Με τα εννέα τάγματα των αγγέλων θα ασχοληθούμε σε τρεις συνέχειες, για να τιμήσουμε την εορτή της μνήμης των Αρχαγγέλων Μιχαήλ και Γαβριήλ, στις 8 Νοεμβρίου.
Στον προφήτη Ησαΐα γίνεται για πρώτη φορά η χρήση του ονόματος Σεραφείμ (6,2-6,8) ως εξαπτέρυγων αγγέλων, οι οποίοι με την καυστικότητα ενεργούν καθαρτικά και αίρουν τις αμαρτίες. Στην αγγελική ιεραρχία τα Σεραφείμ παρίστανται, κατά τα συγγράμματα του Αγίου Διονυσίου Αρεοπαγίτου , ως κατέχοντα την πρώτη θέση της τριαδικής διακόσμησης, όπως α. Σεραφείμ, Χερουβείμ, Θρόνοι, β. Κυριότητες, Δυνάμεις, Εξουσίες, γ. Αρχές, Αρχάγγελοι, Άγγελοι.
Στον προφήτη Ησαΐα αναφέρεται ότι το καθένα Σεραφείμ έχει έξι φτερούγες. Με τις δύο καλύπτει το πρόσωπό του, ως ανίκανο να ατενίσει τη δόξα του Θεού, με δύο καλύπτει τα πόδια του σε ένδειξη σεβασμού, και τα δύο χρησιμεύουν για την πτήση του. Στον Εραλδισμό το κεφάλι του Σεράφ απεικονίζεται σαν κεφάλι παιδιού, ως αγνότητα, με τρία ζεύγη φτερούγων (1). Στα Εβραϊκά Seraph (σαράφ) σημαίνει καίω, διαφλέγω. Το όνομα χρησιμοποιείται στον πληθυντικό, αλλά και με την έννοια του Ενικού. Στις ουράνιες οντότητες κατά τον Ησαΐα (6,2) φαίνεται ότι τα Σεραφείμ βρίσκονται σε σχέση με τα Χερουβείμ. Το πυρ του ελέους είναι κατά τον Δάντη τα Σεραφείμ, τα οποία ανήκουν στα εννέα τάγματα των αγγέλων. Κατά τον R. Steiner είναι πνευματικές οντότητες οι οποίες αναδέχονται τις ύψιστες ιδέες και αποφάσεις της Αγίας Τριάδος (2).
Ο Άγιος Διονύσιος Αρεοπαγίτης παρέχει καταπληκτική σύνθεση των ιδιοτήτων των Σεραφείμ ως πυρωδών αρχών: κάθαρση, φωτισμό, διάλυση του σκότους, έλλαμψη της πνευματικής αρχής της συνειδήσεως, (SECH,IV, 179).Τα Σεραφείμ καίουν ή καίονται, συνεπώς καθαίρουν. Η εκκλησία εικονίζει τα Σεραφείμ επί των “εξαπτερύγων” μεταλλίνων δίσκων φερόμενων πάνω σε κοντάρια, κατά τη θεία λειτουργία και σε άλλες εκκλησιαστικές τελετές.
1. Η Εμφάνιση των Εξαπτέρυγων Σεραφείμ στον Προφήτη Ησαΐα
Κλήση του Ησαΐα στο προφητικό αξίωμα, ( κεφ.6).
Το έτος κατά το οποίο πέθανε ο βασιλιάς Οζίας, είδα τον Κύριο καθισμένο σε θρόνο ψηλό και επηρμένο, ενώ τα κράσπεδα του μανδύα του γέμιζαν τον ναό. Επάνω από τον Κύριο στέκονταν τα Σεραφείμ έχοντας το καθένα έξι πτέρυγες, με τις δύο κάλυπτε το πρόσωπό του, με δύο σκέπαζε την οσφύ του (μέση του εμπρός του) και με δύο ίπτατο.
Έκραζε το ένα προς το άλλο:
“Άγιος, Άγιος, Άγιος Κύριος Σαβαώθ (των δυνάμεων) πλήρης πάσα η γη της δόξης Αυτού”.
Τα θεμέλια στο κατώφλι σείονταν από τη φωνή των Σεραφείμ που έκραζαν και γέμιζε ο οίκος με καπνό.
Τότε είπα:
“Αλλοίμονο σε μένα, είμαι χαμένος, διότι είμαι άνθρωπος με ακάθαρτα χείλη και οι οι οφθαλμοί μου είδαν τον Βασιλέα, τον Κύριο των δυνάμεων”.
Τότε ένα Σεραφείμ πέταξε προς εμένα με αναμμένο άνθρακα , τον οποίο είχε πάρει με λαβίδα από το θυσιαστήριο, και πλησίασε αυτό στο στόμα μου λέγοντας:
“Άγγιξε τα χείλη σου , η ανομία σου θα εξαλειφθεί και η αμαρτία σου θα συγχωρηθεί”.
Τότε άκουσα τη φωνή του Κυρίου που είπε:
Ποιόν θα αποστείλω και ποιος θα μεταβεί στον λαό αυτόν;
Αποκρίθηκα:
“Εμένα απόστειλέ με”.
Και είπε:
Πήγαινε και λέγε στον λαό αυτόν,
“ακούτε αλλά δεν εννοείτε, και βλέπετε αλλά δεν αντιλαμβάνεστε”.
Έγινε παχυλός ο νους του λαού αυτού, αμβλύνθηκαν τα αυτιά τους, και λιπάνθηκαν οι οφθαλμοί τους , μήπως δουν με τους οφθαλμούς τους και ακούσουν με τα αυτιά τους, αποκτήσουν νου,( θεία διάκριση), καταλάβουν και επιστρέψουν να τους θεραπεύσω.
Τότε είπα:
Κύριε, μέχρι πότε;
Και αποκρίθηκε:
“Μέχρι να μείνουν έρημες οι πόλεις χωρίς κανέναν κάτοικο, οι οικίες χωρίς κανέναν άνθρωπο , η γη εγκαταλειφθεί έρημη, ο Κύριος απομακρύνει τους ανθρώπους και είναι πολλοί οι εγκαταλελειμμένοι τόποι στο μέσον της χώρας.
Ακόμη κι ένα δέκατο αν μείνει στη γη, και αυτό θα διέλθει δια πυρός, όπως ο τερέβινθος ή η δρυς, των οποίων ο κορμός παραμένει όταν κοπούν. Άγιον γένος είναι ο κορμός αυτών (3).
2. Η Παρουσία των Τετράμορφων Σεραφείμ στη Θεοφάνεια του Προφήτου Ιεζεκιήλ
Το όραμα του Προφήτου Ιεζεκιήλ.Φωτο: iloveithaki.gr
Στη θεοφάνεια του προφήτη Ιεζεκιήλ (1,1-3,27), διαβάζομε τα ακόλουθα (4):
Ήλθε ο Κύριος προς τον Ιεζεκιήλ, υιό του Βουζέλ, του ιερέα στη χώρα των Χαλδαίων, παρά τον ποταμόν Χοβάρ. Κατά το 300ο έτος του 4ου μήνα, την 5η ημέρα, κατά το 5ο έτος της αιχμαλωσίας του βασιλιά Ιωακείμ, καθώς ήταν ο Ιεζεκιήλ μεταξύ των αιχμαλώτων, άνοιξαν οι ουρανοί και είδε οράματα εκ Θεού. Η χείρα του Κυρίου ήταν επάνω σε αυτόν. Παρατήρησε ο Ιεζεκιήλ ότι ήλθε από τον Βορρά σφοδρή ανεμοθύελλα συνοδευόμενη από μέγα νέφος με πυρ, που άστραφτε στο μέσον του νέφους και λάμψη φαινόταν γύρω από αυτό, ενώ στο μέσον κάτι ακτινοβολούσε, σαν λαμπερό μέταλλο, όταν εξέρχεται από το πυρ. Από το κέντρο του μετάλλου πρόβαλλε το ομοίωμα τεσσάρων ζώων, τα οποία είχαν την εξής εμφάνιση: Η μορφή τους ήταν όπως του ανθρώπου. Κάθε ζώο είχε τέσσερα πρόσωπα και τέσσερες πτέρυγες. Τα πόδια τους ήταν ευθεία ενώ τα πέλματα των ποδιών τους έμοιαζαν με τα πέλματα του μόσχου. Κάτω από τις πτέρυγές τους, στις τέσσερες πλευρές τους, υπήρχαν χέρια ανθρώπου. Οι πτέρυγες και των τεσσάρων ήταν συνδεδεμένες η μία με την άλλη και τα πρόσωπά τους στρέφονταν καθώς βάδιζαν, αλλά το καθένα βάδιζε ευθεία εμπρός. Είχαν πρόσωπο ανθρώπου και πρόσωπο λέοντος προς τα δεξιά, πρόσωπο μόσχου και πρόσωπο αετού προς τα αριστερά, οι πτέρυγες και των τεσσάρων ήταν απλωμένες. Το μεν ένα ζεύγος ήταν συνδεδεμένο με τις πτέρυγες του επόμενου ζώου, το δε άλλο ζεύγος των πτερύγων κάλυπτε το σώμα. Καθένα βάδιζε μπροστά και ευθέως, οπουδήποτε το πνεύμα ήθελε να βαδίσουν, και δεν στρέφονταν καθώς βάδιζαν. Στο μέσον των ζώων φαινόταν λάμψη όπως των ανθράκων που καίγονται που έμοιαζε με λαμπάδες και μετακινιόταν εδώ κι εκεί μεταξύ των ζώων. Το πυρ είχε ακτινοβολία και μέσα από το πυρ εξερχόταν αστραπή που διέτρεχε εδώ κι εκεί. Καθώς παρατηρούσαν τα ζώα, πάνω στο έδαφος υπήρχε τροχός κοντά στο καθένα από τα τέσσερα ζώα. Το χρώμα των τροχών ήταν σαν τοπάζι (χρυσοκίτρινο), και οι τέσσερεις τροχοί είχαν ίδιο σχήμα και κατασκευή που έμοιαζε σαν ένας τροχός να είναι μέσα στον άλλο. Όταν προχωρούσαν κινούνταν προς τις τέσσερες πλευρές τους χωρίς να στρέφονται. Οι τροχοί είχαν κύκλους και καθώς τους παρατηρούσα , οι κύκλοι και των τεσσάρων ζώων είχαν οφθαλμούς γύρω (πρόκειται για τα Χερουβείμ, σε συνάρτηση με τα Σεραφείμ). Όταν προχωρούσαν τα ζώα, προχωρούσαν και οι τροχοί κοντά τους, και όταν σηκώνονταν τα ζώα από τη γη σηκώνονταν και οι τροχοί, μαζί τους. Οπουδήποτε ήθελε το πνεύμα να πάνε πήγαιναν, γιατί στους τροχούς ήταν το πνεύμα των ζώων. Πάνω από τα κεφάλια των ζώων υπήρχε ένα ομοίωμα στερεώματος που ακτινοβολούσε σαν διαφανής πάγος και ήταν απλωμένο πάνω στα κεφάλια τους. Κάτω από το στερέωμα, ένα ζεύγος των πτερύγων τους άγγιζε τις πτέρυγες του επομένου ζεύγους , ενώ το άλλο ζεύγος πτερύγων κάλυπτε το σώμα. Όταν περνούσαν, ο ήχος των πτερύγων τους ηχούσε σε εμένα όπως ο ήχος πολλών υδάτων ή ως η φωνή του Παντοδύναμου- ήταν σαν θόρυβος όπως ο ήχος πολεμικού στρατοπέδου- και όταν στέκονταν κατέβαζαν τις πτέρυγές τους. Πάνω από το στερέωμα, που ήταν πάνω από τα κεφάλια τους, υπήρχε το ομοίωμα θρόνου που είχε χρώμα σαπφείρου (γαλάζιο ανοιχτό) και πάνω στο ομοίωμα του θρόνου υπήρχε ομοίωμα ανθρώπου καθισμένου υπεράνω από αυτόν. Από την όψη της οσφύος (της μέσης του, κάτω από τον θώρακα) του ομοιώματος και άνω είδα κάτι που είχε λάμψη όπως αυτή του μετάλλου που λάμπει , και από την οσφύ του και κάτω είδα κάτι να μοιάζει με πυρ και να εκπέμπει ακτινοβολία γύρω από αυτό, που έμοιαζε με τόξο, όπως εμφανίζεται στα σύννεφα την ημέρα της βροχής. Αυτή ήταν η ομοιότητα της δόξας του Κυρίου, όπως εμφανίστηκε σε μένα. Κι όταν τον είδα έπεσα με το πρόσωπό μου και προσκύνησα. Έπειτα άκουσα φωνή να μου λέγει:
Κλήση του Ιεζεκιήλ στο προφητικό αξίωμα (κεφ.2΄).
Υιέ του ανθρώπου, στάσου στα πόδια σου για να σου μιλήσω. Καθώς μιλούσε, πνεύμα εισήλθε εντός μου και με σήκωσε όρθιο στα πόδια (4).
Και άκουσα να μου λέγει:
Υιέ ανθρώπου σε αποστέλλω προς τους υιούς του Ισραήλ, το έθνος των αποστατών, το οποίο επαναστάτησε κατά εμένα τόσο αυτοί, όσο και οι πατέρες τους αμάρτησαν κατά εμένα μέχρι αυτή την ημέρα, τα τέκνα τους επίσης είναι ισχυρογνώμονα και αμετάπειστα. Σε στέλνω προς αυτούς και θα τους πεις: “Αυτά λέγει ο Κύριος και Θεός”.
Και είτε ακούσουν είτε αρνηθούν να ακούσουν, γιατί είναι αποστάτης οίκος, θα γνωρίζουν ότι υπάρχει μεταξύ τους προφήτης. Και συ υιέ ανθρώπου μη φοβηθείς αυτούς και μη δειλιάσεις προς αυτούς. Ακόμη κι όταν είναι γύρω σου αγκάθια και σκόλοπες ( μυτεροί πάσσαλοι που σχίζουν τη σάρκα) και κατοικείς μεταξύ σκορπιών , μη φοβηθείς τους λόγους τους και μη δειλιάσεις εμπρός τους, γιατί είναι οίκος αποστάτης. Θα λαλήσεις ό,τι λέγω σε αυτούς, είτε ακούσουν, είτε αρνηθούν να ακούσουν. Και συ, υιέ ανθρώπου άκουσε τι σου λέγω και μην είσαι αποστάτης όπως αυτός ο οίκος. Άνοιξε το στόμα σου και φάγε ό,τι σου δίνω. Έπειτα παρατήρησα ότι υπήρχε ένα χέρι απλωμένο προς εμένα που κρατούσε ειλητάριο. Το ξετύλιξε εμπρός μου και ήταν γραμμένο και από τις δύο πλευρές. Θρήνοι, κλαυθμοί και ταλανισμοί ήταν γραμμένοι πάνω σε αυτό.
Τότε είπε προς εμένα (κεφ. 3,1-4):
Υιέ ανθρώπου φάγε ό,τι βρήκες εδώ. Φάγε το βιβλίο τούτο, έπειτα πήγαινε και λάλησε προς τον οίκο του Ισραήλ. Άνοιξα το στόμα μου και μου έδωσε να φάγω το βιβλίο, λέγοντας προς εμένα: Υιέ ανθρώπου, φάγε και χώνεψε το βιβλίο τούτο, το οποίο σου δίνω. Και όταν έφαγα το βιβλίο ήταν γλυκό σαν μέλι στο στόμα μου.
3. Η Αποκάλυψη των Τετράμορφων Πνευματικών Όντων στον Άγιο Ιωάννη Θεολόγο τον Ευαγγελιστή
Ο Άγιος Ιωάννης Θεολόγος λέγει στην Αποκάλυψη (κεφ. 4, 6-8) (5).
Εμπρός στις βαθμίδες του θρόνου και γύρω από τον θρόνο υπήρχαν τέσσερα ζωντανά πνευματικά όντα, γεμάτα μάτια εμπρός και πίσω, για να συμβολίζουν τους αγίους αγγέλους, που υπηρετούν τις βουλές του Θεού άγρυπνοι και προσεκτικοί.
Το πρώτο ζώο μοιάζει με λέοντα (συμβολίζει τη βασιλική αξιοπρέπεια), το δεύτερο με μόσχο ( συμβολίζει τη δύναμη) και το τρίτο ζώο έχει πρόσωπο ανθρώπου (συμβολίζει τη νόηση και τη σοφία) και το τέταρτο ζώο μοιάζει με αετό που πετά (συμβολίζει την ταχύτητα και πνευματική ανάταση). Και τα τέσσερα ζώα, που το καθένα από αυτά είχε έξι πτέρυγες (συμβολίζουν την ταχύτητα στην εκτέλεση του θείου θελήματος), είναι γεμάτα μάτια ολόγυρα και από μέσα για να βλέπουν το κάθε τι. Ανάπαυση δεν έχουν. Ημέρα και νύχτα ασταμάτητα δοξολογούν τον Θεό λέγοντας: Άγιος Άγιος Άγιος Κύριος ο Θεός ο Παντοκράτωρ, ο ήν και ο ών και ο ερχόμενος (που υπήρχε προ πάντων των αιώνων, και υπάρχει σε όλους τους αιώνες και θα υπάρχει στην ατελείωτη αιωνιότητα).
Των Χερουβείμ την κιθάρα και των Σεραφείμ το ακοίμητο όμμα υμνεί ο άγιος πατήρ Επιφάνιος Κύπρου (6).
“Λόγον τον σύνθρονον του Πατρός, Λόγον τον επί των Χερουβείμ καθήμενον, Λόγον ον τα τετράμορφα ζώα δοξολογούσι.Λόγον τον τους αγγέλους κτίσαντα, Λόγον τας αρχάς και εξουσίας είναι ποιήσαντα, Λόγον τον ουρανοίς εκτείναντα, και την γην εδράσαντα, Λόγον τον αληθινόν Θεόν Ιησούν Χριστόν, τον Κύριον ημών, ον έτεκες Παναγία Παρθένε, και μετά τόκον πάλιν Παρθένος η τον μαργαρίτην τεκούσα και τον βασιλικόν στέφανον πλέξασα” (6).
4. Η παρουσία των Αγγέλων στη ζωή μας
Οι άγγελοι ακούνε τις προσευχές και τις ικεσίες των ανθρώπων, ανεβαίνουν και τις μεταφέρουν από τη γήινη Ιερουσαλήμ (από τις νοητικές συχνότητες αυτής της υλικής διάστασης της ζωής) στην Ουράνια Ιερουσαλήμ, στη Σιών (στα ακατάληπτα θεία πεδία της Βασιλείας των Ουρανών) στον Θεό, και κατεβάζουν τη χάρη και τη δωρεά του Τριαδικού Θεού σε κατανοητό, νοητικό επίπεδο , ως θείο άκουσμα και φώτιση στον άνθρωπο. Για να καταστεί αυτή η επικοινωνία εφικτή, ο άνθρωπος πρέπει να είναι όσο το δυνατόν κεκαθαρμένος και να συνάδει με το κατ΄εικόνα και κατ΄ομοίωση με τον Θεό και Πατέρα του. Σημαντικό είναι, με την καθοδήγηση του πνευματικού του, κάθε άνθρωπος, όσον αφορά τη θεία φώτιση και την πνευματική του άνοδο, να μετέχει με το σώμα και την ψυχή του στο πρόγραμμα της Χριστιανικής Ορθόδοξης Παράδοσης. Είναι η καλύτερη ευκαιρία και η μεγαλύτερη εγγύηση, εκ Θεού δοσμένη, μέσω του Ευαγγελίου, για την επίτευξη της πνευματικής ανάπτυξης του ανθρώπου, κατά τη διάρκεια της πρόσκαιρης ζωής του. Είθε η προστασία των αγγέλων να καθοδηγεί τα βήματα του βίου όλων των ανθρώπων και να προσφέρει απλόχερα τα δώρα του Θείου Λόγου και τις Χάρες του Αγίου Πνεύματος.
Βιβλιογραφία
1. Κούπερ Τζ. Λεξικό Συμβόλων (1978), σελ. 455.Αθήνα.Εκδόσεις Πύρινος Κόσμος, 1992.
2.Διον.Αρεοπ. 207,231,289 στο Π.Γράβιγγερ, Θεογνωσία , σελ.182,195.
3. Ησαΐου, κεφ.6., ερμηνευτική απόδοση Αθανασίου Π. Χαστούπη. Αγία Γραφή (1960), τομ. Β. Αθήνα. Εκδόσεις Αθ. Φιλιόπουλου @ΣΙΑ.
4. Ιεζεκιήλ, κεφ. 1,1-3,27 ερμηνευτική απόδοση Αθανασίου Π. Χαστούπη. Αγία Γραφή (1960), τομ. Β. Αθήνα. Εκδόσεις Αθ. Φιλιόπουλου @ΣΙΑ
5.Αποκάλυψη Ιωάννου, κεφ. Δ΄6-8. Ερμηνευτική απόδοση Ιωάννου Θ. Κολιτσάρα. Αθήνα. Εκδόσεις Κουμουνδουρέα.
6. Εγκώμιον εις την Θεοτόκον, πατρός Επιφανίου Κύπρου.
Ο Θεός μαζί σας!
Ευθυμία Η. Κοντοπούλου
6/11/2022
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου