“Πάσχα ιερόν ημίν σήμερον αναδέδεικται· πάσχα καινόν, άγιον· πάσχα μυστικόν· πάσχα πανσεβάσμιον· πάσχα Χριστός ο Λυτρωτής· πάσχα άμωμον· πάσχα μέγα· πάσχα των πιστών· πάσχα το πύλας του Παραδείσου άνοιξαν· πάσχα πάντας αγιάζον τους πιστούς”, έψαλλαν στον Άγιο Αθανάσιο, στον πολιούχο της Βαλύρας, στην ιερή ακολουθία της Εσπέρας του Σαββάτου , αλλά την Κυριακή, στον Εσπερινό της Αγάπης , άνοιγαν οι πύλες του ιερού ναού του Αγίου Δημητρίου, για να δεχτούν τους πιστούς στη Βαλύρα , κατά τη δεκαετία του 1950.
Την Κυριακή του Πάσχα, στον Εσπερινό της Αγάπης , οι πιστοί μετανοούν και συμφιλιώνονται μεταξύ τους, δίνοντας το φιλί της αγάπης. Γκρεμίζουν τα τείχη που τους χωρίζουν κατά τη διάρκεια της χρονιάς ,και πορεύονται με ανάλαφρη, φωτισμένη ψυχή, από την Ανάσταση προς την Ανάληψη του Κυρίου, την Πεντηκοστή, και τη μεγάλη εορτή της Αγίας Τριάδος , που τιμά πανηγυρικά η Βαλύρα.
Το 1951, όπως θυμάται ο κύριος Γιώργος Φειδάς, από το μακρινό Road Island των Η.Π.Α., ο Εσπερινός της Αγάπης έλαβε χώρο στον ιερό ναό του Αγίου Δημητρίου της Βαλύρας.
Στολισμένοι όλοι, ιδίως οι νέοι, κρατώντας , μαζί με τις λαμπάδες τους, ένα ευωδιαστό γαρύφαλλο ή τριαντάφυλλο - εξαρτιόταν πάντα αν έπεφτε ενωρίς ή αργά το Πάσχα, γιατί συνήθως τα τριαντάφυλλα ανθίζουν τον Μάϊο, ενώ τα γαρύφαλλα προηγούνται κατά τον Απρίλιο - για να το δώσουν κρυφά στην καλή τους, αυτή που αγαπούσαν και ονειρεύονταν, κρατώντας τα θρησκευτικά προσχήματα!
Τα κορίτσια κάθονταν στο βάθος του μικρού ιερού ναού, στον γυναικωνίτη, ενώ τα αγόρια ήταν στημένα κοντά στη νότια είσοδο του ναού , δεξιά.
Πλήθος κόσμου συνέρρεε εντός και εκτός του ιερού χώρου, ουσιαστικά όποιος έφθανε πρώτος έβρισκε κάθισμα, αν και τα λιγοστά καθίσματα προορίζονταν πρωτίστως για τους ανήμπορους και τους γέροντες. Οι άγιες εικόνες στον Άγιο Δημήτριο ήταν καταστόλιστες με μοσχομυριστές άσπρες και μοβ βιολέτες, φρέζες, κάλα , γαρύφαλλα, πανσέδες, άσπρες και μοβ ίριδες, κίτρινες και άσπρες μαργαρίτες. Ανάμεσα στον θείο στόλο ξεπρόβαλλαν διαλεκτά μισάνοιχτα μπουμπούκια από τριαντάφυλλα και σχοινάκια με περασμένους λεμονανθούς και ροζ ανθάκια από τις κουτσουπιές ή μοβ από τις πασχαλιές, που άνθιζαν πλούσια στη Βαλύρα.
Βιολέτες και Πασχαλιές.Φωτο: depositphotos
Υπήρχε στο χωριό , εκείνη τη χρονική περίοδο , ένας πολύ ερωτευμένος εντεκάχρονος, ονόματι Λάκης, που αν και δεν ήταν άπιστος Θωμάς, δηλαδή παραδεχόταν το παιδί την Ανάσταση του Κυρίου, άνευ αποδείξεων, εκείνο που δεν γνώριζε ήταν αν χτυπάει δυνατά η καρδιά της συμμαθήτριάς του Παναγιωτίτσας γι΄ αυτόν, κι αν ανασταίνει με την παρουσία του βαθύ έρωτα εντός της, γι΄ αυτό , κατ΄ εξαίρεση, ήθελε σαφείς αποδείξεις ο καημένος. Κρατούσε ο τρυφερός “παις” ένα κόκκινο μπουμπούκι για να της το προσφέρει, με την πρώτη ευκαιρία, αφού πρωτίστως ακουμπήσει το δεξί χέρι του πάνω στην καρδιά της και διαγνώσει τους παλμούς της, κατά την ώρα του Φιλιού της Αγάπης. Έλα όμως που η έξυπνη Παναγιωτίτσα ουδέποτε τον άφησε να ακουμπήσει την καρδιά της, χτυπούσε δεν χτυπούσε γι΄ αυτόν, αλλά τον απέρριπτε και τον άφηνε ενεό τις Κυριακές του Πάσχα, για αρκετά χρόνια, υπενθυμίζοντάς του το ακόλουθο:
-Η Κυριακή του άπιστου Θωμά είναι την επόμενη εβδομάδα!
Κι όταν της προσέφερε τριαντάφυλλο, του απαντούσε δείχνοντας τη Μεγαλόχαρη, με τεντωμένο τον αβρό δεξιό δείκτη της:
-Να το προσφέρεις στην Παναγία!
Άφηνε ο ομορφονιός το τριαντάφυλλο πάνω στην ασημένια εικόνα της Παναγίας στον Αη Δημήτρη, και έλεγε:
- Παναγία μου, εσύ γνωρίζεις...κανόνισε!
Χαμογελούσε η Παναγιά, και όντως κανόνισε! Του έστειλε μία πολύ καλή κόρη στη ζωή του, όταν ενηλικιώθηκε βέβαια, μία όμορφη Μαρία, η οποία πολύ τον αγάπησε, αλλά τότε, το σωτήριον έτος 1951, ήταν ακόμη μικρός και βασανιζόταν ιδιαίτερα, γιατί δεν γνώριζε “ο ανυπόμονος” την εξέλιξη των πραγμάτων, ούτε την επιστασία και προστασία της Παναγιάς στη Βαλύρα.
Πολλές σκέψεις φτερούγιζαν στον νου των πιστών, περιμένοντας να αρχίσει η ακολουθία του Εσπερινού , μέχρι που ο πατήρ Δημήτρης Ξυδόπουλος εμφανιζόταν επιβλητικός, εμπρός στην Ωραία Πύλη.
Θυμίαζε την Αγία Τράπεζα και άρχιζε την ακολουθία του Εσπερινού της Κυριακής λέγοντας: “Δόξα τη Αγία και Ομοουσίω Τριάδι”.
Άκουγαν οι πιστοί το κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο (κ΄19-25) ‘Ούσης οψίας τη ημέρα εκείνη τη μια των σαββάτων...” συγκεντρωμένοι και με κατάνυξη ψυχής. Λέγει το Ευαγγέλιο σε μετάφραση:
“Κατά τις εσπερινές ώρες εκείνης της ημέρας, που ήταν η πρώτη της εβδομάδας, και ενώ οι θύρες όπου είχαν συναθροιστεί οι μαθητές ήταν κλειστές , ένεκα του φόβου των Ιουδαίων, ήρθε ο Ιησούς και στάθηκε στο μέσον αυτών και λέγει προς αυτούς:
“Ειρήνη υμίν”.
Και αφού είπε τον λόγο αυτό, έδειξε σε αυτούς τα χέρια Του και την πλευρά Του. Χάρηκαν βέβαια οι μαθητές επειδή είδαν τον Κύριο. Είπε λοιπόν ο Κύριος πάλι προς αυτούς:
“Ειρήνη υμίν. Την ίδια αποστολή που ανέθεσε σε μένα ο Πατέρας, αναθέτω και εγώ σε σας”. Και αφού είπε αυτό, φύσηξε στα πρόσωπά τους και λέγει προς αυτούς:
“Λάβετε Πνεύμα Άγιο”.
Σε όσους συγχωρήσετε εσείς τις αμαρτίες, θα συγχωρούνται και αυτές από τον Θεό· σε όσους τις αφήσετε ασυγχώρητες, ούτε ο Θεός θα τις συγχωρήσει.
Ο Θωμάς δε, που ήταν ένας από τους δώδεκα Αποστόλους και λεγόταν στην Ελληνική γλώσσα δίδυμος, δεν ήταν παρών με τους άλλους, όταν εμφανίστηκε ο Ιησούς Χριστός.
Έλεγαν λοιπόν προς αυτόν οι άλλοι μαθητές, όταν τον συνάντησαν:
-Είδομεν τον Κύριον!
Αυτός δε τους απαντούσε:
- Εάν δεν δω στα χέρια Του την ουλή που άφησαν τα καρφιά και δεν βάλω το δάχτυλό μου στην ουλή , αν δεν βάλω το χέρι μου στην πλευρά Του, να ψηλαφήσω την ουλή που άφησε το τρύπημα της λόγχης , δεν πρόκειται να πιστέψω ότι αναστήθηκε ο Κύριος εκ νεκρών”.
Χριστός Ανέστη ! αναφωνούσε μετά δακρύων ο μακαριστός πατήρ Δημήτρης, μεταλαμπαδεύοντας το Άγιο Φως. Αληθώς Ανέστη ο Κύριος! Απαντούσαν οι πιστοί, κουνούσαν, σε μορφή σταυρού και επιβεβαίωσης, τις λαμπάδες τους εμπρός τους, και έδιναν το φιλί της αγάπης.
Φανταστείτε ότι ο Νίκος από το Μπιζάνι , δεν μιλούσε από το προηγούμενο καλοκαίρι με τον γείτονά του, γιατί πήγε ο γάιδαρος του και έφαγε τα βασιλικά της γυναίκας του Τασίας, που γιόρταζε εκείνη την ημέρα. Κι όμως! Την Κυριακή της Αναστάσεως η Τασία συγχώρησε τόσο τον γείτονα όσο και τον γάιδαρο, για την απροσεξία τους. Φύτεψε καινούρια βασιλικά ,και ο Θεός ,για την καλή της την καρδιά, τα έκανε διπλάσια.
Η Θανάσω , κάτω στους μπαξέδες στον Αη Νικόλα, είχε διαφορά με τον γείτονα και ανιψιό της μισό μέτρο στο σύνορο , αλλά εκείνη τη χρονιά ευχαριστήθηκε τόσο πολύ, κατά την Ανάσταση της Κυριακής, που τον ασπάστηκε αυθόρμητα και του είπε:
-Είμαι τόσο χαρούμενη με την Ανάσταση του Κυρίου, ώστε κι ένα μέτρο να μου πάρεις από τον μπαξέ ανιψιέ, δεν θα σου πω τίποτα!
Εκείνος ντράπηκε, και της απάντησε, αγκαλιάζοντάς την:
-Μη στενοχωριέσαι θειά, θα τα βρούμε όλα!
Μετά την απόλυση, οι πιστοί, σαν ευτυχισμένα πουλάκια με ανοιχτά πολύχρωμα φτερά, πετώντας κατέβαιναν στον δημόσιο δρόμο από τον Άγιο Δημήτρη προς την πλατεία της Βαλύρας.
Κάποιοι συμφιλιωμένοι, ή πολύ καλοί φίλοι, κερνούσαν καφέ ή αναψυκτικό, γλυκό σταφύλι ή περγαμόντο, καταϊφι ή μπακλαβά ο ένας τον άλλο στα καφενεία του χωριού.
Ο παπα Δημήτρης ύψωνε τα μάτια του προς τον Αναστάντα Κύριο και παρέμενε για αρκετή ώρα μόνος του, εντός του ιερού ναού, όταν αποχωρούσε το χριστεπώνυμο πλήθος. Εκείνος γνώριζε! Είχε μία θεία σχέση με τον Κύριο και Θεό του, λάμβανε σαφείς οδηγίες για την πλοήγηση του σκάφους του και τους ναυτιλομένους του. Ο Άγιος Δημήτριος έκλεινε σιωπηλά τις πόρτες και τα παράθυρά του, μέχρι την μεγάλη ημέρα της ιερής μνήμης του, στις 26 Οκτωβρίου.
Οι γειτονιές της Βαλύρας, τυλιγμένες σε ένα πέπλο θείας ευδαιμονίας, κάθιζαν στο πλούσιο δείπνο της Κυριακής και απολάμβαναν τα παραδοσιακά εδέσματα, φτιαγμένα με πολύ κόπο και τέχνη, αλλά προπάντων με αγνή αγάπη, από τις αλησμόνητες μητέρες και γιαγιάδες μας, που κατά εκείνη την αγία ημέρα επισκέπτονταν, με φαγώσιμα δώρα, τους εορτάζοντες, και τιμούσαν τους “Τάσους” και τις “Τασίες” της Βαλύρας.
“Η Ανάστασίς Σου, Χριστέ Σωτήρ, άπασαν εφώτισε την οικουμένην, και ανακαλέσω το ίδιον πλάσμα. Παντοδύναμε Κύριε, δόξα Σοι”.
Ο Θεός μαζί σας!
Ευθυμία Η. Κοντοπούλου
24/4/2022
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου