Αφιερωμένο στην κα Μαρία Χρηστάκη, στο Μπιζάνι Βαλύρας
Η πλούσια σε βότανα Μεσσηνιακή γη, μάνα θεραπεύτρια, δίδαξε από αρχαιοτάτων χρόνων στα τέκνα της την αξία των βοτάνων. Μεγαλώσαμε μέσα στις μυρωδιές του θυμαριού, της ρίγανης, του φασκόμηλου, του υσσώπου στις ψηλές ραχούλες, και του χαμομηλιού, που σαν αραχνοΰφαντο πέπλο σκεπάζει τους αγρούς στον κάμπο της Βαλύρας.
Η εμπειρία του κυρίου Λεωνίδα, με καταγωγή από το Μελιγαλά, με την αείμνηστη γιαγιά Μαρία, τη δασκάλα του στα βότανα στη Βαλύρα το 2012, έχει διδακτική αξία για όλους μας. Ας ακούσουμε όμως τι έχει να μάς πει ο ίδιος:
- Άφησα κατά μέρος τον υπολογιστή μου και τα ηλεκτρονικά παιχνίδια και επισκέφτηκα ένα Σαββατοκύριακο τη γιαγιά μου Ελένη στο Μελιγαλά, το έτος 2012. Χάλασε ξαφνικά ο υπολογιστής μου την Πέμπτη, δεν προλάβαινε ο τεχνικός να τον φτιάξει και θα μάς τον παρέδιδε τη Δευτέρα. Η πατέρας μου, για να μη με ακούει που διαμαρτυρόμουν ασύστολα, κάλεσε ένα ταξί και με έστειλε επίσκεψη στη γιαγιά μου για το Σαββατοκύριακο.
Εθισμένος στον υπολογιστή και στην κλεισούρα της Αθήνας, αισθανόμουν στα 15 χρόνια μου ζαλισμένος και είχα δυσκολία να προσαρμοστώ στον περιβάλλοντα χώρο της υπαίθρου. Η γιαγιά ήταν ενθουσιασμένη με το ανάστημα που είχα πάρει κατά τα τελευταία τρία χρόνια, “λεβέντη” , “παλικαράκι” μου αναφωνούσε πετώντας στα ουράνια και με φιλούσε σταυρωτά. Κάποιες όμως από τις αλόγιστες κινήσεις μου εξελίχθηκαν σε εφιάλτης. Όταν τη ρώτησα τι δουλειά να κάνω για να μη κάθομαι άπραγος, μου έδωσε το ποτιστήρι και μου έδειξε τις γλάστρες στο μπαλκόνι και στην αυλή. Έπιασα νερό από τον νεροχύτη της κουζίνας, αλλά αφηρημένος δεν πρόσεξα ότι η βρύση είχε γυρίσει στο ζεστό.
Απορημένος ρώτησα τη γιαγιά:
-Οι γλάστρες γιατί αχνίζουν;
Εκείνη κατάλαβε αμέσως τι δυστυχώς συνέβη και άρχισε να προσεύχεται ο Θεός να σώσει τα τσουρουφλισμένα άνθη της. Το ίδιο όμως έπαθα και με έναν Ελληνικό καφέ που πήγα να ψήσω, ελλείψει άλλου είδους καφέ στο σπίτι. Φούσκωσε τόσο γρήγορα που δεν πρόλαβα να τον τραβήξω γρήγορα από τη φωτιά και έκανα χάλια την καθαρή κουζίνα και τη μπλούζα μου. Τι να κάνει η γιαγιά μου; Πώς να συγκρατήσει έναν βαρβάτο έφηβο μέσα στο σπίτι; Σκέφτηκε να πάμε επίσκεψη στην ξαδέλφη της στη Βαλύρα για να περάσει ευχάριστα η ημέρα του Σαββάτου.
Η γιαγιά Μαρία στη Βαλύρα ήταν συλλέκτης βοτάνων, όπως άλλωστε και οι περισσότερες γυναίκες του όμορφου χωριού. Παράδοση αιώνων ακολουθούν από γενιά σε γενιά, μεταδίδοντας την αγάπη τους για τα βότανα. Δεν θα ξεχάσω το κανελοκούλουρο και το τσάι που ήπια στο όμορφο σπίτι της γιαγιάς Μαρίας. Είχε ένα ντουλάπι γεμάτο με λογής- λογής βότανα, κάποια τα είχε συλλέξει η ίδια στις ραχούλες της ευλογημένης Ιθώμης, άλλα τα καλλιεργούσε στον κήπο της, ενώ άλλα τα είχε αγοράσει από κατάστημα βοτάνων στην Καλαμάτα.
Μάς ετοίμασε ένα συνδυασμό με χαμομήλι, τσάι του βουνού, λουΐζα και ένα φυλλαράκι ιβίσκο και έριξε μέσα ένα κουταλάκι μέλι ανθέων τοπικής παραγωγής. Ήταν μήνας Φεβρουάριος, και καθώς πίναμε το τσάι εμπρός στο αναμμένο τζάκι, για πρώτη φορά αισθάνθηκα έντονα ότι η ζωή έχει πολλές και όμορφες διαστάσεις τις οποίες η μονομανία μου με τον υπολογιστή δεν με άφηνε να ανακαλύψω. Τότε, φούντωσε στην καρδιά μου η επιθυμία για νέες διαδρομές και άγνωστες προς το καλύτερο αναζητήσεις.
-Σου αρέσουν τα βότανα; ρώτησε η γιαγιά Μαρία.
- Ωραία είναι! απάντησα ενθουσιασμένος.
-Θέλεις να σου δώσω να πάρεις μαζί σου στην Αθήνα; έχω πολλά!
-Να του δώσεις Μαρία μου και να του τα μάθεις, μάς πρόλαβε η γιαγιά μου Ελένη, που είδε στα βότανα μία υγιή διέξοδο για την περίπτωσή μου.
Προκομμένη και αποτελεσματική, σαν αστραπή στις κινήσεις της η Βαλυραία νοικοκυρά, αφού τράβηξε από το συρτάρι τής κουζίνας της έως 50 πλαστικά σακουλάκια και κατέβασε από τα ντουλάπια όλα τα γυάλινα βάζα με τα βότανά της, τα τοποθέτησε επάνω στο μακρόστενο τραπέζι της κουζίνας. Συμμετείχε ο δεκαπεντάχρονος Λεωνίδας με μεγάλο ενδιαφέρον, για τις επόμενες έξι ώρες, σε ένα μοναδικό μάθημα ζωής. Η έμπειρη γιαγιά Μαρία εξηγούσε παραστατικά και γλαφυρά τοποθετώντας τα ανάλογα βότανα μέσα σε σακουλάκια, ενώ εκείνος με τεταμένη την προσοχή κολλούσε στο καθένα ετικέτα για να τα θυμάται. Μαζί με την προίκα τής ευλογημένης δασκάλας έλαβε κι ένα σχολικό τετράδιο με 27 δοκιμασμένες συνταγές.
-Ο ερχομός των βοτάνων στο πατρικό μας σπίτι στην Αθήνα ήταν δώρο Θεού και για τα άλλα μέλη της οικογενείας μου, που έστω από περιέργεια αρχικά, μυήθηκαν στον πολύτιμο θησαυρό που εγκαταστάθηκε έκτοτε σταθερά μαζί μας. Σταδιακά τοποθέτησα σε γυάλινα βάζα τα βότανα και άρχισα να τα φυλάσσω σε μέρος ξηρό και σκοτεινό, σε ένα μεσαίου ύψους ντουλάπι στην κουζίνα. Στο σχολείο μιλούσα για τα βότανα, μέχρι που έλαβα το παρανόμι “ο θεραπευτής”, παράλληλα έγινα και πόλος έλξης γιατί σχεδίαζα μαντζούνια για τις συμμαθήτριές μου. Αρκετά βότανα καλλιεργώ στο μπαλκόνι μου, με συντροφεύουν καθημερινά, καθώς και τον αδελφικό φίλο μου Βλάση που προτίμησε να ζει ως ξυλουργός στον Ταΰγετο ψηλά. Θυμάρι ζεστό σκέτο πίνει τα κρύα πρωινά στον χιονισμένο Ταΰγετο και ούτε ο κορωνοϊός δεν τον έχει πλησιάσει ακόμη. Κάθε χρόνο μού στέλνει νέα μπουκέτα από απάτητες ραχούλες, αλλά και από τη δική του σοδειά.
Εδώ στην πόλη, ως νέος επιχειρηματίας- τεχνικός ηλεκτρονικών υπολογιστών- βιώνω έντονο άγχος καθημερινά με τους πελάτες και προτιμώ τα ήπια βότανα, όπως τη λουΐζα, το μελισσόχορτο, το χαμομήλι, το τίλιο και το τσάι του βουνού, σε συνδυασμό με μέλι, αλλά όταν με πιάνει πονόδοντος η αχιλλέα, το ζαμπούκο, το γλυκάνισο και το γαρίφαλο έχουν την πρωτοκαθεδρία.
Το Χειμώνα το τσάι του βουνού, το χαμομήλι και το βήχιο με μια φέτα πορτοκάλι και μέλι είναι στην ημερήσια διάταξη για το συνάχι. Η φύση θεραπεύει. Δεν υπάρχει καλύτερος φυσικός τρόπος για κάθαρση του πεπτικού συστήματος και καλή λειτουργία του εντέρου από ένα κουταλάκι μέλι και χυμό μισού λεμονιού σε ένα ποτήρι βραστό νερό, ως ρόφημα κάθε πρωί, ιδίως γι΄ αυτούς που υποφέρουν από συσσωρευμένο λίπος στα ζωτικά τους όργανα και κάνουν καθιστική ζωή, υποτιμώντας τη σημαντικότητα της καθημερινής τους άθλησης. Στη Βαλύρα και τις τσουκνίδες αξιοποιούσαν οι παλιοί άνθρωποι για προβλήματα σιδήρου, υπότασης και χολής, μού έλεγε η συγχωρεμένη γιαγιά Μαρία.
Με την πάροδο των ετών ανακάλυψα σιγά-σιγά το βάθος και το πλάτος των βοτάνων και τις θεραπευτικές τους ιδιότητες. Η γνώση για τα βότανα είναι ατελείωτη. Πριν από μερικές ημέρες μιλούσα με μία φαρμακοποιό η οποία κατόπιν έρευνας ψάχνει να εντοπίσει ποιος κάνει στην Ελλάδα εισαγωγή από την Κίνα σπόρων από άνθος λωτού. Οι διεθνείς έρευνες δείχνουν ότι βοηθά στην καταπολέμηση της λιπώδους διήθησης στο συκώτι. Ευτυχία ήταν να μιλήσω με αυτόν τον μορφωμένο άνθρωπο που έχει μελετήσει συστηματικά τα βότανα, έμαθα αρκετά μέσα από την ενδιαφέρουσα συζήτησή μας.
-Βοηθάτε και τα άλλα μέλη της οικογενείας σας με τις γνώσεις σας για τα βότανα;
-Βεβαίως! Για τον πατέρα μου, που έχει αϋπνίες, ετοιμάζω συνδυασμό με βαλεριάνα, πασιφλώρα, λεβάντα, χαμομήλι, λουΐζα και ιβίσκο .
- Για χαλάρωση τι προτείνετε να πιούμε;
-Σημύδα, ιβίσκο, σαμπούκο, μελισσόχορτο (1/3 κ.γλ. από το καθένα), ένα κουταλάκι μέλι και λίγη κανέλα , αλλά δεν γνωρίζω αν διαθέτετε τα συγκεκριμένα βότανα στο σπίτι σας.
-Από τη Βαλύρα είμαστε! απάντησε χαμογελώντας η φίλη μου που με συνόδευε.
-Πολύ θα ήθελα να ζούσε η γιαγιά Μαρία, να κατέβω στο όμορφο χωριό σας , να της φιλήσω το χέρι και να της πω πόσο ευγνώμων είμαι για το δώρο ζωής που μού έκανε.
-Ζει η γιαγιά Μαρία, αθάνατη είναι. Όταν ταξιδεύει η παλιά, αναλαμβάνει η νεότερη , ανά τους αιώνες. Η Βαλύρα πάντα έχει τη Μαρία της!
Ο Θεός μαζί σας!
Ευθυμία Η. Κοντοπούλου
21/2/2023
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου