Από αριστέρα οι νεαροί ψήστες, Ανδρόνικος και Γιώργος Παρ. Φειδά.
Φωτό: κα Μαρία και κα Βάσω Φ. Ηλιοπούλου
Στο ρέμα στον Άγιο Αθανάσιο της Βαλύρας, και δίπλα στο σπίτι του κ. Ηλία Αρ. Μακρή, ήταν κατά τη δεκαετία του 1960 το σφαγείο του χωριού, όπου, ο μικρός τότε Γιώργος Παρ. Φειδάς και ο αδελφός του Ανδρόνικος , διδάχτηκαν την τέχνη της σφαγής των αρνιών από τους αείμνηστους Κώστα Γκομέση, Ηλία Τσιλίκα, Μήτσο Μακρή, Παντελή και Βασίλη Τσάμη, για να αναφέρουμε ορισμένους, όπως λέγει ο κ. Γιώργος Παρ. Φειδάς.
Έσφαζαν τα Πασχαλινά αρνάκια των Βαλυραίων και κρατούσαν τα τομάρια, τα οποία πωλούσαν έναντι 25 δραχμών στον αείμνηστο Μουτεβελή που είχε εμπόριο τομαριών, ή τα προωθούσαν άμεσα σε εργοστάσια βυρσοδεψίας. Παράλληλα, κρατούσαν από τα αρνάκια λίγο συκώτι και έντερα, και τα δώριζαν στους φτωχούς του χωριού, που δεν είχαν δικό τους αρνί, ώστε να μη στερηθούν κι εκείνοι τη μαγειρίτσα τους, μετά την απόλυση της Ακολουθίας της Αγίας Ανάστασης. Οι νοικοκυραίοι της Βαλύρας πωλούσαν το μισό αρνί , ενώ το άλλο μισό το έψηναν στη σούβλα στην αυλή τους, την Κυριακή της Αναστάσεως.
-Πολλοί τρόποι υπάρχουν να ψήσεις το Πασχαλινό αρνί, όπως ολόκληρο στη σούβλα , κοκορέτσι τα έντερα, κοντοσούβλι (κομμάτια αρνιού στη σούβλα), να το κάνεις εξοχικό (τυλιγμένο με έντερα), αλλά και κλέφτικο, όπως το έψηναν οι σκλαβωμένοι Έλληνες, κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, εξήγησε ο κ. Γιώργος Παρ. Φειδάς.
-Και πώς το έψηναν οι σκλαβωμένοι Έλληνες κύριε Γιώργο; ρώτησα από περιέργεια για μάθηση.
-Όπως ο αδελφός μου ο Ανδρόνικος, στο Road Island, απάντησε λακωνικά και αβίαστα!
Τα καμώματα του ευφυούς, εργατικού και ευρηματικού κ. Ανδρόνικου Παρ. Φειδά, θα μείνουν στην ιστορία της Βαλύρας, ιδίως αυτό που σχεδίασε πριν από μία δεκαετία, όταν την Κυριακή του Πάσχα προσκάλεσε 40 άτομα, συγγενείς , φίλους και γνωστούς, Έλληνες και Αμερικανούς, στη μεγάλη φάρμα του στο Road Island, για να γευτούν όλοι μαζί το καλοψημένο αρνάκι του.
Καθώς προσέρχονταν οι καλεσμένοι στην οικία του κ. Ανδρόνικου, συμπεριλαμβανομένης και της οικογενείας του αδελφού του Γιώργου, αυτό που παρατηρούσαν ήταν ότι όλα τα πλούσια ορεκτικά και οι μεζέδες ήταν έτοιμα και σερβιρισμένα στο μπουφέ, η φωτιά έκαιγε στο κτήμα, αλλά το αρνί και η σούβλα παρέμεναν άφαντα!
Εύλογα, ο ένας μετά τον άλλο, άρχισαν να ρωτούν επίμονα:
-Ανδρόνικε, δεν θα φάμε αρνάκι φέτος ;
-Βεβαίως και θα φάμε, τους διαβεβαίωνε εκείνος χαμογελώντας , κάνετε λιγάκι υπομονή , μέχρι να “έλθει”!
Βέβαια , δεν έφταιγε ο κ. Ανδρόνικος που κανένας δεν σκέφτηκε να τόν ρωτήσει “πώς θα έλθει το αρνί”, γιατί όλοι, χωρίς δεύτερη σκέψη, υπέθεσαν ότι το έχει παραγγείλει και περιμένει να του το φέρουν σύντομα, για να το ψήσει, γι΄ αυτό είχε έτοιμη και διατηρούσε αναμμένη τη φωτιά στο κτήμα του.
Περνούσαν οι ώρες, το αρνί δεν εμφανιζόταν, και τότε οι περισσότεροι άρχισαν να δυσανασχετούν έως να ανησυχούν σοβαρά.
Ανάμεσα στη μεγάλη παρέα, ήταν και ο αείμνηστος Ηρακλής Μπόβης, ο αδελφός του παππού τού νεαρού Στασινού Αθ. Μπόβη, στη Βαλύρα.
Ο κ. Ηρακλής, που ήταν ιδιαίτερα εκφραστικός και είχε έντονη την αίσθηση του χιούμορ, πλησίασε μετά από τρεις ώρες τον φίλο του κ. Γιώργο Παρ. Φειδά, και του ψιθύρισε λίγα λόγια στο αυτί, τόσο διακριτικά , που τα άκουσαν όλα λεπτομερώς και οι σαράντα συνδαιτυμόνες!
-Είναι στα καλά του το παιδί Γιώργο μου; μήπως τάχει λιγάκι χαμένα τελευταία; Τρεις ώρες πέρασαν και το αρνί ακόμη δεν έχει έλθει!
-Κακό που μάς βρήκε σήμερα !αναφώνησε κάτω από το ανοιξιάτικο μαντίλι της η κα Μαρία, η σύζυγος του κ. Ηρακλή.
-Γιατί δεν μάς είπε από χθες ότι ενδέχεται να μην έλθει το αρνί που παρήγγειλε, να ετοίμαζε η Μαρία κοψίδια, έχουμε γεμάτο το ψυγείο στο basement (υπόγειο).
-Πάω να ρωτήσω τη Μπάρμπαρα (τη σύζυγο του κ. Ανδρόνικου) πρότεινε η κα Μαρία και αποχώρησε βιαστικά.
Όταν επέστρεψε, σηκώθηκαν απότομα ο κ. Ηρακλής και ο κ. Γιώργος για να ακούσουν λεπτομερώς τι έμαθε.
-" Το αρνί σίγουρα θα έλθει, έχω εμπιστοσύνη στον άνδρα μου, απάντησε καταφατικά και εμφατικά η κα Μπάρμπαρα. Όταν λέγει ο Ανδρόνικος ότι θα φάμε αρνί, το εννοεί απόλυτα”!
-Για βάλτε τα παιδιά να τον ρωτήσουν, πρότειναν οι άλλες μητέρες, μήπως χαλαρώσει και τους πει κάτι!
-Θείε Ανδρόνικε, πού είναι το αρνάκι; γλυκολάλησαν, κρατώντας τα προσχήματα, τα 20 παιδιά της παρέας.
-Ψάξτε να το βρείτε, αποκρίθηκε εκείνος χαμογελώντας, και τα παιδιά ξεχύθηκαν μέσα και έξω από το σπίτι, έφεραν τα πάνω – κάτω, μέχρι και κάτω από τα κρεβάτια έψαξαν, για να βρουν τον κρυμμένο αμνό της Πασχαλιάς!
Τελικά, κατέληξαν στην αποθήκη του σπιτιού, ανακάλυψαν δύο αρνάκια κουμπαράδες, γεμάτους με δολάρια, και έτρεξαν χαρούμενα προς τον κ. Ανδρόνικο, φωνάζοντας υπερήφανα:
- Βρήκαμε τα αρνάκια!
- Αφού τα βρήκατε, απάντησε εκείνος, να μοιραστείτε μεταξύ σας το βραβείο σας.
-Εμείς για να έχουμε καλό ερώτημα, αναφώνησαν βροντόφωνα οι μεγάλοι, πού θα πρέπει να ψάξουμε για να βρούμε το δικό μας βραβείο;
-Θέλετε κι εσείς βραβείο; ρώτησε δήθεν έκπληκτος ο κ. Ανδρόνικος.
-Πώς; δεν θέλουμε το σουβλιστό αρνάκι της χρονιάς; απάντησαν ομόφωνα.
-Στο μυαλό σας να ψάξετε, τους είπε λακωνικά , και συνέχισε να σκαλίζει απτόητος τη φωτιά. Ύστερα σήκωσε το κεφάλι του, τους έκοψε κατάματα και πρόσθεσε με σαρδόνιο χαμόγελο:
-Γιατί, αν σας μαρτυρήσω πότε θα έλθει το αρνί, θα αισθανθείτε λιγότερο έξυπνοι από εμένα, που δεν το βρήκατε, και θα έχετε πρόβλημα με το (ego) το εγώ σας !
-Πολύ ενδιαφέρον είναι αυτό το Ελληνικό Πασχαλινό έθιμο, με το κρυμμένο αρνί, άρχισαν να σχολιάζουν οι Αμερικανοί, γελώντας κάτω από τις αστραφτερές οδοντοστοιχίες τους.
-Δεν είναι Πασχαλινό έθιμο, εξήγησε ο κ. Ανδρόνικος, αλλά ιστορικό γεγονός, και αφορά την περίοδο της σκλαβιάς των Ελλήνων, την εποχή της Τουρκοκρατίας.
Αυτό ήταν το κλειδί στο μυστήριο για τους κ.κ. Ηρακλή και Γιώργο.
-Απίστευτο! αναφώνησε ο κ. Ηρακλής. Δεν μάς έχει συνηθίσει σε τέτοιες εκπλήξεις ο Ανδρόνικος! Ψήνει τόσες ώρες αρνάκι κλέφτικο και εμείς ούτε που καν το πήραμε χαμπάρι!
-Δεν φταίω εγώ, απολογήθηκε ο κ. Ανδρόνικος, εσείς δεν με ρωτήσατε “πώς θα έλθει το αρνί”!
-Οι καρδιές των γυναικών ήρθαν στη θέση τους, και η κυρία Μπάρμπαρα χαμογελούσε ικανοποιημένη, γιατί δεν χάλασε η Πασχαλινή έκπληξη του συζύγου της.
Δεν άργησε το αρνάκι του κ. Ανδρόνικου να “έλθει μαλακό σαν λουκούμι”, καθώς ο D.J. της παρέας έπαιζε δημοτικά τραγούδια και κλέφτικα.
Φωτό:κα Μαρία και κα Βάσω Φ. Ηλιοπούλου
Όταν ο Οικοδεσπότης άρχισε να ανασηκώνει τα χώματα και να εμφανίζεται ο ψημένος αμνός της Πασχαλιάς, δεμένος σε λαδόκολλα και επάνω τυλιγμένος με προστατευτικό ασημόχαρτο, για να μη γεμίσει χώματα, άρχισαν να τρέχουν ασυγκράτητα τα σάλια όλων, και η κοιλιά τους να γουργουρίζει τρελά. Καθώς τα παιδιά έγλειφαν επίμονα και τα τελευταία παϊδάκια, ρώτησαν τον θείο Ανδρόνικο:
-Γιατί θείε έκρυψες το αρνί μέσα στη γη;
-Για να μη περάσουν και μάς το πάρουν οι Τούρκοι, τους απάντησε χαμογελώντας.
-Μα δεν υπάρχουν Τούρκοι για να μάς πάρουν το αρνί, μόνο κλέφτες υπάρχουν, απάντησαν εκείνα δυνατά και βέβαια.
-Ευτυχώς, που το αναγνωρίζετε, τούς επιβράβευσε ο κ. Γιώργος, γι΄ αυτό αγωνίστηκαν οι ένδοξοι παππούδες μας, που τους τιμάμε την 25η Μαρτίου!
-Υποθέτω, ότι πλέον μπορούμε να το ψήνουμε άφοβα στη σούβλα, σχολίασε χαμηλόφωνα ο Παρασκευάς, ο ευφυής γιος του κ. Γιώργου Παρ. Φειδά.
-Το κλέφτικο αρνί με κανένα άλλο δεν συγκρίνεται, απάντησαν εμφατικά και μεγαλόφωνα οι ενήλικες Βαλυραίοι της πρώτης γενιάς.
-Έχει και κάτι άλλο μέσα , είναι πολύ μυρωδάτο, παρατήρησε η κα Ελένη , η σύζυγος του κ. Γιώργου.
-Μη το ψάχνεις Ελένη μου, τής ψιθύρισε ο άνδρας της στο αυτί. Έστειλαν του Ανδρόνικου ρίγανη από τη Σόριζα!
Το Πασχαλινό αρνάκι του κυρίου Ανδρόνικου Παρ. Φειδά δεν ήλθε τυλιγμένο σε αμπελόφυλλα, όπως του Γέρου του Μοριά και του Παπαφλέσσα, αλλά ήταν και είναι εξ ίσου νόστιμο, αφού και ο κ. Ανδρόνικος δίνει τον ένδοξο αγώνα του, ευεργετώντας τη γενέτειρά του Βαλύρα, αλλά και τους Έλληνες της δεύτερης πατρίδας του, στο Road Island των Η.Π.Α.
O Παντοδύναμος Θεός να τον έχει καλά, να του χαρίζει υγεία και μακροζωία, και να απολαύσει , μαζί με την οικογένειά του και τη διαλεκτή παρέα του, πολλά ακόμη Πασχαλινά, κλέφτικα αρνάκια!
Χριστός Ανέστη!
Θερμές ευχαριστίες στον κ. Γιώργο Παρ. Φειδά, επιχειρηματία στο Road Island των Η.Π.Α. , που μοιράστηκε μαζί μας την όμορφη ιστορία του, με το κλέφτικο αρνάκι του αδελφού του κ. Ανδρόνικου, και στις αδελφές Μαρία και Βάσω Φ. Ηλιοπούλου, που μάς έστειλαν πολύτιμο φωτογραφικό υλικό , με τα αγαπημένα τους ξαδέλφια.
Ο Θεός μαζί σας!
Ευθυμία Η. Κοντοπούλου
16/4/2023
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου