Η αγία εικόνα της Παναγίας Γαλακτοτροφούσης βρίσκεται στην Ιερά Μονή Χιλιανδαρίου και φυλάσσεται εκεί από τον 13ο αιώνα, όταν τη μετέφερε ο Άγιος Σάββας, ο Αρχιεπίσκοπος Σερβίας και κτίτωρ της Ιεράς Μονής Χιλιανδαρίου , από τη Λαύρα του Οσίου Σάββα του Ηγιασμένου, που βρίσκεται 25 στάδια μακριά από την Ιερουσαλήμ. Όταν ο μέγας κτίτωρ της μοναδικής σε όλη την Ανατολή Λαύρας, ο Όσιος Σάββας ο Ηγιασμένος, έμελλε να απέλθει προς τον Κύριο, είπε προφητικά σε αυτούς που τον περικύκλωσαν στη νεκρική κλίνη του:
- "Μετά από παρέλευση πολλού καιρού μέλλει να επισκεφτεί τη Λαύρα ένας βασιλόπαις, Σέρβος στο γένος, και συνονόματος μου, Σάββας στο όνομα. Η εικόνα της Θεοτόκου της Γαλακτοτροφούσης να δοθεί σε αυτόν με ευλογίες”.
Απήλθε ήσυχος μετά από αυτή την εντολή και προφητεία ο μακαριστός καθηγούμενος, Όσιος Σάββας ο Ηγιασμένος, τον τέταρτο χρόνο της βασιλείας του Ιουστινιανού, κατά τον 6ο αιώνα.Πέρασαν εξακόσια χρόνια από τότε και η εικόνα παρέμενε στη θέση της, στη Λαύρα του Οσίου Σάββα του Ηγιασμένου, περιμένοντας να εκπληρωθεί η προφητεία.
Κατά το τέλος του 13ου αιώνα, επισκέφθηκε την Παλαιστίνη ο Άγιος Σάββας ο Αρχιεπίσκοπος της Σερβίας και κτίτωρ της Ιεράς Μονής Χιλιανδαρίου στο Άγιον Όρος, στον οποίο γνωστοποίησαν οι μοναχοί τις προφητικές διατάξεις του Οσίου πατέρα τους, και καθηγουμένου, Σάββα του Ηγιασμένου. Τον ευλόγησαν και του προσέφεραν την Παναγία Γαλακτοτροφούσα και μία ακόμη εικόνα, την Παναγία Τριχειρούσα.
Όταν επέστρεψε στη Μονή Χιλιανδαρίου ο Άγιος Σάββας, ο Αρχιεπίσκοπος Σερβίας, αφιέρωσε την εικόνα της Παναγίας Γαλακτοτροφούσης. Την έθεσε στην εκκλησία στις Καρυές σε μία Κέλλα , που εκεί διέμενε ο ίδιος, η οποία ονομάστηκε Τυπικαρείον. Ονομάστηκε δε Τυπικαρείον, γιατί εκεί φυλάσσεται το ιδιαίτερο τυπικό που έγραψε ο Άγιος Σάββας. Την εικόνα της Τριχειρούσης πήρε μαζί του ο Αρχιεπίσκοπος στη Σερβία.
Η εικόνα της Παναγίας Γαλακτοτροφούσης ,μέχρι σήμερα, στέκεται στο τέμπλο δεξιά, εκεί που κανονικά τοποθετείται η εικόνα του Ιησού Χριστού. Και όμως, σε αυτή την εκκλησία ο Παντοκράτωρ Κύριος κατέχει την αριστερή θέση στις βασιλικές πύλες, εκεί που έπρεπε να ίσταται η εικόνα της Θεοτόκου.
Η σύναξη της Υπεραγίας και Αειπαρθένου Μαρίας, της επονομαζομένης Γαλακτοτροφούσης εορτάζεται στις 3 Ιουλίου.
Η αγιογράφηση της Παναγίας της Γαλακτοτροφούσης
Η συγκεκριμένη εικόνα είναι σπανιότατο δείγμα της Βυζαντινής σχολής. Η Παναγία απεικονίζεται με τον Χριστό στην αγκαλιά, με κλίση προς τα αριστερά. Η αριστερή στάση του σώματος τής Παναγίας εναρμονίζεται με τη δεξιά πλευρά του Ιησού Χριστού, τον οποίο κρατεί επάνω στη δεξιά της χείρα και την αριστερή της ακουμπά ελαφρά, και στηρίζει τα πόδια Του. Αποκαλυπτικός είναι ο δεξιός , σφριγηλός μαστός της Θεοτόκου , πλήρης θείου γάλακτος, που αναδύεται κάτω από την ευλογημένη εσθήτα της. Ο Ιησούς Χριστός, ο Κοσμοσωτήρας Θεάνθρωπος και Μονογενής Υιός, αγγίζει τρυφερά τον μαστό της Αγίας Μητέρας Του. Η μητέρα Παναγία απεικονίζεται ως νέα κόρη, και φέρει τα γλυκά χαρακτηριστικά λεχώνας. Η θεία επαφή καθιερώνεται μέσα από αυτό το βρεφικό άγγιγμα του αγίου μαστού Της Υπεραγίας Θεοτόκου.
Η Παναγία φορεί σκουρόχρωμο φόρεμα εσωτερικά, σε απόχρωση σιένα ψημένη - την ίδια απόχρωση φέρει και ο χιτώνας του Χριστού- με διακόσμηση στην τραχηλιά και στην παρυφή στα μανίκια. Το μαφόριο της Παναγίας έχει το χρώμα της ροδαυγής, σε απόχρωση κιννάβαρης , είναι πύρινο και πεποιλκιμένο με τα τρία άστρα της παρθενίας της, στους ώμους και στο κέντρο της κεφαλής (ήταν παρθένος πριν, κατά, και μετά τη γέννηση του Ιησού Χριστού) . Επίσης, φέρει κεντήματα βυζαντινού τύπου, δαντελωτά σκούρα επιρράμματα, τα λεγόμενα παραγαύδια, επάνω στο μαφόριο Της.
Τα φωτοστέφανα είναι έξεργα, ασημένια, με πτυσσόμενους βλαστούς και άλλα ανάγλυφα σχέδια, λιθοκόσμητα και ακτινωτά στην παρυφή, επίσης τα χέρια της Θεοτόκου είναι ασημένια, καθώς και η δεξιά χείρα του Ιησού Χριστού.
Επάνω στο φωτοστέφανο αναδεικνύεται το κοσμημένο με πολύτιμους λίθους στέμμα της Παναγίας Γαλακτοτροφούσης, που δύο άγγελοι εξ ουρανού το κρατούν αριστερά και δεξιά. Ο κάμπος έχει μπλε αποχρώσεις και η όλη εικόνα αναδεικνύεται ως ήλιος νοητός στο ουράνιο στερέωμα. Επίσης, στον κάμπο της εικόνας είναι εγχάρακτο το όνομα της Παναγίας Γαλακτοτροφούσης.
Η εικόνα αυτή είναι πολύ δυνατή και θαυματουργή, είναι ο ίδιος ο ενσαρκωθείς λόγος του Θεού επί γης, η δύναμη και οι πρεσβείες της τροφού μητέρας Του, γι΄ αυτό δίκαια έχει λάβει τη θέση δεξιά στο τέμπλο, εμπρός στην ωραία πύλη, στην εκκλησία στην Ιερά Μονή του Χιλιανδαρίου.
Οι ευλογίες της Παναγίας Γαλακτοτροφούσης, του Αγίου Σάββα του Ηγιασμένου ,και του Αγίου Σάββα της Ιεράς Μονής Χιλιανδαρίου, να είναι πάντα μαζί σας.
Βιβλιογραφία
1.Ο Μέγας Συναξαριστής της Ορθοδόξου Εκκλησίας (1973) , μην. Ιούλιος, σελ. 50-51.
Ο Θεός μαζί σας!
Ευθυμία Η. Κοντοπούλου
4/7/2022
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου