, παραπέμπει στη διδασκαλία του αγίου Νείλου της Αιγύπτου:
«Ο άνθρωπος που επιθυμεί να σωθεί, πρέπει να παρακολουθεί συνεχώς τα πάθη του και να τα υποτάσσει στη θέληση του Θεού.»(Λόγοι 15)
Η ταπείνωση και η αυτογνωσία είναι κλειδιά για τη νίκη επί του εγωισμού και την απόκτηση πνευματικής ελευθερίας. Ο εγωισμός έριξε τον Εωσφόρο από τον Ουρανό και όχι ο έλεγχος των άλλων παθών. Ήθελε να είναι ανώτερος από τον ίδιο τον Θεό και δημιουργό του κόσμου.
2.5. Συνολική Θεώρηση
Σύμφωνα με τους Πατέρες, η πνευματική ζωή δεν είναι φυγή από τον κόσμο, αλλά συνεχής αγώνας εναντίον των παθών μέσα μας. Το σώμα, η γλώσσα, τα μάτια, τα χέρια και ο νους πρέπει να συνεργαστούν υπό την καθοδήγηση της θείας Χάριτος, ώστε ο άνθρωπος να κατακτήσει την εσωτερική ειρήνη και ένωση με τον Θεό.
3. Συμπέρασμα
Η αφήγηση του ερημίτη μας διδάσκει ότι η μοναξιά και η πνευματική άσκηση δεν είναι αδρανείς καταστάσεις, αλλά πεδία συνεχούς εσωτερικού αγώνα. Τα πάθη που κατοικούν μέσα μας – τα “γεράκια”, οι “αετοί”, οι “λαγοί”, το “φίδι”, ο “γάιδαρος” και το “λιοντάρι” – μπορούν να μετατραπούν σε εργαλεία αρετής, όταν αντιμετωπιστούν με συνειδητή πειθαρχία και ταπείνωση, όπως διδάσκουν οι Πατέρες της Εκκλησίας.
Βιβλιογραφία
Chryssavgis, J., In the Heart of the Desert: The Spirituality of the Desert Fathers, Orbis Books, 2008.
Ιωάννης της Κλίμακος, Κλίμακα, Λόγος 4, μετάφρ. Γ. Παπαδόπουλος, εκδ. Άθως.
Μακάριος ο Αιγύπτιος, Λόγοι, 20, εκδ. Πασχαλίδου.
Μέγας Βασίλειος, Epistulae, 45.
Νείλος της Αιγύπτου, Λόγοι, 15, εκδ. Ορθόδοξη Ακαδημία Κρήτης.
Ware, K., The Orthodox Way, St. Vladimir's Seminary Press, 1995.
-Λόγος Θείου Φωτός
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου