Τετάρτη 15 Οκτωβρίου 2025

To γάλα στο Δημοτικό Σχολείο Βαλύρας: Μια ανάμνηση από τη δεκαετία του ΄50

                                

                                                 " Όπως η Μαρία μικρή. Φωτό: Iefimerida"

Όταν δασκάλα στο Δημοτικό Σχολείο Βαλύρας ήταν η αείμνηστη  κα Ευτυχία Κυριακοπούλου, κατά τη δεκαετία του 1950,   μαθήτριά της  ήταν μία από τις πλέον δυναμικές  κόρες της Βαλύρας, η  κα Μαρία Φωτεινού- Χρηστάκη. Η Μαρία, από τη  νηπιακή  της ηλικία,  εξεδήλωσε τάσεις ανεξαρτησίας, και ως φιλελεύθερο πνεύμα, με υψηλό δείκτη νοημοσύνης, ήταν δύσκολο να την  συγκρατήσει η επιβλητικότητα και επιμονή της πιο δυναμικής δασκάλας, όπως ήταν η κα Ευτυχία. Η επιμονή της  αλησμόνητης εκπαιδευτικού, που παράλληλα με όλες τις σχολικές   δραστηριότητες, φρόντιζε οι μαθητές της να πίνουν, πριν την έναρξη των μαθημάτων, ένα ζεστό γάλα.

 Η Μαρία, που ήταν από παιδί πολύ έξυπνη, επέλεγε πάντα το συμφέρον της, που σήμαινε ότι σιωπούσε θεληματικά, προκειμένου να μην  βρεθεί σε σύγκρουση με τις σχολικές αρχές , μειωθεί η βαθμολογία της και χαλάσει η διαγωγή της. Αυτό όμως δεν σήμαινε ότι δεν ανέλυε και αποθήκευε λεπτομερώς στη μνήμη της σκηνές από τα σχολικά δρώμενα, που με πολλή ζωντάνια θυμάται και περιγράφει ακόμη και σήμερα, η αιώνια παιδούλα, που οδεύει προς τα 70 της χρόνια.

Ήταν ανάμεσα στους αριστούχους και πιο έξυπνους μαθητές, γι΄αυτό κανένας δεν υποψιαζόταν τι φοβερό και τρομερό επιτελείο κριτών  κουβαλούσε εντός της! Ενίοτε  παρίστανε τη χαζούλα και χαριτωμένη, το μικρό ξανθό κοριτσάκι με τα γαλαζοπράσινα μάτια και τα μπουκλωτά μαλλιά. Όταν όμως δεν ήταν  ικανοποιημένη και ψυχικά ευχαριστημένη, σκούραινε απίστευτα το βλέμμα της και  έσφιγγε τα χείλη της, όπως άλλωστε συμβαίνει και σήμερα.

 Η κα Ευτυχία προσπαθούσε να  ντύσει τα ξυπόλυτα παιδιά μετά την Γερμανική Κατοχή και τον Εμφύλιο Πόλεμο, να  τους δώσει γάλα για  να αντέξουν στο μάθημα. Πού να βρει χρόνο να παρατηρήσει το μοναδικό φαινόμενο της Βαλύρας, που λέγεται Μαρία!

 Η καθαρίστρια του χωριού, μία θεοσεβής κυρία, ήταν το δεξί χέρι της δραστήριας κας Ευτυχίας. Τη βοηθούσε, πέρα από  τον καθαρισμό και τη συντήρηση του σχολείου,  σε όλες τις θεάρεστες επεμβάσεις της, προς όφελος των μαθητών.  Η αλησμόνητη  εκπαιδευτικός, είχε επιλέξει να διαμένει- κατά τα έτη του διορισμού της στο Δημοτικό Σχολείο Βαλύρας- σε μία λιτή καμαρούλα, που περιελάμβανε 2 τετραγωνικά κουζίνας, λίγο παραπάνω από ένα τετραγωνικό τουαλέτα και ένα καμαράκι που μόλις χωρούσε το κρεβάτι της. Ο τιμημένος χώρος,  στον οποίο σήμερα στεγάζεται η Δημόσια Βιβλιοθήκη της Βαλύρας, επικοινωνούσε με μία βοηθητική αίθουσα διδασκαλίας, όπου  συνήθως δίδασκε η εκπαιδευτικός της Δευτέρας Τάξης του Δημοτικού Σχολείου, σε 20-25 παιδιά,   εκείνα τα δύσκολα   χρόνια της φτώχειας και της στέρησης.


                                      Η κα Ευτυχία Κυριακοπούλου. Φωτό: lyrasi.blogspot.com

Κάθε πρωί, η δασκάλα  μαζί με την καθαρίστρια, έβραζαν το γάλα στο κουζινάκι της  κας Ευτυχίας και πριν την έναρξη του μαθήματος το  προσέφεραν στους μικρούς μαθητές. Τύχαινε όμως, μερικές φορές, επειδή ήταν ιδιαίτερα απασχολημένες , να χάσουν το μέτρημα του χρόνου και το γάλα να καπνιστεί. Δεν είχαν την πολυτέλεια να το χύσουν, το έδιναν στα παιδιά και επέμεναν με αυστηρότητα να το πιουν όλο!

Η Μαρία, που ήταν επιλεκτική γευσιγνώστης από τα γεννοφάσκια της, μόλις έφερε το ζεστό γάλα εμπρός στη μύτη της και  διεπίστωνε την καπνιά,  έβρισκε  απίστευτους τρόπους να μην το καταναλώσει, χωρίς να την καταλάβουν η δασκάλα και οι συμμαθητές της.  

Είχε πάντα μαζί της ένα πλαστικό παγουράκι, που συνήθως έπαιρνε μαζί της στις σχολικές εκδρομές, έσκυβε διακριτικά και το έχυνε μέσα. Μετά το τέλος των μαθημάτων , είτε το έδινε στα   ζώα του σπιτιού  , είτε το  πετούσε στην τουαλέτα, αν ήταν πολύ καπνισμένο. Ποτέ όμως δεν μαρτύρησε το μυστικό της στους συμμαθητές της, γιατί φοβάταν μην την εκθέσει η δασκάλα ενώπιον όλου του σχολείου και  την δείρει  με την τσουχτερή  ράβδο της.

 Η Μαρία είχε σαφή άποψη από μικρή, αλλά  εκδηλώθηκε σε όλο της το μεγαλείο, μετά το πέρας του πρώτου γάμου της. Η αείμνηστη μητέρα της, που είχε επανηλημμένως διαπιστώσει τη συμπεριφορά της Μαρίας, της ετοίμαζε γάλα κάθε πρωί, να πιει στο σπίτι ή να πάρει μαζί της  στο σχολείο.  Εκείνη, αντικαθιστούσε το γάλα επιδέξια στο σχολείο, και  κατανάλωνε ενώπιον όλων αυτό της προτίμησής της. 

Μπορεί η πολυάσχολη κα Ευτυχία ποτέ να μην κατάλαβε  το κόλπο της  μικρής Μαρίας, αλλά η όλη συμπεριφορά τής  δημιουργικής  μαθήτριας δεν   της βγήκε σε κακό,   κατά τη διάρκεια  του βίου της!  Έμαθε να προνοεί και να προβλέπει τον επερχόμενο κίνδυνο, την καταιγίδα που πλησιάζει, και πάντα να κρατεί ομπρέλα, να μην περπατεί γυμνή στα αγκάθια.... 

Πλέον, άνευ του σχολικού, πατρικού ή συζυγικού φόβου, η θεοσεβής κια οξυδερκής Μαρία , νουθετεί και τους άλλους γύρω της με χρήσιμες συμβουλές, και προσφέρει απλόχερα αμέριστη συμπαράσταση. Είναι ενεργό μέλος του Δ.Σ. του Συλλόγου Γυναικών Βαλύρας, και   παρίσταται στις χαρές και στις λύπες σε όλους ανεξαιρέτως τους συγχωριανούς της. Η Μαρία είναι ένα λαμπρό  παράδειγμα  της χριστιανικής κοινωνίας προσώπων στη Βαλύρα μας.

 Πλέον, δεν πίνει γάλα στο σχολείο-μόνο το αναπολεί και νοσταλγεί τα χρόνια της παιδικής της  αθωότητας, αν και δεν ήταν ιδιαίτερα ένα αθώο παιδάκι !  


Ο Θεός μεθ΄ημών,

Ευθυμία Η. Κοντοπούλου

15-10-2025

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου