Από αριστερά, πατήρ Νικόδημος, Η.Α.Κοντόπουλος και πατήρ Αμβρόσιος, στην Ι.Μ. Βουλκάνου
Καθώς θαύμαζα τη βλάστηση στον ποταμό της Πικροδάφνης, στο Παλαιό Φάληρο Αττικής, που παραμένει αλώβητος ακόμη, με μικρές εξαιρέσεις, και ευγνωμονούσα τον Θεό, ο νους μου γύρισε στη παιδική μου ηλικία, στα δέκα μου χρόνια, στο σωτήριον έτος 1968. Η Παναγίτσα δεν ήταν η πολιούχος του Παλαιού Φαλήρου, αλλά η Βουλκανιώτισσα, και το ποτάμι η Μαυροζούμενα, που ρέει πέρα από την Αγία Τριάδα στη Βαλύρα, για αιώνες, και διασχίζει τη μακαρία γη της Μεσσηνίας.
Αχ! αυτές οι κυκλικές κινήσεις του εγκεφάλου , οι άδολες σκέψεις με πίστη ,που καταλήγουν στους πόδες του Θεού και στις άπειρες ευχαριστίες μας για όλα τα καλά του κόσμου που μας έχει δώσει, ξύπνησαν τη μνήμη μου .Τι ωραία ανάμνηση, ένα κλαδάκι με 12 φύλλα δάφνης, της δάφνης των Βαϊων στη Βαλύρα του Αγίου Αθανασίου, Αγίων Δημητρίου, Γεωργίου, Κωνσταντίνου, Αγίου Ιωάννη Ριγανά, της Αγίας Τριάδος, της αγαπημένης μας Παναϊτσας, και τόσων άλλων εκκλησιών που γκρέμισε αλύπητα ο πανδαμάτωρ χρόνος και οι τοπικές φυσικές καταστροφές. Και πάνω από όλες αυτές τις εκκλησίες, η Παναγία η Βουλκανιώτισσα , η ιερή Σκέπη που μας προστατεύει και είναι η μεγάλη πρέσβειρα στον Κύριο για το καλό όλων μας στη Μεσσηνία.
Ήταν Κυριακή των Βαϊων , οι δύο μικρότερες αδελφές μου , η μητέρα μας κι εγώ , στολισμένες με τα καλά μας ρούχα, με πρόσωπα γεμάτα φρεσκάδα και παιδική αθωότητα, ξεκούραστες από το φόρτο του σχολείου, μόνο λίγο αγουροξυπνημένες για να προλάβουμε τη Θεία Λειτουργία, φθάσαμε με βήμα γοργό στον ιερό ναό του Αγίου Αθανασίου της Βαλύρας. Τι όμορφα που ήταν στολισμένη η εκκλησία!
Δύο μεγάλα κλαδιά φοίνικα κοσμούσαν την κύρια είσοδο και άλλα δύο κάλυπταν αριστερά και δεξιά την αγία πύλη, στερεωμένα σαν αψίδα της δόξης του Κυρίου μας . Οι εικόνες ήταν στολισμένες με ίριδες, μαργαρίτες, βιολέτες, λογής λογής γαρύφαλλα, τριαντάφυλλα, σκυλάκια , πανσέδες, φρέζιες και σχοινάκια με λεμονανθούς. Δύο τεράστια πανέρια, πάνω σε ένα τραπέζι, πίσω από το παγκάρι, ήταν γεμάτα με κλαδάκια από βάγια, τη δάφνη του Θεού και των ανθρώπων.
Ήταν τόσο ονειρική η Θεία Λειτουργία, αλλά από τα πολλά κεριά ήμουν λίγο ζαλισμένη και με έβαλαν να καθίσω σε μία καρέκλα, κοντά στην είσοδο, για να παίρνω αέρα. Τα στασίδια ήταν όλα γεμάτα και βαθιά κατάνυξη επικρατούσε στο εκκλησίασμα. Δεν ακουγόταν ο παραμικρός θόρυβος. Το μόνο που θυμάμαι ήταν ότι φίλησα το χέρι του ιερέα και μου έδωσε ένα κλαδάκι , με 13 φυλλαράκια δάφνης.
- Πολύ ωραίο κλαδάκι, το καλύτερο μου είπαν τα άλλα κορίτσια και μου έδειξαν το δικό τους, στο προαύλιο της εκκλησίας. Εμένα έχει 3 φυλλαράκια είπε η Κατερίνα, η μικρή κόρη της νονάς μου, και μου ψιθύρισε μυστικά στο αφτί. Του αδελφού μου του Δημήτρη έχει 5 φύλλα.
-Γιατί; ρώτησα.
-Δεν ξέρεις; πέντε είναι τα δάχτυλα στο δεξί χέρι του Χριστού. Αυτό του έπρεπε για το κακό που έκανε. Να τον τιμωρήσει με τη χείρα του ο Κύριος.
-Τι έκανε; ρώτησα σιγανά.
-Έπνιξε ένα πουλάκι, μια κουτσή τσίχλα, που έπιασε με τα ίδια του τα χέρια στο κτήμα στις Χούνες και την έφερε στο σπίτι να την τηγανίσουμε για να τη φάει!
-Εσένα , που έχει τρία φύλλα τι είναι; ρώτησα με περιέργεια.
-Εμένα είναι πολύ καλό. Είναι ο Πατήρ, ο Υιός και το Άγιο Πνεύμα.
-Εμένα , που έχει 13 φύλλα και το 13ο είναι τρία ενωμένα μαζί τι συμβολίζει;
-Δε ξέρω, να ρωτήσει η μαμά σου το παπα Ξύδη, πρότεινε η Κατερίνα.
Αφού ξεκουραστήκαμε το μεσημέρι, ο πατέρας μας έπρεπε να ανέβει στο Μοναστήρι του Βουλκάνου για να συναντήσει τον πατέρα Νικόδημο, για μία σιδηρουργική εργασία που χρειάζονταν άμεσα και για επισκευή των εργαλείων της Μονής.
-Ευγενία, είπε, ετοίμασε τα παιδιά, θα πάμε όλοι μαζί στο Μοναστήρι , πάρε τα παλτά τους, φαγητό, ό,τι χρειάζεται και δες αν έχεις κανένα καλό μπουκάλι με ρακί που δεν το έχουμε ανοίξει.
Η μητέρα μου άρχισε γρήγορα τις προετοιμασίες και σε μία ώρα ήμασταν έτοιμοι.
Μπήκαμε στο φορτηγάκι του πατέρα μου και σταματήσαμε στην πλατεία του χωριού.
- Πήγαινε, μου είπε, δες στο καφενείο αν μπορούν να σου ετοιμάσουν ένα κιλό λουκούμια μικτά, με τριαντάφυλλο και μαστίχα, εκτός και έχουν έτοιμα σε κουτιά. Πάρε χρήματα και πρόσεχε τα αυτοκίνητα και τα μηχανάκια. Πήγα, αγόρασα τα λουκούμια και επέτρεψα σύντομα.
-Μπράβο, είπε ο πατέρας μου. Τώρα θα κάνεις και άλλη μία παλικαριά. Πήγαινε στο περίπτερο και πάρε πέντε διαφορετικές, σημερινές εφημερίδες.
-Εντάξει μπαμπά ,είπα, προχώρησα με βήμα βιαστικό και επέστρεψα σύντομα.
Μπήκα στο φορτηγό και τραβήξαμε για το Μοναστήρι. Σταματήσαμε μόνο στου Τζούμη τη Βρύση, πριν φθάσουμε στην Ιερά Μονή του Βουλκάνου, για να γεμίσουμε τα παγούρια μας με δροσερό νερό. Εκεί κατέβαινε ένας βοσκός και ρώτησε τον πατέρα μου αν θέλει φρέσκο γάλα, για εμάς τα παιδιά.
- Νηστεύουν τα παιδιά, του εξήγησε η μητέρα μου.
Είχε όμως και μία χειροποίητη μαγκούρα που άρεσε στον πατέρα μου και την αγόρασε.
Ι.Μ.Βουλκάνου, Ιθώμης Μεσσηνίας
Έπιασαν οι μακαριστοί αδελφοί τη συζήτηση με τον πατέρα μου με πολλή θέρμη, λες και γνωρίζονταν για πολλά χρόνια. Πολύ αγαπούσε ο ένας τον άλλο. Ευχαρίστησαν για τα δώρα μας και μας έδωσαν δροσερό νεράκι να πιούμε, γιατί νηστεύαμε και δεν θέλαμε κάτι άλλο.
Μαζί μου είχα πάρει και το κλαδάκι με το βάγιο μου, για να ρωτήσω τι σημαίνουν τα 13 φύλλα και το 13ο που ήταν τριπλό.
Ο πατέρας μου δεν γνώριζε καθόλου για το συμβάν με την Κατερίνα το πρωί στην εκκλησία, και έμεινε έκπληκτος όταν με άκουσε να ρωτώ τον πατέρα Νικόδημο τι θέλει να μου πει ο Θεός με τα 13 φυλλαράκια στο βάγιο μου!
Αφού κοιτάχτηκαν σιωπηλοί οι αδελφοί και έγνεψε ο πατέρας μου στον ανεπανάληπτο , μακαριστό πατέρα Νικόδημο, αν θέλει να μου εξηγήσει, με ρώτησε ο άγιος πατέρας:
-Πόσους μαθητές έχει ο Χριστός;
- Χριστός έχει δώδεκα μαθητές, απάντησα.
-Πώς κάθεται ο Χριστός στο μυστικό δείπνο;
- Κάθεται με τους μαθητές του ....δεν πρόλαβα να πω και μου έδειξε εκείνη τη στιγμή μία εικόνα του μυστικού δείπνου στην τραπεζαρία της Μονής.
-Πόσοι μαθητές κάθονται δεξιά και αριστερά Του;
-Δώδεκα , απάντησα.
Τότε λοιπόν, το δικό σου κλαδάκι είναι πολύ καλό, είναι η Θεία Κοινωνία, είπε γεμάτος κατανόηση , κοιτάζοντάς με κατάματα, που ευχαριστήθηκα και ανακουφίστηκα από την απάντησή του.
Με σκούντησε η αδελφή μου και μου είπε:
-Πες του τώρα, ότι το δικό μου είχε έξι φυλλαράκια.
-Ντρέπομαι να τον ξαναρωτήσω, θα τον ρωτήσω μετά, διαμαρτυρήθηκα.
-Όχι, τώρα να τον ρωτήσεις, δεν θέλω να περιμένω, επέμεινε.
-Παππούλη, ρώτησα ντροπαλά, της αδελφής μου έχει 6 φυλλαράκια, τι συμβολίζει;
Χμ! Μουρμούρησε και έβγαλε μία χάρτινη εικονίτσα από ένα συρτάρι, κοντά στην τραπεζαρία.
-Για κοιτάξτε εδώ, πώς είναι τα Σεραφείμ. Πόσες πτέρυγες έχουν; Δεν είναι έξι;
-Ναι, απάντησε εκείνη χαρούμενη .
Η μητέρα μου τρελάθηκε με τη συζήτηση.
-Του Ηλία το κλαδί, που πήρα το πρωί από την εκκλησία, έχει 7 φυλλαράκια, είπε.
-Α! Αυτό είναι πολύ σημαντικό, απάντησε ο άγιος πατέρας χαμογελώντας . Επτά είναι οι εκκλησίες της Αποκάλυψης. Μετά συνέχισε, στρεφόμενος προς τον πατέρα μου. Επίσης επτά είναι και τα τσεκούρια Ηλία μου, που μας έχουν χαλάσει εδώ στο Μοναστήρι και χρειάζονται τρόχισμα. Ο Θεός να σε βοηθήσει , να έχετε όλοι υγεία, να πάνε καλά οι δουλειές σου, να κάνεις χρήματα για να σπουδάσεις τις κόρες σου , που είναι καλές μαθήτριες. Ο πατέρας μου δάκρυσε με την ευχή του πατρός Νικοδήμου, η μητέρα μου τον ευχαρίστησε κι εμείς του φιλήσαμε το χέρι.
Άλλαξε στη συνέχεια η συζήτηση και μου ζήτησε ο πατήρ Αμβρόσιος να τον βοηθήσω να ετοιμάσουμε ένα μικρό δείπνο για την οικογένειά μου και να μου δείξει έναν ωραίο τρόπο για να κόβω τη ντομάτα.
Καθώς μου έδειχνε πώς να κόβω τη ντομάτα σε λεπτές φέτες, σαν τριαντάφυλλο, μου εξήγησε: Εσύ να μη μετράς τα φύλλα στο βάγιο σου. Να το παίρνεις και να το φυλάς στο εικόνισμα και ό,τι θέλει ο Θεός θα σου δώσει. Πάντως, χαίρομαι που το κρατάς και σκέφτεσαι τον Θεό. Αυτό είναι πολύ καλό σημάδι για σένα.
Η συζήτηση φούντωσε με τον πατέρα μου και τον πατέρα Νικόδημο, καθώς προσήλθε στο δείπνο και ο πατήρ Γρηγοράκος, ο απομονωμένος γέροντας της Μονής. Αφού προσευχηθήκαμε, δειπνήσαμε , και ευχαριστήσαμε τον Κύριο που μας ενέπλησε, ήρθε η ώρα του ύπνου. Κανόνισαν οι αδελφοί πού θα κοιμηθούν η μητέρα μου με τις δύο αδελφές μου, χωριστά ο πατέρας μου, και ήταν προβληματισμένοι πού να πλαγιάσω εγώ με ασφάλεια. Εσύ θα κοιμηθείς στο κρεβάτι, στο δωμάτιο του Δεσπότη μού εξήγησαν. Δεν είναι σήμερα μαζί μας ο Σεβασμιώτατος και είναι ελεύθερο το δωμάτιο. Καθώς με οδηγούσε ο πατήρ Αμβρόσιος προς τη κλίνη του Δεσπότη, είδα δεξιά, πάνω στον εξωτερικό τοίχο, κολλημένα δύο μαρμάρινα πόδια.
-Τι είναι αυτά τα πόδια παππούλη; ρώτησα.
-Μη φοβάσαι , μου απάντησε. Ο Θεός τιμωρεί τους κλέφτες, που θέλουν να κλέψουν την εικόνα της Παναγία μας. Τους κόβει τα πόδια και τα χέρια!
Το δωμάτιο ήταν λιτό, με ένα μικρό σκούρο ξύλινο τραπεζάκι-κομοδίνο και ένα άσπρο σιδερένιο μονό κρεβάτι. Ένας ξύλινος σταυρός ήταν τοποθετημένος πάνω από την κεφαλή του κρεβατιού. Τα άσπρα σεντόνια έλαμπαν από καθαριότητα, όπως και οι δύο λεπτές μάλλινες κουβέρτες.
Έκανα τον σταυρό μου, είπα το Πάτερ Ημών, ακούμπησα το βάγιο μου στο κομοδίνο και ξάπλωσα. Από το παράθυρο έφεγγε ένα αμυδρό φως. Τυλίχτηκα στις κουβέρτες και είπα: Ο φύλακας άγγελός μου κι εγώ είμαστε δύο φυλλαράκια, (φιλαράκια) δεν φοβάμαι που θα κοιμηθώ μόνη μου και ο Θεός είναι ένα πολύ μεγάλο φυλλαράκι (φιλαράκι) που μας σκεπάζει όλους και μας φροντίζει. Το πρωί με ξύπνησε η μητέρα μου. Κοιμήθηκα σαν πουλάκι, αν και υπέφερα από τις αμυγδαλές μου. Εισέπνευσα βαθιά τον καθαρό αέρα του βουνού, πλύθηκα, προσκυνήσαμε, ανάψαμε κεράκια, παρακολουθήσαμε την πρωινή λειτουργία της Μεγάλης Δευτέρας, φάγαμε ένα λιτό πρωινό , ευχαριστήσαμε τους μακαριστούς αδελφούς για τη φιλοξενία , ο πατέρας μου φόρτωσε διάφορα εργαλεία για επισκευή στο αυτοκίνητο και πήραμε το δρόμο της επιστροφής.
Έκτοτε, ήμουν λίγο προβληματισμένη με τον συμβολισμό των Βαϊων θρησκευτικά.
Κατάλαβα καλά ότι πρέπει να τοποθετώ το βάγιο μου στο εικόνισμα, σκεπτόμουν όμως ότι η εκκλησία μας έχει συμβολικούς αριθμούς και είχα περιέργεια να μάθω τη σημασία τους. Μετά από ένα χρόνο έλεγα: Τέσσερα τα σημεία του Σταυρού, τέσσερις και οι ευαγγελιστές, οκτώ η πύλη και το Φως της Αναστάσεως, γιατί είχα μετρήσει οκτώ ακτίνες πίσω από τον Αναστάντα Χριστό σε μια εικόνα, εννέα τα τάγματα των Αγγέλων κλπ. Μέχρι που καμιά φορά ξεχνιόμουν, όταν προετοίμαζα τα μαθηματικά στο σπίτι και έψαχνα να βρω τον Ορθόδοξο συμβολισμό των τυχαίων αριθμών. Έπαιζα συμβολικά με φυλλαράκια από δάφνη και ελιές. Με αυτό τον τρόπο ανακάλυψα το θρησκευτικό νόημα πίσω από τα φύλλα δάφνης, τα ευλογημένα βάγια της Βαλύρας μας.
Χρήσιμη η Επιστήμη της Ψυχολογίας, αλλά με οδήγησε αλλού, στη στατιστική έρευνα, στην εμπειρική γνώση και απόδειξη, στη διεθνή έρευνα και ακρίβεια των δεδομένων , όπως τα εννοούν επιστήμονες στη σύγχρονη εποχή μας.
Το δικό μου Βάγιο, γεννημένο και θρεμμένο στη φτωχική Βαλύρα , τόπο με ανυπολόγιστους θείους θησαυρούς , αργοσαλεύει απέριττο, στο παλιό πανέρι, στον Άγιο Αθανάσιο, που εξέθρεψε αρκετούς αγίους της τοπικής κοινωνίας μας. Δεν είναι κανένα εντυπωσιακό κλαδί φοίνικα , είναι αυτό που από την αρχαιότητα γεννάει αυτός ο ευλογημένος τόπος, ένα ταπεινό κλαδάκι με φύλλα δάφνης. Τη δάφνη της πίστης και της ανεπτυγμένης διαίσθησης “ότι ο Θεός υπάρχει και ότι είμαστε βέβαιοι γι αυτό, χωρίς απτές, επιστημονικές αποδείξεις" . Κι αφού , Θεού θέλοντος, κατόρθωσα με κόπους και βάσανα, να φτάσω σε αυτό το νοητικό στάδιο, οδεύω φορτωμένη τον προσωπικό μου σταυρό, μαζί με τους συνοδοιπόρους μου αδελφούς Χριστιανούς, προς την εβδομάδα των παθών και την Αγία Ανάσταση της ψυχής.
Βάγιον, έτος 2021.Κατασκευή, Ε.Η. ΚοντοπούλουΠολλά και εντυπωσιακά βάγια μάθαμε στη συνέχεια να πλέκουμε, όπως με κλαδί φοίνικα και να στολίζουμε τις εκκλησίες και τα σπίτια μας. Πολύ ωραία είναι και κοσμούν κατά κόρον τις Ορθόδοξες εκκλησίες μας πλέον, την Κυριακή των Βαϊων. Όμως, τα φυλλαράκια της δάφνης παραμένουν εγχάρακτα στις παιδικές μνήμες μας.
Καλή Ανάσταση!
Ο Θεός μαζί σας!
Ευθυμία Η. Κοντοπούλου
14/4/2022
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου