Αν γνωρίσει κάποιος από κοντά την πιστή στον Θεό, φιλόστοργο, καλαίσθητη , προκομμένη, δημιουργική, άριστη νοικοκυρά της Βαλύρας , την κυρία Βούλα Φειδά, θα αισθανθεί έντονα τη Χάρη του Θεού να επικάθεται στην ευλογημένη καρδιά και στην οικία ενός θεάρεστου ανθρώπου. Η κα Βούλα δεν είναι απλώς ένας άνθρωπος, είναι ένα πρότυπο γυναίκας, αυτό των αείμνηστων γιαγιάδων και μητέρων μας , πιστή ακόλουθος μιας πολύ παλιάς παράδοσης, που οφείλουμε με νύχια και με δόντια να διατηρήσουμε, αν θέλουμε να μη χάσει ο τόπος μας τα φωτεινά φίλτρα του, οι άνθρωποι την ειρήνη στην ψυχή τους και η γη μας την ευωδία της .
Χρώματα και αρώματα, πάνω σε καλοδουλεμένες λευκές δαντέλες , κοσμούν τον χώρο της οικίας της κας Βούλας, που παραπέμπουν σ ένα αλησμόνητο παρελθόν, στην εποχή που οι γιαγιάδες μας ύφαιναν κιλίμια, φλοκάτες, κουβέρτες, σεντόνια, ΄ υφάσματα, για τον ρουχισμό των μελών της οικογένειας, και έπλεκαν ασταμάτητα στα μοσχομυριστά από τον βασιλικό, το θυμίαμα και τα σπιτικά καλούδια κατώγια, και στις ανθοστόλιστες αυλές τους.
Στον Άρη Μεσσηνίας είδε το φως της ζωής η ευλογημένη κόρη Σταυρούλα, το έτος 1955, δίπλα στην άριστη νοικοκυρά και υφάντρα μητέρα της μεγάλωσε, και γαλουχήθηκε με τα νάματα της προσφοράς προς την οικογένεια και τον συνάνθρωπο. Η 22 ετών εκλεκτή της καρδιάς του αείμνηστου Γιώργου Φειδά, ο οποίος ήταν τότε 36 ετών, ήλθε με δόξα και τιμή νυφούλα στη Βαλύρα, το σωτήριον έτος 1977, έναν χρόνο μετά την δεκαετή απουσία του Γιώργου στο Τορόντο του Καναδά , ως μετανάστη.
Ο Θεός ευλόγησε την ένωσή τους με ένα άξιο παλικάρι, τον Βασίλη, ένα έτος μετά τον γάμο τους.
Η νιόπαντρη Βούλα ήλθε με πολύ προίκα σε εργόχειρα και υφαντά στη Βαλύρα, δουλεμένα από την ίδια και τη μητέρα της. Περίτεχνα υφαντά χαλιά, όπως με κάμπο σε απόχρωση μπορντό και με μαύρα κεντίδια είχε υφάνει η μητέρα της νιόνυφης Βούλας, επίσης στρωσίδια από υφάδι λιναριού, μάλλινα, βαμβακερά , μεταξωτά σεντόνια , και ολόμαλλες κουβέρτες. Σχετικά με τα πλεκτά, η νιόπαντρη Βούλα είχε στην προίκα της πολλά εργόχειρα , πλεγμένα με μπεζ κουβαράκι Νο 40 DMC. Στη συνέχεια, οι γυναίκες συνέχισαν να πλέκουν στη Βαλύρα με αντίστοιχα ίδια λευκή κλωστή, γι΄ αυτό κι εκείνη επιδόθηκε στο να εξελίξει τα ταλέντο της στο πλέξιμο, στολίζοντας το σπίτι της με ολόλευκες δαντέλες. Ό,τι της έδωσε χαρά στο πλέξιμο και στο κέντημα, το διπλασίασε και τριπλασίασε, για να το χαρίσει στα αγαπημένα της πρόσωπα. Αφού προσέφερε αρκετά εργόχειρά της στις κουνιάδες της Ολυμπία, Παναγιώτα, Ελένη και Μάρθα, στη συνέχεια φρόντισε και τις αγαπημένες φίλες της, ιδίως τη Σούλα Γρίβα-Καρανάνου. Αλλά όχι μόνο αυτό! Απογείωσε τη μαγειρική και τη ζαχαροπλαστική παράλληλα.
Στην τηλεφωνική συνομιλία μας με την κα Βούλα Φειδά, μάθαμε ποια κορίτσια κάνουν καλή παρέα στη γειτονιά , γύρω από την εκκλησία του Αγίου Αθανασίου στη Βαλύρα.
-Από τα πρώτα χρόνια που ήλθα στη Βαλύρα, πολύ καλά ταιριάξαμε με την Χρύσα Λάγιου και τη Σούλα Καρανάνου. Με όλες τις κυρίες στη γειτονιά μιλάμε, αλλά εμείς οι τρεις, ως πιο παλιές, έχουμε ένα ιδιαίτερο δέσιμο.
-Κάνετε κάποιες δραστηριότητες μαζί;
-Βεβαίως! Παλιά πλέκαμε με τη Χρύσα , ερχόταν και η Σούλα και συζητούσαμε με γέλια και χαρές μεταξύ μας τα απογεύματα.
-Φαντάζομαι ότι καθεμιά έχει τα δικά της ταλέντα.
-Σίγουρα! Οι φίλες μου είναι άξιες σε όλα, αλλά σε κάποια πράγματα θεωρώ ότι είναι καλύτερες από εμένα.
-Τι εννοείτε;
-Για παράδειγμα, η Χρύσα είναι άριστη στο κέντημα των δίσκων με τα κόλλυβα. Ετοιμάζω τα κόλλυβα και χαίρομαι όταν εκείνη τα κεντάει.
-Και η κα Σούλα στις λεπτές και πολύ νόστιμες χυλοπίτες της υποθέτω. Γιατί μου έστειλε, τις μαγείρεψα και δεν τις λησμόνησα.
- Χρυσοχέρα είναι η Σούλα, επίσης πολύ δυνατή στις αγροτικές εργασίες, ο Θεός να την έχει καλά. Τώρα έχουμε στην παρέα μας και την αδελφή της Παναγιώτα, ζει πλέον στη Βαλύρα.
-Παλιά πλέκατε πολύ από ό,τι αντιλαμβάνομαι, παρατηρώντας την εσωτερική διακόσμηση στο σπίτι σας.
- Δέχτηκα μεγάλες προκλήσεις όταν παντρεύτηκα. Έπλεξα ωραίες δαντέλες και αγόρασα λευκό λινό για να κάνω κουρτίνες για όλο το σπίτι. Μου έλεγαν, εσύ δεν είσαι μοδίστρα επαγγελματίας, άσε το ύφασμα να το κόψει κάποια που να ξέρει, μην κάνεις λάθος. Το έκοψα ωραία, έκανα τρυπογάζι στο χέρι, έπλεξα πολύ δύσκολες δαντέλες, και τελικά ετοίμασα κουρτίνες λινές και σατέν για όλο το σπίτι.
-Συνεχίζετε να πλέκετε όπως τότε;
-Τότε έβλεπα καλά και μπορούσα να κάθομαι άνετα. Τώρα, δυστυχώς έχω πρόβλημα με τα ισχία μου και χρειάζομαι πολύ περπάτημα και κολύμπι.
- Τι άλλο έχετε πλέξει;
- Αφού έπλεξα τρεις στρώσεις για όλο το σπίτι, σεμέν, καρέ, πετσέτες, πετσετάκια, μικρά και μεγάλα τραπεζομάντιλα, κουβέρτες και μαξιλάρια , στη συνέχεια άρχισα να πλέκω για τα άλλα κορίτσια. Έφτιαξα μία στρώση για το σπίτι της Σούλας, έστειλα ορισμένα στην αγαπημένη κουνιάδα μου Ολυμπία , η οποία ζει στη Μερόπη Μεσσηνίας, στα κορίτσια μας στο Τορόντο, επίσης χάρισα και σε άλλες φίλες μου.
-Το Τορόντο το έχω επισκεφτεί. Οι Ελληνικές γωνιές είναι χαρακτηριστικές, με τα γραφεία όλων των κομμάτων της Ελληνικής Βουλής και τα καταστήματα με τα παραδοσιακά Ελληνικά προϊόντα και εμπορεύματα.
- Τα κορίτσια της οικογένειας Φειδά στον Καναδά, στολίζουν τα σπίτια τους όπως στη Βαλύρα, με τις δαντέλες και τα κεντήματα, και μαγειρεύουν φαγητά με αγνά Ελληνικά προϊόντα. Αφήστε που ενημερώνονται καθημερινά και μαθαίνουν τα νέα για τη Βαλύρα, πριν προλάβουμε να τα μάθουμε εμείς, ως μόνιμοι κάτοικοι του χωριού.
Τα περισσότερα εργόχειρα της κυρίας Βούλας είναι ατραντέ πλεκτά σχέδια, πάνω σε λευκό λινό, μεταξωτό ή σατέν ύφασμα. Τα μοτίβα περιλαμβάνουν πουλιά που κοιτούν δεξιά, καθισμένα σε ανθισμένα κλαδιά, δροσερά τριαντάφυλλα με πλούσιο φύλλωμα, μαιανδρική τρέσα, και πλούσιες τριγωνικές μύτες στο τελείωμα. Τα σχέδια είναι πλεγμένα με λευκό κουβαράκι No 40 DMC .Τα εργόχειρα είναι διακοσμημένα με διπλό αζούρ, στις ενώσεις του πλεκτού με το ύφασμα.
-Κυρία Βούλα, έμαθα, εντελώς τυχαία, ότι έχετε κι άλλα κρυφά ταλέντα. Η Ελένη Καρανάνου, κοινωνιολόγος, κόρη της φίλης σας Σούλας, μου είπε ότι το πιο ωραίο γλυκό κουταλιού που έφαγε μικρή ήταν το αχλαδάκι σας, και δεν το ξέχασε από τότε.
-Ναι! Ήταν μικρούλα η Ελένη τότε. Φτιάχνω πολλά γλυκά κουταλιού, προχθές ετοίμασα βύσσινο και καρπούζι.
-Ποιο είναι το κίνητρό σας για να φτιάχνετε γλυκά κουταλιού, εκτός του ότι αρέσουν σ΄ εσάς την ίδια;
-Ο συγχωρεμένος ο άνδρας μου έκανε αιμοκάθαρση, και όταν γυρνούσε από το νοσοκομείο ήταν πικρό το στόμα του. Του έφτιαχνα γλυκά που του άρεσαν. Επίσης , θέλω να έχω πάντα κάτι ιδιαίτερο, για να κερνώ τις φίλες και τους επισκέπτες μου.
-Οι συνταγές είναι δικές σας;
-Οι περισσότερες προέρχονται από τη μητέρα μου, κάποιες είναι παραλλαγές αυτών· πειραματίστηκα και κατέληξα σε ορισμένες στην πορεία, και άλλες προέρχονται από τον Τσελεμεντέ της Σοφίας Σκούρα, που ποτέ δεν με απογοήτευσε.
-Η Ελένη είπε ότι το αχλαδάκι το φτιάχνετε με αχλάδια από το κτήμα σας. Θέλετε να μοιραστείτε με τους φίλους της ιστοσελίδας μας, “ Η Βαλύρα της Ιθώμης” τη συνταγή σας;
-Πολύ ευχαρίστως! Υπάρχει , κατά την καλοκαιρινή περίοδο, ποικιλία αχλαδιών στο χωριό, όπως οι κοντοποδαρούσες, τα κόκκινα αχλάδια που τα λέμε καμπανίτσες και τα κρυστάλλια. Το γλυκό αχλαδάκι θέλει όχι πολύ ώριμα αχλάδια, γι΄ αυτό χρησιμοποιώ τα κρυστάλλια.
Υλικά για γλυκό κουταλιού αχλαδάκι
1,280 γρ. Αχλάδια κρυστάλλια
1,220 γρ. Ζάχαρη
1/2 φλ. Τσαγιού γλυκόζη ή 1 κ.γλ. χυμό λεμονιού
3 μπαστουνάκια ή χαρτάκια βανίλια
3 φλ. Τσαγιού νερό
άσπρα αμύγδαλα (προαιρετικά)
Εκτέλεση
-Διαλέγουμε μέτρια, όχι πολύ ώριμα αχλάδια, και με ένα μυτερό μαχαιράκι αφαιρούμε τη φλούδα τους.
-Από τη βάση αφαιρούμε με το μαχαιράκι, ή με ειδικό εργαλείο, τα κουκούτσια και αφήνουμε μία τρύπα μέσα στο κέντρο στο αχλάδι.
-Τα διατηρούμε μέσα σε νερό, με λίγο χυμό λεμονιού για να μη μαυρίσουν.
-Τα ξεπλένουμε , και σε μία κατσαρόλα ρίχνουμε το νερό και τη ζάχαρη, μαζί με τα αχλάδια, κουνάμε λίγο για να στρώσουν τα υλικά μέσα στην κατσαρόλα, και σε δυνατή φωτιά τα βράζουμε, μέχρι να μαλακώσουν και να έχει σχεδόν δέσει το σιρόπι.
-Αφήνουμε το γλυκό εκτός φωτιάς , για 24 ώρες, για να σταθεί καλά.
-Το ξαναβάζουμε σε δυνατή φωτιά, και προσθέτουμε τη γλυκόζη ή το λεμόνι, για να μη ζαχαρώσει.
-Κατεβάζουμε όταν έχει δέσει το σιρόπι , το οποίο δεν γίνεται τόσο σφιχτό, όπως στα άλλα γλυκά, που ρίχνουμε μια κουταλιά στο κρύο νερό και κάνει κόμπο, για να δούμε αν είναι έτοιμο το σιρόπι. Είναι λίγο πιο αραιό το σιρόπι στο αχλαδάκι.
-Αφήνετε συχνά το μικρό παλάτι σας για να κάνετε άλλες δραστηριότητες;
-Βεβαίως. Διατηρούμε με τον Βασίλη ένα σπίτι στην Καλαμάτα, κι αυτό στολισμένο με τα πλεκτά του όπως στη Βαλύρα, όπου πηγαίνω και κάνω μπάνια στη θάλασσα για τα πόδια μου.
-Τις φίλες σας τις βλέπετε συχνά;
-Τα απογεύματα, περπατώ ανελλιπώς στο προαύλιο της εκκλησίας του Αγίου Αθανασίου. Όταν μπορούν, έρχονται κι εκείνες, κάθονται στη μάντρα και συζητάμε. Εγώ χρειάζομαι μαξιλάρι για να καθίσω, γι΄ αυτό συμμετέχω ευχάριστα στις συζητήσεις μας όρθια.
-Για τα φαγητά δεν σας ρώτησα. Τι σας αρέσει περισσότερο να μαγειρεύετε;
-Όλα τα μαγειρεύω, αλλά χαρακτηριστικά παραδοσιακά φαγητά είναι τα μακαρόνια με κρέας, ιδίως ο κόκορας κοκκινιστός με μυζήθρα, και η πηχτή σούπα αυγολέμονο, που φτιάχνουμε από τον καιρό των γιαγιάδων μας στη Βαλύρα.
-Τι εύχεστε για τον εαυτό σας;
-Ο Θεός να με κρατήσει όρθια, να συνεχίσω να περπατώ , και να μπορώ να προσφέρω με αγάπη στον γιο μου και στους συνανθρώπους γύρω μου.
Ο πατέρας της οικογένειας έφυγε πριν από 11 χρόνια. Κι ενώ αρκετές γυναίκες στο χωριό , όταν χηρεύουν καταθλίβονται και κλείνονται στον εαυτόν τους, η ευλογημένη Βούλα, με την βοήθεια του Κυρίου, τον τακτικό εκκλησιασμό στον Ιερό Ναό του Αγίου Αθανασίου, και τη στήριξη των φιλενάδων της, στάθηκε με δύναμη ψυχής στα πονεμένα πόδια της, για να συνεχίσει να φροντίζει τον εργαζόμενο γιο της Βασίλη και να προσφέρει με χαρά στις φίλες και στους επισκέπτες της.
Πολλές νέες κοπέλες έχει διδάξει πλέξιμο η χρυσοχέρα κυρία Βούλα Φειδά, και έχει μοιραστεί απλόχερα τα σχέδια της με τις κυρίες του χωριού, για να χαρούν και άλλες προκομμένες νοικοκυρές , όπως η ίδια.
Φωτο: Βάσω Φ. Ηλιοπούλου
Η ενενηντάχρονη μητέρα μου Ευγενία Γρίβα-Κοντοπούλου , τρέφει μεγάλη εκτίμηση προς την κυρία Βούλα Φειδά. Πολλά έχει ξεχάσει , λόγω ηλικίας, αλλά σαφώς θυμάται ότι το σχέδιο για τη δαντέλα στο στρογγυλό τραπεζομάντιλο , το οποίο έπλεξε για τη ροτόντα της στο χωριό πριν από 20 χρόνια, από την κυρία Βούλα το πήρε, μέσω μίας άλλης γειτόνισσας, η οποία το είχε ξεσηκώσει από ένα τραπεζομάντιλο της έμπειρης πλέκτριας, όταν πήγε να δοκιμάσει το γλυκό νεραντζάκι στο σπίτι της.
Στολισμένη η Βαλύρα, σαν αιώνια νύμφη στον χρόνο, με τα μοναδικά έργα των παλιών και νέων γυναικών της , οι οποίες την εκπροσωπούν επάξια, στέλνει ένα μήνυμα αισιοδοξίας σε όλον τον κόσμο:
“ Χαρείτε! οι εκκλησιές , οι οικογενειακές εστίες, τα χρώματα και τα αρώματα , με την αγάπη των μανάδων μας και των θυγατέρων της Βαλύρας, παραμένουν αθάνατα”.
Θερμές ευχαριστίες στην κυρία Βούλα Φειδά, η οποία μας άνοιξε την καρδιά της και την όμορφη οικία της , στις κυρίες Βάσω και Μαρία Φ. Ηλιοπούλου, για το φωτογραφικό υλικό και τον συντονισμό της επικοινωνίας με τη χρυσοχέρα οικοδέσποινα στη Βαλύρα, και στην κυρία Ελένη Ι. Καρανάνου, κοινωνιολόγο, η οποία μοιράστηκε μαζί μας τις αναμνήσεις της με το γλυκό κουταλιού αχλαδάκι, της θείας Βούλας Φειδά και τη φωτογραφία της μητέρας της.
Ο Θεός μαζί σας!
Ευθυμία Η. Κοντοπούλου
21/7/2022
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου