Ο κύριος Ηλίας, ηλεκτρολόγος και μελετητής της Αγίας Γραφής από την Αίπεια Μεσσηνίας, μάς έθεσε το εξής ερώτημα:
-Πόσα φρούτα είχε το δένδρο του Παραδείσου;
Η Αγία Γραφή — και ειδικά το βιβλίο της Γένεσης — δεν μας δίνει συγκεκριμένο αριθμό για τα φρούτα ή τα δέντρα του Παραδείσου. Αυτό που αναφέρει είναι ότι στον Κήπο της Εδέμ υπήρχαν πολλά δέντρα «ευάρεστα στην όψιν και αγαθά εις βρώσιν» (Γένεση 2:9), αλλά κάνει ειδική μνεία σε δύο:
Το Δέντρο της Ζωής, που βρισκόταν «εν μέσω του Παραδείσου».
Το Δέντρο της Γνώσεως του καλού και του κακού, από το οποίο ο Θεός απαγόρευσε στους πρωτόπλαστους να φάνε.
Δεν υπάρχει καμία πληροφορία για τον αριθμό των φρούτων ή των δέντρων συνολικά — η εικόνα είναι συμβολική και θεολογική, όχι γεωγραφική ή βοτανική.
Σε ερμηνείες της Πατερικής Παράδοσης, ολόκληρος ο κήπος θεωρείται γεμάτος ποικίλους καρπούς ως σύμβολο της θείας αφθονίας και της ζωής, αλλά μόνο ένας καρπός (από το δέντρο της γνώσεως) ήταν απαγορευμένος.
Η ιστορία της σωτηρίας του ανθρώπου αρχίζει και τελειώνει με ένα δέντρο. Στον Παράδεισο της Εδέμ, ο άνθρωπος στάθηκε ενώπιον του Δένδρου της Γνώσεως του καλού και του κακού· στον Γολγοθά, μπροστά στο Ξύλο του Σταυρού. Το πρώτο έγινε αφορμή για την πτώση και τον θάνατο· το δεύτερο, πηγή ζωής και ανάστασης.
1. Το Δέντρο της Πτώσης
Η Γένεση μας περιγράφει ότι «ἐφύτευσεν Κύριος ὁ Θεὸς παράδεισον ἐν Ἐδὲμ… καὶ ἐξανέτειλεν ἐκ τῆς γῆς πᾶν ξύλον καλὸν εἰς ὅρασιν καὶ καλὸν εἰς βρῶσιν, καὶ τὸ ξύλον τῆς ζωῆς ἐν μέσῳ τοῦ παραδείσου καὶ τὸ ξύλον τοῦ γινώσκειν καλὸν καὶ πονηρόν» (Γεν. 2:8-9). Ο Θεός επέτρεψε στον άνθρωπο να φάει από όλους τους καρπούς, πλην ενός (Γεν. 2:16-17). Αυτή η εντολή δεν ήταν στέρηση, αλλά παιδαγωγία: ο Θεός προσκαλούσε τον άνθρωπο να ασκήσει την ελευθερία του μέσα από την εμπιστοσύνη και την υπακοή στον Κύριο και Θεό του.
Οι Πατέρες εξηγούν ότι ο Αδάμ και η Εύα δεν ήταν έτοιμοι να λάβουν τη γνώση του καλού και του κακού με τον σωστό τρόπο. Ο άγιος Ειρηναίος σημειώνει ότι «ο Θεός θα έδινε στον άνθρωπο τη γνώση εν καιρώ, όταν θα είχε ωριμάσει». Ωστόσο, η ανυπακοή τους (Γεν. 3:6) οδήγησε στην πτώση: «δι᾿ ἑνὸς ἀνθρώπου ἡ ἁμαρτία εἰσῆλθεν εἰς τὸν κόσμον» (Ρωμ. 5:12).
α. Ελευθερία και αγάπη
Η ύπαρξη ενός και μόνο απαγορευμένου καρπού είναι ουσιαστική: Αν όλα ήταν επιτρεπτά, ο άνθρωπος δεν θα είχε την επιλογή να υπακούσει ή να απορρίψει τον Θεό. Η αγάπη όμως, για να είναι πραγματική, πρέπει να είναι ελεύθερη επιλογή. Το δέντρο της γνώσεως είναι εκεί ώστε η υπακοή να είναι πράξη ελευθερίας και αγάπης, όχι απλής ανάγκης.
β. Η πτώση: εμπειρία χωρίς Θεό
Τρώγοντας τον καρπό, ο άνθρωπος δεν απέκτησε «θεϊκή γνώση», όπως του υποσχέθηκε ο όφις. Αντίθετα, έμαθε το κακό μέσα από την εμπειρία της απομάκρυνσης από τον Θεό. Δηλαδή, δεν έγινε «όμοιος με τον Θεό», αλλά ανεξάρτητος από Εκείνον – και αυτή η ανεξαρτησία ήταν η αρχή του πόνου, του φόβου και του θανάτου.
2. Το Ξύλο της Ζωής: Ο Σταυρός
Ο Χριστός, ως Νέος Αδάμ, θεραπεύει το τραύμα της ανυπακοής «γενόμενος ὑπήκοος μέχρι θανάτου, θανάτου δὲ σταυροῦ» (Φιλ. 2:8). Όπως λέει ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος: «Διὰ ξύλου ὁ διάβολος ἐνίκησεν· διὰ ξύλου ὁ Χριστὸς κατήργησεν αὐτόν» (PG 49, 403). Το ίδιο μέσο που έγινε αφορμή θανάτου, γίνεται τώρα όργανο σωτηρίας.
Ο Σταυρός παρουσιάζεται στην Πατερική παράδοση ως «νέο Δέντρο της Ζωής». Ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός γράφει: «Ὁ Σταυρὸς ἐγένετο ἡμῖν Παράδεισος· ἐν αὐτῷ φυτεύεται τὸ ξύλον τῆς ζωῆς, ὁ Χριστός…» Με τη θυσία Του, ο Χριστός ανοίγει ξανά την πύλη του Παραδείσου και προσφέρει στους ανθρώπους τον «καρπό της ζωής» μέσα από τη Θεία Ευχαριστία (Ιω. 6:51).
3. Η Θεία Αντιστροφή
Οι Πατέρες βλέπουν μια θαυμαστή θεία οικονομία: εκεί όπου γεννήθηκε η πληγή, εκεί εμφανίζεται και η ίαση. «Ὅπου ἐγεννήθη ἡ πληγή, ἐκεῖ ἐφάνη καὶ ἡ ἴασις· ἐπὶ ξύλου ἐτραυματίσθημεν, ἐπὶ ξύλου ἐθεραπεύθημεν» (Ἅγ. Ἐφραίμ). Το ξύλο της γνώσεως και το ξύλο του Σταυρού αποτελούν δύο πόλους της ανθρώπινης ιστορίας: το ένα εκφράζει την αλαζονεία και την αυτονομία χωρίς Θεό, το άλλο την ταπείνωση και την ένωση με Εκείνον.
Παράδεισος Γολγοθάς
Άνθρωπος τρώει καρπό και πεθαίνει Χριστός «δίδεται» ως καρπός ζωής
Ξύλο γνώσεως Ξύλο Σταυρού
Ανυπακοή Υπακοή
Θάνατος Ανάσταση
Ο Σταυρός είναι «καρπός» που προσφέρεται. Ακόμα και η Θεία Ευχαριστία ερμηνεύεται με αυτόν τον τρόπο. Στον Παράδεισο ο άνθρωπος έφαγε καρπό και πέθανε. Στην Εκκλησία τρώμε τον καρπό του Σταυρού – δηλαδή τον ίδιο τον Χριστό – και ζούμε αιώνια.
Γι’ αυτό και στην υμνολογία της Μεγάλης Εβδομάδας ακούμε:
«Ξύλον μακάριον, δι’ ού ο κόσμος εσώθη.»
(= Ευλογημένο το ξύλο, διά του οποίου σώθηκε ο κόσμος.)
Επίλογος
Από το Δέντρο της Πτώσης έως το Ξύλο της Ζωής εκτείνεται ολόκληρη η ιστορία της θείας αγάπης. Ο Παράδεισος που χάθηκε μέσα από έναν καρπό, ξανακερδίζεται με άλλον· ο άνθρωπος που απέστρεψε το πρόσωπό του από τον Θεό, βρίσκει τον δρόμο της επιστροφής κοιτάζοντας τον Εσταυρωμένο. Έτσι, το ξύλο που κάποτε έγινε σύμβολο θανάτου, μεταμορφώνεται σε σημείο νίκης, ζωής και αιωνιότητας.
Πηγή παραπομπών: Chatgpt.com
Ο Θεός μεθ΄ημών,
Ευθυμία Η. Κοντοπούλου
10-6-2025
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου