Φωτο: κα Ευθυμία Ξεν.Καρτερολιώτη
Αποβραδίς οι γιαγιάδες και οι μητέρες στη Βαλύρα, κατά την περίοδο 1960-1970, πριν ξημερώσει η 1η Μαρτίου, έφτιαχναν ανελλιπώς το Μαρτιάτικο βραχιολάκι των παιδιών, για να μη τα μαυρίσει και σημαδέψει ο ήλιος, το οποίο έκαιγαν στις λαμπάδες τους το βράδυ της Ανάστασης.
Οι ακούραστοι κτηνοτρόφοι του όμορφου χωριού μας έδεναν Μάρτη και στα ζώα τους, εκείνα που κατά την άποψή τους ήταν τα πλέον αδύναμα και ευάλωτα σε ασθένειες , επίσης οι ανύπαντρες κοπέλες της Βαλύρας ετοίμαζαν βραχιόλι για τα αγαπημένα τους κατοικίδια, τα καρποφόρα δένδρα τους και τα ανθοφόρα τους φυτά . Αν τύχαινε να πέσει η 1η Μαρτίου εντός του Σαββατοκύριακου και το επέτρεπε ο καιρός, αποτελούσε εγγύηση για μία όμορφη εκδρομή στους αγρούς, στον εύφορο και ευλογημένο κάμπο του χωριού. Ετοίμαζαν οι μητέρες μας ένα πρόχειρο γεύμα, το απίθωναν μέσα σε ένα καλάθι ή κοφίνι και ξεκινούσαμε, με την κουρελού παραμάσχαλα, για την ημερήσια διαμονή μας στους πανέμορφους αγρούς της μακαρίας Μεσσηνιακής γης.
Θυμάμαι ο παππούς μου Γιώργος Γρίβας εκείνη την ημέρα έδενε μαζί δύο μακριά στημόνια , ένα κόκκινο κι ένα λευκό - στο κλαδί μιας ελιάς στο κτήμα του στα Αγρίλια - και έστριβε επιμελώς τις κλωστές. Έφτιαχνε Μαρτιάτικο περιλαίμιο για την αγαπημένη του προβατίνα, την αξέχαστη Γαλάνω, και για το όμορφο τσοπανόσκυλό του, την αλησμόνητη Αλίκη. Ήταν δε τόσο ωραία τα περιλαίμια με τις χοντρές κλωστές από τα στημόνια του αργαλειού της γιαγιάς Κωνσταντίνας, ώστε οι αδελφές μου και οι φίλες μας ζητούσαν κι από ένα βραχιολάκι η καθεμιά τους, αν και οι προκομμένες μητέρες μας είχαν ετοιμάσει για όλες μας , από την προηγούμενη ημέρα, Μαρτιάτικα βραχιόλια, με πολύ καλές κλωστές. Τα έδεναν με ασημί σταυρουλάκια στην άκρη στο σχοινί , που είχαν μπόλικα από τις βαπτίσεις των παιδιών του χωριού μας και των γειτονικών χωριών, κρατημένα, προ αμνημονεύτων χρόνων, μέσα σε μεταλλικά-διακοσμητικά κουτιά.
Αν και ο Μάρτης θεωρείται “γδάρτης”, συνήθως δεν είναι άσχημο το πρόσωπό του στις αρχές του μήνα.
Κρύβει τις προθέσεις και διαθέσεις του , ξεγελάει ευχάριστα, δίνοντας την αίσθηση ότι τα βάσανα του Χειμώνα μονομιάς τελείωσαν. Μόνο σαν γείρει ο ήλιος στο βουνό το απόγευμα και ξυπνήσουν οι κρύοι άνεμοι του δειλινού, το σκουφί και η μάλλινη ζακέτα είναι η θερμότερη συντροφιά.
Πολλά και δροσερά χόρτα μαζεύαμε με την καθοδήγηση των μητέρων μας στον κάμπο της Βαλύρας, αλλά και οι κόκκινες ανεμώνες τραβούσαν την προσοχή μας, καθώς ξεπρόβαλαν με το μακρύ μίσχο και την εντυπωσιακή φορεσιά τους στους φράχτες των κτημάτων, ή στο χαντάκι, κατά μήκος των σιδηροδρομικών γραμμών, κρυμμένες κάτω από θεριακωμένα βάτα για την αμέριστη προστασία τους.
“Αφήστε τις ανεμώνες ήσυχες, μη πηγαίνετε προς τα βάτα και τρυπηθείτε”, μάς συμβούλευαν οι μητέρες μας , αλλά κτυπούσαν στου κωφού την πόρτα. Καθεμιά μας ήθελε να κρατεί κατά την επιστροφή στο σπίτι ένα μικρό μπουκετάκι , επιπλέον δυο ανεμώνες σαν σκουλαρίκια στα αυτιά και μία αντί για δακτυλίδι αρραβώνα στον παράμεσο αριστερά! Πολλές φορές με τα άνθη του αγρού στολίζαμε τα βάζα στις τάξεις και στο γραφείο των δασκάλων στο Δημοτικό Σχολείο Βαλύρας. Άλλοτε πάλι, όταν λιποθυμούσαν στα ανθοδοχεία οι ανεμώνες μας , τις διατηρούσαμε προσεκτικά τεντωμένες ανάμεσα σε δύο φύλλα τετραδίου ή μέσα στα σχολικά βιβλία για να ξεραθούν καλά και να τις έχουμε για χρόνια, ως γλυκιά ανάμνηση για μεγάλα παιδιά. Ξεραμένα ανθάκια του αγρού στόλιζαν τις χειροτεχνίες μας, και ήταν αναπόσπαστο μέρος στο διάκοσμο των επιστολών που ταχυδρομούσαμε στις φίλες μας, αλλά και σιωπηλά μοντέλα για άσκηση των ζωγραφικών ικανοτήτων και δεξιοτήτων μας. Οι πιο τολμηρές μαθήτριες, την 1η Μαρτίου στους αγρούς, φτιάχναμε στεφανάκια από τριφύλλι με κίτρινα άνθη, και ό,τι άλλο αγριολούλουδο βρίσκαμε στο διάβα μας. Κοσμούσαμε τα ξέπλεκα μαλλιά μας, που ανάσαναν ελεύθερα και λικνίζονταν στον δροσερό άνεμο, μακριά από τη καταπίεση της σχολικής κορδέλας, που αναπαυόταν τυλιγμένη βαθιά μέσα στη δεξιά τσέπη μας. Όταν όμως φούντωνε το παιχνίδι, το κυνηγητό , το κουτσό και το κρυφτό, τα στεφανάκια κατέληγαν ανεπανάληπτα δώρα επάνω σε κάποιου δένδρου τα κλαδιά.
Είναι αδιαμφισβήτητα όμορφη η εναλλαγή των εποχών, καθεμιά με τις εκπλήξεις της, αλλά και η προσμονή του Αγίου Πάσχα, καθώς οδεύουμε μέσα από την άσκηση της Τεσσαρακοστής, παραμένει μία μοναδική αίσθηση στης καρδιάς μας τη φωλιά.
Καλό μήνα!
Ο Θεός μαζί σας!
Ευθυμία Η. Κοντοπούλου
1/3/2023
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου