Σήμερα, που στολίζω το Λάζαρο, μετά από 55 χρόνια, αναρωτιέμαι γιατί κάποια υπέροχα έθιμα ατόνισαν στη Βαλύρα. Πνέει όμως ένας άνεμος επιστροφής στα ήθη και έθιμα του τόπου μας, λες και οι νέες γενιές, έστω και μέσα από το διαδίκτυο, προσπαθούν να συνδεθούν με τις ρίζες τους, ανακινώντας παλιές μνήμες.
Στο χέρι μας είναι να αναστηθούμε πνευματικά, βιώνοντας την ανάσταση του εσωτερικού μας Λαζάρου, μέσα από τον ευλαβή εορτασμό αυτής της αγίας ημέρας.Η διατήρηση των εθίμων του τόπου μας είναι άκρως απαραίτητη, γιατί είμαστε κλώνοι επάνω στις ρίζες των προγόνων μας.
Κλείνω τα μάτια και βλέπω τις συμμαθήτριες της γιαγιάς μου ασπροντυμένες, με τα καλαθάκια τους εμπρός στον ιερό ναό του Αγίου Αθανασίου Βαλύρας, να κατηφορίζουν προς την πλατεία και την κάτω πλευρά του χωριού, χτυπώντας τις παλιές ασπρισμένες πόρτες των σπιτιών για να πουν τα κάλαντα του Λαζάρου.
Ο στολισμός του καλαθιού για τα κάλαντα του Λαζάρου
Ακούω τις παιδικές φωνές των συμμαθητών του παππού μου, με το ομοίωμα του Λαζάρου στο χέρι, να λένε τα κάλαντα και να μοιράζονται τα "τυχερά" της ημέρας.
Τα Κάλαντα του Λαζάρου, όπως τα έλεγαν προπολεμικά στη Βαλύρα:
Καλήν ημέραν άρχοντες
αν είναι ορισμός σας,
Λαζάρου την Ανάστασιν
να πω στ΄αρχοντικό σας.
Σήμερον έρχεται ο Χριστός
ο επουράνιος θεός.
Εν τη πόλει Βηθανία
Μάρθα κλαίει και Μαρία,
Λάζαρο τον αδελφό της
τον γλυκύ και καρδιακόν της.
Τρεις ημέρες τον θρηνούσαν
και τονε μοιρολογούσαν,
και τη μέρα τη Τετάρτη
κίνησε ο Χριστός για να ‘ρθει.
Τότε βγήκε η Μαρία
έξω από τη Βηθανία
και εμπρός του γόνυ κλει
και τα πόδια του φιλεί.
-Αν εδώ ήσουν, Χριστέ μου
δεν θα πέθαιν’ ο αδελφός μου.
Μα και πάλιν εγώ πιστεύω
και καλότατα ηξεύρω
ότι δύνασαι αν θελήσεις
και νεκρούς να αναστήσεις.
Λέγε πίστευε Μαρία
άγωμεν εις τα μνημεία
κείνοι παρευθείς επήγαν
και τον τάφο του εδείξαν.
Τότε ο Χριστός δακρύζει
και τον Άδη φοβερίζει!
Άδη, Τάρταρε και Χάρο
Λάζαρον θα σου τον πάρω.
Λάζαρος σαβανωμένος
και με το κηρί ζωσμένος
εκεί Μάρθα και Μαρία
εκεί κι όλη η Βηθανία.
Δεύρο έξω Λάζαρέ μου
φίλε και αγαπητέ μου.
Παρευθύς από τον Άδη
ως εξαίσιο σημάδι
Λάζαρος απενεκρώθη
ανεστήθη κι εσηκώθη.
Μαθητές και Αποστόλοι
τότε ευρεθήκαν όλοι,
δόξα τω Θεώ φωνάζουν
και τον Λάζαρο εξετάζουν.
Πες μας, Λάζαρε, τι είδες
εις τον Άδην οπού πήγες.
Είδα φόβους, είδα τρόμους,
είδα βάσανα και πόνους.
Δώστε μου νερό λιγάκι
να ξεπλύνω το φαρμάκι
της καρδιάς και των χειλέων
και μην μ’ ερωτάτε πλέον.
Του χρόνου πάλι να ‘ρθούμε,
με υγεία να σας βρούμε.
Στο σπίτι σας χαρούμενοι
τον Λάζαρο να πούμε.
Σε τούτο τ΄αρχοντόσπιτο
πέτρα να μη ραΐσει
κι ο νοικοκύρης του σπιτιού
Χρόνια Πολλά να ζήσει.
Ο Θεός μαζί σας!
Ευθυμία Η. Κοντοπούλου
7/4/2023
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου