Ἡ Ὁσία Παρασκευή ἡ Νέα, ἡ ἐπονομαζομένη Ἐπιβατηνή, γεννήθηκε στους Ἐπιβάτες τῆς Ἀνατολικῆς Θράκης, κοντὰ στὴ Σηλυβρία, περὶ τὸ τέλος τοῦ 10ου ἢ τὶς ἀρχὲς τοῦ 11ου αἰῶνος. Ἀπὸ νεαρὰς ἡλικίας ἔδειξε πνεῦμα εὐσέβειας, ἐλεημοσύνης καὶ ἀποταγῆς τῶν κοσμικῶν πραγμάτων· μοίραζε τὴν πατρικὴν περιουσίαν στους φτωχοὺς καὶ ἀφιερωνόταν στὴν προσευχή καὶ τὴν ἄσκηση.
Κατὰ τὴν ἱστορικὴν παράδοσιν, ὁ Ἀλέξανδρος Ὑψηλάντης, πρὸ τῆς ἐπαναστάσεως τοῦ 1821, ὅρκισε ἐν Ἰασίῳ Μολδαβίας τοὺς συναγωνιστὰς του ἐμπρὸς στὸ ἱερὸ σκήνωμα τῆς Ὁσίας Παρασκευῆς, θεωρῶντας τὴν ἁγίαν ὡς πνευματικὴν προστάτιδα τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἀγῶνος.
Ἡ ἄσκησή της
Κατὰ τὴν παράδοσιν, ἡ Ὁσία ἐκοιμήθη ἐν ἡλικίᾳ μόλις 27 ἐτῶν, ὑποφέροντας ἀπὸ ἔντονον πόνον τῆς κεφαλῆς ἢ νόσημα τοῦ ἐγκεφάλου, τὸ ὁποῖον ὑπέμεινε με ὑπομονή καὶ πίστιν ὡς τελευταία δοκιμασία πρὸς τελείωσιν ψυχικὴν.
Τὸ σκήνωμά της ἔμεινε ἄφθαρτο, πηγὴ θαυμάτων καὶ παρακλήσεως. Τὸ 1238, τὰ τίμια λείψανά της μετεκομίσθησαν στὸ Τύρνοβο ὑπὸ τοῦ βασιλέως Ἰωάννου Ἀσάν Β΄, ὅπου ἐτιμήθησαν ὡς μεγάλο θησαύρισμα. Ἀργότερα μεταφέρθηκαν στὴν Κωνσταντινούπολη, ἔπειτα στὸ Βελιγράδι, καὶ τέλος, τὸ 1641, στὸ Ἰάσιον τῆς Ρουμανίας.
Σύμφωνα μὲ ἱστορικὲς μαρτυρίες, ἡ μεταφορὰ τοῦ ἱεροῦ σκηνώματος ἔλαβε χώραν ἐπὶ πατριαρχείας Παϊσίου Α΄, ὅτε τὸ Οἰκουμενικὸν Πατριαρχεῖον ὀφειλε πολλὰ χρήματα στὴν Ὀθωμανικὴ διοίκηση. Ὁ ἡγεμόνας τῆς Μολδαβίας Βασίλειος Λουπού, ἀναλαμβάνοντας νὰ ἐξοφλήσει τὰ χρέη, ἔλαβε ὡς ἔνδειξιν εὐγνωμοσύνης τὸ ἱερὸ σκήνωμα τῆς Ὁσίας Παρασκευῆς. Ἐξ ἐκείνου, τὰ λείψανα φυλάσσονται μέχρι σήμερον στὸν Μητροπολιτικὸ Ναὸ τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν ἐν Ἰασίῳ, στη Ρουμανία.
Ὁ ὅρκος τοῦ Ὑψηλάντη στὸ σκήνωμά της
Σύμφωνα μὲ τὴν ἑλληνικὴν ἐκκλησιαστικὴν καὶ ἱστορικὴν παράδοσιν, ὁ Ἀλέξανδρος Ὑψηλάντης, ἀρχηγὸς τῆς Φιλικῆς Ἑταιρείας καὶ ἡγέτης τῆς ἐπαναστάσεως στὶς Παραδουνάβιες Ἡγεμονίες, ὅρκισται ἐνώπιον τοῦ ἱεροῦ σκηνώματος τῆς Ὁσίας Παρασκευῆς στὸ Ἰάσιον, πρὶν τὴν ἔναρξιν τῆς Ἐπαναστάσεως τοῦ 1821.
Ἡ πράξις αὕτη εἶχεν συμβολικὴν σημασίαν:
Σφράγισε τὸν ἱερὸν καὶ ἐθνικὸν χαρακτῆρα τοῦ ἀγῶνος.
Συνέδεσε τὴν Ὀρθόδοξον πίστιν μὲ τὸν Ἀγῶνα τῆς Ἐλευθερίας.
Ἡ αὐτὴ ἡ Ὁσία Παρασκευή ἐθεωρήθη πνευματικὴ προστάτις τοῦ ξεσηκωμοῦ στὴ Μολδαβίαν.
Ἡ σημαία τῶν Ἱερολοχιτῶν (τοῦ σώματος ποὺ ἴδρυσε ὁ Ὑψηλάντης) εὐλογήθη τότε ἐπίσης στὸ Ἰάσιον, παρουσία κλήρου, καὶ κάτω ἀπὸ τὴν ἐπίκλησιν τῆς Θεοτόκου καὶ τῶν ἁγίων.
Ἡ Ὁσία Παρασκευή τιμᾶται ὡς προστάτις τῶν Βαλκανίων, τῶν ἀσθενῶν καὶ τῶν ὀφθαλμῶν. Ἑορτάζεται ἐτησίως τὴν 14ην Ὀκτωβρίου, ὅπου πλήθη πιστῶν συρρέουν νὰ λάβουν εὐλογίαν ἀπὸ τὴν χάριν της.
Ἀπολυτίκιον τῆς Ὁσίας Παρασκευῆς τῆς Ἐπιβατηνῆς
(Ἦχος πλ. α΄ — Τὸν συνάναρχον Λόγον)
Βιβλιογραφία
Συναξαριστής – Βίος και Μαρτύριο των Αγίων, Οκτώβριος 14, Εκδ. Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος.
Κλασική αγιολογική πηγή για το βίο της Αγίας και το απολυτίκιοΚαλλιγάς, Γεώργιος (2002), Οι Άγιοι της Θράκης και οι θαυματουργές εικόνες τους, Εκδ. Παπαζήση, Αθήνα.Περιλαμβάνει ειδική ενότητα για την Οσία Παρασκευή και την τοπική λατρεία της στους Επιβάτες.
Σαββίδης, Χρήστος (1998), Θρακικοί Άγιοι και προσκυνήματα, Εκδ. Αρμός, Θεσσαλονίκη.
Ιστορικές και λαογραφικές μαρτυρίες για την περιοχή των Επιβατών και τα θαύματα της Αγίας.
Δημητριάδης, Νικόλαος (1975), Οι Θρακικοί Άγιοι στην Οθωμανική περίοδο, Εκδ. Πάπυρος, Αθήνα.
Πηγές σχετικά με τα λείψανα και τη μεταφορά τους στη Μολδαβία (Ιάσιο).
Μητροπολιτικός Ναός Τριών Ιεραρχών, Ιάσιον – Οδηγός προσκυνητή για την Οσία Παρασκευή.
Σύγχρονη πηγή για την τωρινή λατρεία, τη θέση των λειψάνων και τα έθιμα.
Δημοτικά και τοπικά αρχεία Νέας Καλλικράτειας Χαλκιδικής
Παραδόσεις προσφύγων από τους Επιβάτες και περιγραφές πανηγυριών προς τιμή
-Λόγος Θείου Φωτός
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου