Ο κος Γιώργος Μ. Λάγιος με τα μελίσσια του.Φωτο: κος Γιώργος Μ. Λάγιος
Στην όμορφη Βαλύρα είναι μόνιμα εγκατεστημένος ο δημοφιλής μελισσοκόμος κύριος Γιώργος Μ. Λάγιος, και συνεχίζει την παραγωγή μελιού, όπως ο αείμνηστος πατέρας του Μιχάλης, προσφέροντας αγνό ντόπιο μέλι και καλύπτοντας τόσο τις ανάγκες του καταναλωτικού κοινού της Βαλύρας, όσο και των γύρω περιοχών στη Μεσσηνία, παράλληλα προωθώντας κι ένα μέρος της παραγωγής στην Αθήνα.
Το σωτήριον έτος 1959 ήρθε στη ζωή το τέταρτο τέκνο του αείμνηστου Μιχάλη Λάγιου, του αλησμόνητου μελισσοκόμου της μεταπολεμικής Βαλύρας. Πόση χαρά λαμβάνουν οι ψυχές των αξέχαστων Μιχάλη και Αντιγόνης Λάγιου στους ουρανούς, καθώς και τα επί γης αδέλφια του κυρίου Γιώργου Μ. Λάγιου, είναι περιττό να το πω. Ο άξιος γιος και αδελφός Γιώργος Μ. Λάγιος, όχι μόνο συνέχισε την ιερή τέχνη του πατέρα του, αλλά αύξησε τις κυψέλες από 100 σε 300 και βελτίωσε την εξαγωγή μελιού με νέα μηχανήματα, και υποδομή στο εργαστήριο. Επίσης, χρησιμοποιεί σύγχρονα μεταφορικά μέσα, απαραίτητα για τη μεταφορά των κυψελών από περιοχή σε περιοχή, εκεί που υπάρχει κατάλληλη ανθοφορία για τα εργατικά μελίσσια του. Αλλά όχι μόνο αυτό! Ο αξιαγάπητος κύριος Γιώργος Μ. Λάγιος, με το ήθος που διέκρινε και τον αλησμόνητο πατέρα του πορεύεται στη ζωή, συμμετέχοντας παράλληλα και στα κοινά, αφού κατά τα τελευταία 12 έτη διετέλεσε Πρόεδρος του Συλλόγου Επαγγελματιών Μελισσοκόμων της Μεσσηνίας, Αρκαδίας και Λακωνίας.
Συζητώντας με την αδελφή του κυρίου Γιώργου Μ. Λάγιου, κυρία Κατερίνα Κόνιαρη, η οποία διαμένει στην Αθήνα, όταν προ διετίας την επισκεφθήκαμε με τον καθηγητή Ιωάννη Δ. Λύρα στην οικογενειακή της επιχείρηση, στο Γεωπονικό Κέντρο του γιού της Περικλή Κόνιαρη, είπε το εξής σημαντικό και μέσα από το βάθος της ψυχής της:
- Ευτυχώς που έμεινε ο αδελφός μου στη Βαλύρα για να συνεχίσει την οικογενειακή μας παράδοση. Τα άλλα αδέλφια τους, η Κούλα και ο Θοδωρής, ζουν στον Καναδά, κοντά στο Τορόντο.
-Ακούραστος σαν μέλισσα, εργατικός και παραγωγικός σαν μέλισσα, αυτός είναι ο αγαπητός Γιώργος Μ. Λάγιος, λέγει η κα Ευγενία Δ. Ντουραμάκου.
Ο κύριος Γιώργος Μ. Λάγιος πάλεψε με αντίξοες τοπικές δυσκολίες και άντεξε στον χρόνο. Ήρθαν στη ζωή τα δίδυμα τέκνα του το 1987, ο ταμένος στην Παναγία Βουλκανιώτισσα γιος του Παναγιώτης και η κόρη του Αντιγόνη, που φέρει το όνομα της αλησμόνητης σε ομορφιά και νοικοκυροσύνη γιαγιάς της. Δυστυχώς, η πρώτη σύζυγος του κυρίου Γιώργου Μ. Λάγιου έφυγε από τη ζωή σε ηλικία μόλις 33 ετών και στη συνέχεια, μετά από 3 χρόνια, ήλθε σε γάμο με την εκ Θεσσαλονίκης κυρία Θεοδώρα, με την οποία δεν απέκτησαν παιδιά, αλλά επικεντρώθηκαν στην ανατροφή των διδύμων. Η Αντιγόνη καλοπαντρεύτηκε στην Καλαμάτα και έφερε στη ζωή δύο δίδυμα κοριτσάκια, τα οποία είναι 2,5 χρονών.
Ο Παναγιώτης εργάζεται στην Πύλο στο Λιμενικό και έρχεται αραιά στη Βαλύρα, για να βοηθήσει τον πατέρα του . Ο κύριος Γιώργος Μ. Λάγιος, με την αμέριστη βοήθεια της κυρίας Θεοδώρας, λειτουργεί την οικογενειακή επιχείρηση, επίσης με τη βοήθεια ορισμένων κατά καιρούς εργατών, μεταφέρει από τόπο σε τόπο τις κυψέλες του.
Στη συνέντευξή μας, ο έμπειρος μελισσοκόμος της Βαλύρας είπε τα ακόλουθα:
-Βρήκατε καλή υποδομή από τον πατέρα σας ή ξεκινήσατε από την αρχή;
-Βρήκα μία σχετικά καλή υποδομή, οι κυψέλες παραμένουν ίδιες στην κατασκευή όπως και τότε. Χρησιμοποιούμε τις ξύλινες Ευρωπαϊκές κυψέλες, μόνο τα μηχανήματα και η υποδομή στο εργαστήριο άλλαξαν για την παραγωγή του μελιού, καθώς και τα μέσα μεταφοράς.
-Τι σας δίδαξε ο αείμνηστος πατέρας σας;
-Ο πατέρας μου ήταν ηθικός και τίμιος. Με δίδαξε την αγάπη για τη μέλισσα, την τιμιότητα στις συναλλαγές, και την ποιότητα, όσον αφορά την παραγωγή του μελιού και όχι μόνο.
-Έχετε μία πιστοποιημένη επιχείρηση. Πώς πραγματοποιείται ο έλεγχος από το Κράτος;
-Οι κυψέλες φέρουν κωδικό και η παραγωγή ελέγχεται από τη Διεύθυνση του Υπουργείου Γεωργίας στην Περιφέρεια. Υπάρχει αρμόδιος υπάλληλος στη διεύθυνση Γεωργίας στην Καλαμάτα, που στεγάζεται στην παλιά νομαρχία. Έρχεται κατά τόπου, μετρά τα μελίσσια και τα ελέγχει. Με ή άνευ κλήρωσης πραγματοποιείται ο έλεγχος κάθε 2-3 χρόνια. Όποια δήλωση αυξομείωσης στα μελίσσια ελέγχεται και καταγράφεται στο μητρώο.
-Πού βόσκετε τα μελίσσια σας;
-Πηγαίνουμε ομαδικά, με άλλους μελισσοκόμους, σε διάφορους νομούς στην Πελοπόννησο και στην Εύβοια παλιότερα.
-Ποιους νομούς προτιμάτε;
-Στην Αργολίδα πηγαίνουμε για τα άνθη της πορτοκαλιάς, στο Μαίναλο στην Αρκαδία για το έλατο, στη Λακωνία για το θυμάρι, στην Εύβοια για το πεύκο και στη Μεσσηνία παραμένουμε για τα άνθη της.
-Από τι είδους άνθη προέρχεται το ανθόμελο;
-Από τα άνθη της Άνοιξης και του Καλοκαιριού, ποικιλία ανθέων, και τον Χειμώνα από τις κίτρινες ξινήθρες του τριφυλλιού, και άλλα χειμωνιάτικα άνθη, όπως τα ρείκια. Το χειμώνα αφήνουμε αρκετό απόθεμα μελιού, να έχουν να τρώνε οι μέλισσες.
-Ως μελισσοκόμος θέλετε να μας εξηγήσετε τη διαφορά μεταξύ των διαφόρων μελιών που παράγετε;
-Το μέλι των ανθέων είναι πιο γλυκό, ανοιχτόχρωμο, πιο ρευστό και κρυσταλλώνει τον Χειμώνα. Το μέλι της πορτοκαλιάς έχει ευχάριστη και απαλή γεύση, όπως το άνθος της πορτοκαλιάς, αλλά και αυτό κρυσταλλώνει τον Χειμώνα. Το μέλι ελάτου είναι παχύρρευστο, δεν είναι τόσο γλυκιά η γεύση του. Το θυμαρίσιο μέλι είναι ανοιχτόχρωμο, έχει έντονη, ευχάριστη γεύση, όπως το βότανο του θυμαριού και είναι πολύ υγιεινό. Το μέλι του πεύκου είναι ανοιχτόχρωμο και έχει μία ιδιάζουσα γεύση, θυμίζει δάσος. Οι μελισσοκόμοι συχνά το συνδυάζουν με ανθόμελο.
-Στη Ρωσία με τα πολύ μικρά, 1,5 εκατοστών κουκουναράκια φτιάχνουν γλυκό του κουταλιού, ακριβώς γι΄ αυτή τη μοναδική γεύση που θυμίζει ρετσινόλαδο!
-Είναι θέμα προτιμήσεως του καταναλωτή.
-Τα ρείκια παράγουν καλό μέλι;
-Δεύτερης κατηγορίας μέλι παράγεται μόνο από τα ρείκια, ιδίως το φθινόπωρο, αλλά η γεύση του είναι ιδιάζουσα.
-Πάντως στην Αγγλία και στη Σκωτία προτιμούν το καφέ σκούρο μέλι που προέρχεται από τα ρείκια τους.
-Το θέμα της γεύσης αφορά την τοπική κουλτούρα και τις προτιμήσεις του εκάστοτε καταναλωτή.
-Επίσης, έχω γευτεί σκούρο μέλι από καστανιές και κουμαριές και δεν άντεξα τη γεύση τους. Ιδίως το μέλι της καστανιάς μου θύμισε ζωικό λίπος.
-Είναι όντως ιδιάζουσα η γεύση τους και δεν τα προτιμούν ιδιαίτερα οι καταναλωτές.
-Επίσης, έχω ακούσει ότι παλιά στο όρος Όχη, πάνω από την Κάρυστο της Εύβοιας, παρήγαγαν το δυσεύρετο ροδόμελο με συνδυασμό ανθέων από ρίγανη, θρούμπι και τσάι του βουνού.
-Όντως δυσεύρετο! Δυστυχώς, την έκαψαν την Εύβοια, που πηγαίναμε για τα πεύκα.
-Θέλετε να μας πείτε πού κυμαίνεται η τιμή του μελιού ανά κιλό;
-Η τιμές ξεκινούν με το μέλι των ανθέων και της πορτοκαλιάς στα 9 ευρώ το κιλό, το μέλι από έλατο στα 11 ευρώ και το θυμαρίσιο μέλι στα 13 ευρώ. Μέλι πεύκου δεν παράγουμε ιδιαίτερα.
-Και πού βρίσκουμε το μέλι σας στη Βαλύρα;
-Στο κρεοπωλείο του κυρίου Βασίλη. Π. Μπουρίκα και στο σουπερμάρκετ του ζεύγους Γιάννη και Δήμητρας Καρύδη, οι οποίοι λειτουργούν το παλιό σουπερμάρκετ του Μακρή. Επίσης, στο εργαστήριο στην οικία μου, στον δημόσιο δρόμο προς τη γέφυρα της Βαλύρας.
-Φαντάζομαι στο εργαστήριο σας το μέλι πωλείται στις τιμές που αναφέρατε.
-Ακριβώς. Μία μικρή, επιπλέον επιβάρυνση, έχει το μέλι στα καταστήματα στη Βαλύρα.
-Προωθείτε το μέλι σας και εκτός Βαλύρας;
-Σε ορισμένα σουπερμάρκετ στον νομό Μεσσηνίας, στέλνω και μία ποσότητα στην Αθήνα.
-Σκεφτήκατε να το εξάγετε;
-Είναι πολύ μικρή η παραγωγή και καταναλώνεται πρωτίστως από τους κατοίκους της Βαλύρας.
-Τυχεροί οι Βαλυραίοι συμπατριώτες μας, με τόση γλύκα στο στόμα!
-Είστε πολύ νέος ακόμη, ο Θεός να σας κρατά γερό και δυνατό, να παράγετε το ποιοτικό μέλι σας, πάραυτα τολμώ να ρωτήσω ποιος πιστεύετε ότι θα συνεχίσει την παράδοση της μελισσοκομίας στην οικογένειά σας;
-Ακόμη δεν έχει κανένας εκδηλώσει σαφές ενδιαφέρον.
-Ενδεχομένως και μην έχει γεννηθεί ακόμη ο διάδοχός σας....
-Μπορεί να είναι κι έτσι!
-Το απαύγασμα της εμπειρίας σας με τη μελισσοκομία θα θέλαμε να ακούσουμε.
-Να αγαπάμε τη μέλισσα που είναι τόσο ωφέλιμη γιατί μας προσφέρει την γλυκιά τροφή της, η οποία είναι υγιεινή και θεραπευτική για τον άνθρωπο. Επίσης, να καταναλώνουμε μέλι αγνό, Ελληνικό, δικής μας παραγωγής, που παράγεται σ΄ ένα τόσο όμορφο περιβάλλον, στην ευλογημένη από τον Θεό γη μας και στην ανθοφόρα φύση μας, επίσης να πιάνει τόπο η αμοιβή του κόπου μας εντός της πατρίδας μας.
Η εργατικότητα της μέλισσας
Τις σακχαρώδεις εκκρίσεις από τον κορμό του ελάτου συλλέγουν οι εργατικές μέλισσες στο Μαίναλο. Οι ηλικιωμένες μέλισσες εργάζονται από την ανατολή του ηλίου μέχρι τη δύση και σε έναν σάκο κάτω από τον λαιμό τους συγκεντρώνουν το νέκταρ, τη γύρη, το νερό και την πρόπολη. Οι νεαρές μέλισσες παραμένουν στην κυψέλη, καθαρίζουν, αερίζουν, με κηρό που βγάζουν από μέσα τους κτίζουν την κυψέλη και θερμαίνουν τον γόνο. Όταν εναποθέσουν στην κυψέλη οι εργάτριες το νέκταρ , οι νεαρές το αερίζουν με τα φτερά τους ώστε να εξατμιστεί το νερό. Για να συλλέξει μία μέλισσα 5 εκατοστά του γραμμαρίου νέκταρ πρέπει κατά τη βοσκή να επισκεφθεί 50-1000 άνθη, ανάλογα με την εποχή του έτους και τα φυτά. Για 1 χιλιόγραμμο νέκταρ, 20 χιλιάδες μέλισσες πρέπει να βοσκήσουν και για να παραχθεί 1 χιλιόγραμμο μέλι που περιέχει τετραπλάσιο σάκχαρο από το νέκταρ, πρέπει να κάνουν 80 χιλιάδες ταξίδια και να επισκεφτούν 4-8 εκατομμύρια άνθη. Μία εργάτρια μέλισσα αν εργαζόταν μόνο για τον εαυτόν της θα ζούσε 6 μήνες. Εργαζόμενη για το σύνολο του σμήνους της κυψέλης ζει μόνο έξη εβδομάδες. Η Βασίλισσα εκτρέφεται με μοναδικό σκοπό τη διαιώνιση του είδους. Μία φορά στη ζωή της συνευρίσκεται ερωτικά με τον επικρατέστερο κηφήνα της κυψέλης, αφού τον ταλαιπωρήσει με υψηλά πετάγματα και αντέξει, κατάσχει το σπέρμα του, ενώ εκείνος πεθαίνει στη συνέχεια. Η μοναδική αυτή ερωτική συνεύρεση αρκεί για να παράγει 1000-3000 γονιμοποιημένα ωάρια την ημέρα και για τρία συνεχή έτη (1).
Φωτο:bucaneerish64 rssing com
Η θρεπτική αξία του μελιού
Το μέλι είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την Ελληνική μυθολογία, την Παλαιά, την Καινή Διαθήκη και τους Βυζαντινούς χρόνους. Ο Δίας με μέλι και γάλα ετοίμαζε την αμβροσία, ο δε φιλόσοφος Δημόκριτος που έζησε 100 χρόνια, όταν ρωτήθηκε απάντησε ότι “αν εξωτερικά φροντίζεται με λάδι και εσωτερικά με μέλι ο άνθρωπος μπορεί να ζήσει υγιής 100 χρόνια”. Αυτό βέβαια έχει την ουσιαστική αλλά και τη συμβολική σημασία του. Σημαίνει να είναι εξωτερικά και εσωτερικά κεκαθαρμένος ο άνθρωπος και ο λόγος του, ως Λόγος Θεού να ρέει εντός του. Οι Μελίες Μούσες αναφέρεται στην Ελληνική μυθολογία, έκτισαν τον ναό του Απόλλωνα (τον ναό του διαισθητικού-θείου λόγου), ο δε ψυχογονικός κύβος παρουσιάζεται ως εξάκτινος κυψέλη κατά την Πυθαγόρεια παράδοση. Οι σκλαβωμένοι Ισραηλίτες στην Αίγυπτο ονειρεύονταν την γη Χαναάν που έρρεε άφθονο μέλι και γάλα. Αλλά και ο Ευαγγελιστής Λουκάς αναφέρει ότι μετά την Ανάσταση εμφανίστηκε ο Χριστός στους μαθητές στα Ιεροσόλυμα και τους είπε: “Έχετε τι βρώσιμον ενθάδε; Οι δε επέδωκαν αυτώ ιχθύος οπτού μέρος και από μελισσίου κηρίου και λαβών ενώπιον αυτών έφαγεν (Λουκ. 24,42). Στο Βυζάντιο, για να δυναμώνουν οι στρατιώτες στις πολιορκίες έτρωγαν ένα παρασκεύασμα από μέλι, σουσάμι, σκίλα και παπαρούνα. Το μέλι περιέχει υδατάνθρακες, το σουσάμι λιπαρές ουσίες, η σκίλα είναι τονωτικό και η παπαρούνα καταπραϋντικό. Το μέλι αφομοιώνεται εύκολα, περιέχει βιταμίνες και άλατα. Αναλύεται στον οργανισμό σε σταφυλοσάκχαρο (ικανοποίηση άμεσης ανάγκης σε υδατάνθρακες) και οπωροσάκχαρο (εφεδρεία υδατανθράκων). Αντίθετα η λευκή ζάχαρη του εμπορίου δεν περιέχει καθόλου βιταμίνες και είναι άκρως επικίνδυνη για τον οργανισμό. Το δε καλαμοσάκχαρο χρειάζεται να αναλυθεί σε σταφυλοσάκχαρο στον οργανισμό για να αφομοιωθεί στη συνέχεια. Το μέλι είναι πολύ καλό για όλους, ιδιαίτερα για τους αθλητές αλλά και για τους γέροντες. Βοηθάει στην καρδιακή ανεπάρκεια και στη λειτουργία του αναπνευστικού συστήματος, επίσης τονώνει το μυικό σύστημα.
Οι αντισηπτικές ιδιότητες του μελιού
Δεν είναι τυχαίο ότι στην αρχαιότητα ταρίχευαν τους νεκρούς με μέλι και θεράπευαν τις πληγές. Όποιο μικρόβιο εισέλθει στο μέλι, εντός μερικών ωρών ή 2-3 ημερών θανατώνεται. Αντίθετα, το γάλα πολλαπλασιάζει τους βάκιλλους και συντελεί στη μετάδοση ασθενειών. Το μέλι με γάλα βέβαια είναι ένας ιδανικός συνδυασμός (1).
Μέλι Ελληνικό, ευλογημένο, από την ανθοφόρα Πελοπόννησο παράγει ο κύριος Γιώργος Μ. Λάγιος στη Βαλύρα, τον οποίο ευχαριστούμε θερμά που μοιράστηκε μαζί μας τις μελισσοκομικές εμπειρίες του, επίσης για την ανεκτίμητη προσφορά του προς το καταναλωτικό κοινό της Βαλύρας.
Θερμές ευχαριστίες στην κυρία Ευγενία Δ. Ντουραμάκου, που πρότεινε αυτό το αφιέρωμα, επίσης για το φωτογραφικό υλικό, και στον κύριο Χρήστο Π. Παπαγεωργίου, Αθλητικογράφο της ΕΡΤ/ΕΡΑ Καλαμάτας, για τις πληροφορίες σχετικά με τον αγαπητό μελισσοκόμο της Βαλύρας.
Βιβλιογραφία
1. Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν του Ηλίου , τομ. 13, σελ. 207-209, 215-216.
Ο Θεός μαζί σας!
Ευθυμία Η. Κοντοπούλου
16/10/2022
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου