Η ιδέα ενός πολιτιστικού συλλόγου άνθισε στη Βαλύρα στις αρχές της δεκαετίας του 1980, από μία ομάδα νέων ανθρώπων του χωριού, οι οποίοι ήθελαν να εναρμονιστούν με τις πολιτικές και κοινωνικές αλλαγές που συντελούνταν σε όλη την χώρα εκείνη την εποχή. Οι νεαροί ενήλικοι της Βαλύρας επικοινωνούσαν μεταξύ τους εφ΄ όλης της ύλης, ιδίως για κοινωνικά θέματα που αφορούσαν το χωριό μας, περιπατώντας γύρω από την πλατεία, ή συγκεντρώνονταν στο μουσικό κατάστημα του Θοδωρή Λάγιου, προσφιλούς νέου επιχειρηματία εκείνης της εποχής. Δεν άργησαν να συνειδητοποιήσουν ότι τα πάντα είχαν ατονίσει στη γενέτειρα μας κι ούτε ένας πολιτιστικός σύλλογος δεν υπήρχε, ώστε να δραστηριοποιήσει, ενημερώσει, εκπαιδεύσει και ψυχαγωγήσει τους κατοίκους του χωριού, παράλληλα να προωθήσει τη δημόσια εικόνα της Βαλύρας προς τα έξω.
Από αριστερά:Παναγιώτης Γ. Περιβολάρης, Κώστας Γ. Τσιάμης, Δημήτριος Π.Μπόβης, Γιάννης Ελ. Λινάρδος, Θοδωρής Καυκούλας, Μαρία Μπαρμπαγιάννη-Μπόβη, Θανάσης Στασ. Μπόβης, Ευγένιος Στασ. Μπόβης.Φωτο: κος Χρήστος Π. Παπαγεωργίου
Την πρωτοβουλία για την ίδρυση του Συλλόγου ξεκίνησε ο κύριος Θοδωρής Χαρ. Σταυριανόπουλος. Ο κύριος Σταυριανόπουλος, αφού ολοκλήρωσε τις σπουδές του στο Πανεπιστήμιο Πατρών στο Μαθηματικό τμήμα, επέστρεψε στη Βαλύρα και έμεινε για ένα χρονικό διάστημα από τον Φεβρουάριο 1982 έως τον Μάϊο 1982. Στις 27 Μαϊου παρουσιάστηκε στην Τρίπολη για τη στρατιωτική του θητεία. Στο χρονικό διάστημα που έμεινε στη Βαλύρα πληροφορήθηκε ότι είχε πραγματοποιηθεί μία συνάντηση μεταξύ των νέων του χωριού, προ μηνών, με θέμα την Ίδρυση Πολιτιστικού Συλλόγου. Η προσπάθεια απέβη άκαρπη γιατί οι συμμετέχοντες διαφώνησαν μεταξύ τους για ασήμαντα θέματα, όπως τι βιβλία θα έβαζαν στη βιβλιοθήκη. Αν και αρχικά απογοητευμένος ο κύριος Θοδωρής Χαρ. Σταυριανόπουλος, πάραυτα ανέλαβε την πρωτοβουλία για την ίδρυση του Συλλόγου.
Ζήτησε και του έστειλαν από την Πάτρα το καταστατικό ενός πολιτιστικού Συλλόγου που ήταν ο ίδιος μέλος του και στη συνέχεια απευθύνθηκε στον κύριο Αποστόλη Γιανακούντζο, στο χωριό Αρφαρά, και του έδωσε το καταστατικό του εκεί πολιτιστικού Συλλόγου που ο ίδιος ήταν Πρόεδρος.
Στη συνέχεια, αφού μελέτησε ενδελεχώς τα δύο καταστατικά, απευθυνόμενος στους τότε δραστήριους νέους, έκαναν μια συνάντηση στο Κοινοτικό Κατάστημα τον Μάρτιο 1982, εκεί που σήμερα είναι το Κοινοτικό Ιατρείο της Βαλύρας. Για την ίδρυση του Συλλόγου απαιτούνταν 23 ιδρυτικά μέλη. Στα 23 ιδρυτικά μέλη φρόντισε να επιτευχθεί η (κομματική) πολυσυλλεκτικότητα προκειμένου να διαφυλαχθεί η ενότητα μακριά από πολιτικές αντιπαραθέσεις.
Μετά την αναζήτηση δικηγόρου, κατέληξε στη Μεσσήνη στον κύριο Παναγιώτη Σαραντόπουλο, κουνιάδο του εξαδέλφου του Παναγιώτη Σταυριανόπουλου. Σύντομα ο κύριος Σαραντόπουλος τους έφτιαξε το καταστατικό και έγιναν εκλογές περί τα μέσα Μαίου 1982. Ο ίδιος δεν ήταν υποψήφιος, γιατί σε λίγες ημέρες θα έφευγε στρατιώτης. Όμως έφυγε χαρούμενος γιατί είχε επιτευχθεί ο ομαδικός στόχος των νέων της Βαλύρας, με την αμέριστη συμβολή του.
Σχετικά με την αναζήτηση του ονόματος του Συλλόγου, καθώς οι νέοι ήταν μαζεμένοι στο καφενείο στην πλατεία και ανέφεραν διάφορα ονόματα, ο λόγιος Κωστάκης Γεωργακόπουλος, ο αδελφός της αείμνηστης Αδαμαντίας (Λιλής) Γεωργακοπούλου, της μεγάλης νοσηλεύτριας της Βαλύρας, πρότεινε το όνομα “Θαμύρις” και διηγήθηκε την ιστορία του Λυράρη από την Θράκη.
Το όραμα των νέων της Βαλύρας έλαβε σάρκα και οστά, δημιουργήθηκε ο πολιτιστικός Σύλλογος Θάμυρις, με την ομόφωνη συμφωνία όλων ως προς το όνομα του Συλλόγου. Το πώς αντιλαμβάνονταν τον μυθικό Θάμυρι οι νέοι εκείνης της εποχής στη Βαλύρα, έχει μεγάλο ενδιαφέρον, ακούγοντας μία σχετική διήγηση του κυρίου Θανάση Στασ. Μπόβη και διαβάζοντας αντίστοιχη ανάρτηση του κυρίου Ιωάννη Ε. Λινάρδου ,στην ιστοσελίδα Η ΒΑΛΥΡΑ ΤΗΣ ΙΘΩΜΗΣ. Ο Θράξ Θάμυρις συμμετείχε στα μυστήρια της Ανδανίας, κατά τη διήγηση του Παυσανία στα Μεσσηνιακά, και έχασε τη Λύρα του λόγω υπερηφάνειας, δηλαδή το θείο ένδυμά του, εμπρός στην αποκάλυψη των μουσών, η δε Λύρα του έπεσε στον ποταμό. Βα η Λύρα αναφώνησε, όπως λέγει η λαϊκή παράδοση, γι΄ αυτό και ο Θραξ μουσικός και μύστης θεωρείται νονός του ποταμού της Βαλύρας. Όμως, ο ερευνητής Ιωάννης Ε.Λινάρδος προχωρεί πέραν του μύθου και διατείνεται ότι στην Ανδόρρα της Ισπανίας υπάρχει αντίστοιχα η ονομασία “Βαλύρα” σε ποταμό , λέξη η οποία ακούγεται όπως το κελάρυσμα του νερού, πέφτοντας από ψηλά, που συμβολίζει τη γήινη διαδικασία της ζωής. Το ζωτικό στοιχείο της Βαλύρας είναι το ποτάμι της, το οποίο τη στήριξε σε καιρούς δύσκολους. Μελετώντας την ονομασία του ποταμού , όντως στην Ανδόρρα της Ισπανίας υπάρχει ο ποταμός Grand Valira, ο οποίος είναι παραπόταμος του Serge και ο Σέργε είναι αντίστοιχα παραπόταμος του Έβρου. Διόλου τυχαίο ότι μας ήλθε ο Θάμυρις από τη Θράκη.
Σαν μια γροθιά, 15 νέοι άνθρωποι γέννησαν τον Σύλλογο ‘Θάμυρις”, του έδωσαν σαφή υπόσταση, και πολιτιστικό σκοπό να επιτελέσει, ώστε να υπάρξει άμεση άρση της κοινωνικής απομόνωσης των Βαλυραίων, ενισχύοντας παράλληλα τη συνεργασία και τη συμμετοχή των γύρω χωριών στα πολιτιστικά δρώμενα της Βαλύρας.
Ο πρώτος Πρόεδρος που εκλέχτηκε τότε ήταν ο δημοφιλής Θεόδωρος Λάγιος.
Η πρώτη εκδήλωση του Συλλόγου αφορούσε το πανηγύρι στην πλατεία του χωριού, στην εορτή της μνήμης της Αγίας Τριάδος. Μέχρι τότε κάποιοι επιχειρηματίες αναλάμβαναν τα έξοδα της ορχήστρας, οπότε οι πανηγυριστές πλήρωναν για να χορέψουν. Ο Θάμυρις με δικά του χρήματα κάλυψε τα μουσικά δρώμενα, οπότε όλοι ήταν ελεύθεροι να συμμετέχουν στις πανηγυρικές εκδηλώσεις. Τα μουσικά ακούσματα παράλληλα άλλαξαν, αφού το εγγράμματο Δ.Σ. του Συλλόγου επέλεξε παράλληλα με τα λαϊκά άσματα να συνυπάρχει και το έντεχνο τραγούδι, ικανοποιώντας και τις ανάγκες της νέας γενιάς.
Το Δ.Σ. του Συλλόγου, κατά το επόμενο έτος, σε συνεργασία με 50 νέους Βαλυραίους εθελοντές, διαμόρφωσαν τον χώρο στο Μπεζεστένι, στη γέφυρα του χωριού, και έστησαν τριήμερο γλέντι στο πανηγύρι της Αγίας Τριάδος, με μία τοπική ορχήστρα και δύο ορχήστρες από την Αθήνα. Πολύ κόσμος από τα γύρω χωριά παρέλασε και γλέντησε, περίπου πέντε χιλιάδες.
Κατά τα επόμενα χρόνια το Δ.Σ. επικεντρώθηκε και στην παράδοση μαθημάτων παραδοσιακού χορού, ικανοποιώντας ιδίως τις ανάγκες των παιδιών του χωριού, καθώς και στη δημιουργία συγκροτήματος παραδοσιακών χορών, που πραγματοποιούσε εκδηλώσεις εντός και εκτός Βαλύρας. Δάσκαλος χορού ήταν ο κύριος Γεώργιος Αθανασάς, ένα νέο άτομο από τον Σύλλογο της Μεσσήνης. Κατά τα δύο πρώτα έτη της διδασκαλίας του συμμετείχαν 100 παιδιά αλλά και ενήλικες. Δίνονταν παραστάσεις σε εξέδρα στην πλατεία της Βαλύρας, επίσης μία χρονιά στις Αποκριές ανέβηκε το χορευτικό συγκρότημα και χόρεψε στον Σύλλογο της Αγίας Τριάδος στην Αθήνα.
Για δέκα συνεχή έτη υπήρχε έντονη δραστηριότητα. Στη συνέχεια μειώθηκε για ένα διάστημα αυτό το ενδιαφέρον, ώσπου ανέλαβε η τότε μαθήτρια Τόνια Κ. Ηλιοπούλου, ως δασκάλα χορού και έδωσε μία νέα ώθηση.
Επίσης, αρκετές εκπαιδευτικές δραστηριότητες έλαβαν χώρο κατά καιρούς, όπως ομιλίες για αγροτικά θέματα, εκπαιδευτικά, εκθέσεις και παρουσιάσεις βιβλίων, ιατρικά θέματα κ.α.
Το έτος 1984, ήταν πρόεδρος του Συλλόγου ο κύριος Θανάσης Στασ. Μπόβης, ενώ ο κύριος Γιάννης Ε. Λινάρδος έγραφε πυρετωδώς για θέματα πολιτιστικής κληρονομιάς της Μεσσηνίας, θίγοντας και τα έργα στην Αρχαία Μεσσήνη, όπου είχαν διακοπεί οι ανασκαφές του Ορλάνδου από το έτος 1962.Την εποχή που η αείμνηστη Μελίνα Μερκούρη ήταν Υπουργός Πολιτισμού, στόχος του Δ.Σ. του Συλλόγου ήταν η ευαισθητοποίηση της τοπικής αυτοδιοίκησης και του Υπουργείου Πολιτισμού για την ολοκλήρωση των ανασκαφών στη Μεσσήνη και την ανάδειξη της αρχαίας πόλης. Ο κύριος Γιάννης Ε. Λινάρδος, παράλληλα με τα μοναδικά άρθρα του, ευαισθητοποίησε την τοπική αυτοδιοίκηση και συνέλαβε την ιδέα αναβίωσης των Ιθωμαίων. Και όχι μόνο αυτό! Ως δεινός στη μηχανική και πιστός ακόλουθος του αείμνηστου Ηλία Α. Κοντόπουλου παιδιόθεν, κατασκεύασε ειδικό κάτοπτρο, με το οποίο άναβε η φλόγα κατευθείαν από τον ήλιο.
Φωτο: κος Χρήστος Π. Παπαγεωργίου
Βέβαια, όταν το έμαθε ο μακαριστός παππούς του Νικόδημος, ιερομόναχος στην Ιερά Μονή Βουλκάνου, ότι ο Γιάννης ήθελε να αναστήσει τα Ιθωμαία, τον κάλεσε και του έριξε ένα χέρι ξύλο στο υπόγειο της Μονής. Μόλις ο Γιάννης του εξήγησε ότι δεν επιδίδεται σε ειδωλολατρικά θρησκευτικά δρώμενα, αλλά σε αθλητικούς, μουσικούς και θεατρικούς θεάρεστους αγώνες, ησύχασε ο γέροντας, τον ευλόγησε και του έδωσε ένα γερό χαρτζιλίκι. Στα Ιθωμαία, παραστάτες ήταν και είναι κοπέλες από το χορευτικό συγκρότημα του Μορφωτικού Συλλόγου Καλαμάτας . Οι ράφτρες της Βαλύρας, μαζί με τη δασκάλα Αφρούλα Σταθά, ετοίμαζαν παλιά τις αρχαίες ενδυμασίες από βαμβακερά υφάσματα. Την φλόγα από τον βωμό στον χώρο της Αρχαίας Μεσσήνης λάμβαναν οι αθλητές και τη μετέφεραν στην Πλατεία της Βαλύρας, όπου στο επάνω μέρος της πλατείας ήταν στημένος ο τρίποδας και στο κάτω τα τραπέζια για τους κριτές και τους άλλους επισήμους. Όταν έφθανε η φλόγα, άρχιζαν επισήμως τα Βαλύρεια, οι αθλητικοί αγώνες στο χωριό, ανήμερα στην εορτή της μνήμης της Αγίας Τριάδος, όπως και σήμερα.
Ο Γιώργος Μανιάτης και η Αγγέλικα Κρόμπα από τη Λάμπαινα.
Φωτο: κος Χρήστος Π. Παπαγεωργίου
Κατά τη δεύτερη χρονιά των Ιθωμαίων, συναντήσεις έλαβαν χώρο μεταξύ του Δ.Σ. του Θάμυρι και άλλων τοπικών συλλόγων στα γύρω χωριά. Συνεργάστηκαν όλοι οι τοπικοί φορείς και η φλόγα μεταφέρθηκε από χωριό σε χωριό, καταλήγοντας στη Βαλύρα. Αυτή η μεγάλη διαδρομή δεν επαναλήφθηκε κατά τα επόμενα χρόνια. Μπορεί να είχαν ως σίγουρο μέσον ανάμματος της δάδας την ηλιακή πηγή, οι ημέρες εκείνη την εποχή του έτους είναι συνήθως ηλιόλουστες, αλλά σε περίπτωση συννεφιάς χρησιμοποιούσαν σπίρτα. Δεν είχαν την πολυτέλεια της άσβεστης φλόγας με καντήλι, όπως στην Αρχαία Ολυμπία, λέγει ο κύριος Θανάσης Στασ. Μπόβης.
Η έντυπη εφημερίδα της Βαλύρας.Φωτο: κος Χρήστος Π. Παπαγεωργίου
Την καμπύλη του ημιτόνου χρησιμοποιεί ο δημοφιλής μαθηματικός για να περιγράψει το ζενίθ και το ναδίρ της πορείας του ζωντανού και δραστήριου Συλλόγου, ο οποίος επιβίωσε όλα αυτά τα έτη, χάρη στην αγάπη και ανιδιοτελή προσφορά των κατοίκων της Βαλύρας. Πολλοί αξιόλογοι πρόεδροι και διοικητικά συμβούλια, άνδρες και γυναίκες, έχουν περάσει από τον Σύλλογο και καθένας έχει αφήσει ανεξίτηλη τη σφραγίδα του με την ανιδιοτελή προσφορά του. Ο κύριος Θανάσης Στασ. Μπόβης θυμάται ότι τον διαδέχτηκε ο κύριος Γιάννης Μ. Λιοντήρης, γεωπόνος, υπεύθυνος του πράσινου στην Καλαμάτα. Ο κύριος Χρήστος Π. Παπαγεωργίου, ως συνομήλικος εκείνης της γενιάς, αναφέρεται τόσο στους παλιούς προέδρους όσο και σε ορισμένες κυρίες όπως είναι η κυρία Ρόζυ Καρύδη, και η κυρία Λίτσα Φωτεινού, οι οποίες διετέλεσαν πρόεδροι του Συλλόγου. Επίσης υποστήριξε αυτή την ανάρτηση με το πλούσιο φωτογραφικό του υλικό και τις συνεχείς επισημάνσεις όσον αφορά την εγκυρότητα του κειμένου.
Φωτο: κος Χρήστος Π. Παπαγεωργίου
Μία αξιόλογη πρόταση ήταν του κυρίου Θεόδωρου Χαρ. Σταυριανόπουλου, ο οποίος ως ενεργό μέλος της τοπικής αυτοδιοίκησης και ως Πρόεδρος του Συλλόγου για ένα έτος, πρότεινε τον 14 χιλιομέτρων δρόμο από την Αρκαδική Πύλη έως την πλατεία της Βαλύρας , πριν αρχίσουν τα Βαλύρεια, με την ονομασία «Δρόμος Υγείας και Φιλίας». Εργαζόμενος στην Καλαμάτα ως καθηγητής τότε ήταν και Πρόεδρος στον Σύλλογο Δρομέων Υγείας Μεσσηνίας (ΣΔΥΜ) όπου ο Σύλλογος στήριξε στο ξεκίνημά του αυτόν αγώνα με πολλές συμμετοχές. Ο ΣΔΥΜ πρόκειται για ενήλικες, οι περισσότεροι είναι άνω των 50 ετών, κάποιοι μάλιστα είναι συνταξιούχοι και τρέχουν υπέρ υγείας τους πολλά χιλιόμετρα. Καθιερώθηκε ανήμερα της Αγίας Τριάδος η συγκεκριμένη αθλητική δραστηριότητα, η οποία δημιούργησε νέα και ενδιαφέρουσα ατμόσφαιρα στα αθλητικά δρώμενα και στο εορταστικό περιβάλλον της Βαλύρας. Οι αθλητές ξεκινούν 90 λεπτά πριν από τους αγώνες στη Βαλύρα, από την Αρκαδική Πύλη, με τη συνοδεία της αστυνομίας και ασθενοφόρων, και καταλήγουν στην πλατεία της Βαλύρας, λίγο πριν από την έναρξη των καθιερωμένων ετησίων αθλητικών αγώνων.
Ο Θάμυρις με τα έσοδά του έχει βοηθήσει σημαντικά το σωματείο του Αστέρα Βαλύρας, και έχει επενδύσει σε διάφορες κατά καιρούς μορφωτικές και ψυχαγωγικές δραστηριότητες. Πρόσφατα δώρισε έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή στο Κοινοτικό Ιατρείο της Βαλύρας.
Το νεοεκλεγέν Δ.Σ. του Συλλόγου με πρόεδρο την κυρία Αγγελική Φωτεινού-Μπουρίκα, ετοιμάζεται για νέες δραστηριότητες, και μία εξ αυτών είναι και η παράδοση μαθημάτων χορού σε παιδιά και ενήλικες, ευελπιστώντας ότι η αγαπητή και δημοφιλής σε όλη τη Μεσσηνία δασκάλα χορού, κυρία Τόνια Κ. Ηλιοπούλου θα αναλάβει με τους συνεργάτες της τα νέα χορευτικά τμήματα.
Ευχόμαστε ολόψυχα καλή επιτυχία στους στόχους του νέου Δ.Σ. του Συλλόγου Θάμυρις και περιμένουμε έναν επίσημο εορτασμό των 40 χρόνων από την ίδρυση του, επίσης μία λίστα όλων των προέδρων, για μελλοντική ανάρτηση.
Θερμές ευχαριστίες στον κύριο Θανάση Στασ. Μπόβη, μαθηματικό, στον κύριο Γιάννη Ε. Λινάρδο, οικονομολόγο και δημοσιογράφο, τον κύριο Χρήστο Π. Παπαγεωργίου, Αθλητικογράφο της ΕΡΤ/ΕΡΑ και ιδιαίτερα στον κύριο Θεόδωρο Χαρ. Σταυριανόπουλο, μαθηματικό , για την πρωτοβουλία του να ιδρύσει τον Σύλλογο “Θαμυρις”. Χωρίς την ουσιαστική συμβολή τους η ανάρτηση αυτή θα ήταν αδύνατη.
Ο Θεός μαζί σας!
Ευθυμία Η. Κοντοπούλου
5/10/2022
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου