Το όνομα Βαλεντίνος προέρχεται από τον Ιωνικό τύπο του ρήματος βαλέω και σημαίνει θεολογικά ότι με την ισχύ του Θείου Λόγου εμβολίζει το Άγιο Πνεύμα τον νου και την καρδιά του ανθρώπου, και τον συγκλονίζει με θείο έρωτα, οδηγώντας τον στο κατ΄ ομοίωση με τον Πατέρα της αγάπης, της δικαιοσύνης και της σοφίας, τον Τριαδικό Θεό. Σε κοσμικό επίπεδο αφορά την ετεροσεξουαλική ένωση δύο ερωτευμένων ανθρώπων, με το μυστήριο του γάμου κατά την Εκκλησία μας.
1.Ο βίος του Αγίου Βαλεντίνου
Ο άγιος Βαλεντίνος ο Ιερομάρτυρας είναι ένας άγιος ιερέας της Ρώμης, που θανατώθηκε από τους Ρωμαίους τον 3ο αιώνα μ.Χ. Είναι λοιπόν ένας ορθόδοξος άγιος, αφού η αρχαία Εκκλησία της Δυτικής Ευρώπης (των πρώτων χιλίων χρόνων μετά Χριστόν) είναι κι αυτή ορθόδοξη (1).
Τα αρχαία μαρτυρολόγια της Εκκλησίας της Ρώμης σημειώνουν τη 14η Φεβρουαρίου ως ημέρα μνήμης του «μάρτυρος Βαλεντίνου, πρεσβυτέρου Ρώμης» . Δυστυχώς τα ιστορικά στοιχεία που έχουν διασωθεί για τον άγιο είναι ελλιπή.
Ο άγιος Βαλεντίνος έζησε στη Ρώμη τον 3ο αιώνα και ήταν ιερέας ο οποίος βοηθούσε τους μάρτυρες κατά τη διάρκεια των διωγμών από τον αυτοκράτορα Κλαύδιο Β’ το Γότθο. Η μεγάλη αρετή και η κατηχητική δράση του αγίου είχαν γίνει γνωστές. Έτσι συνελήφθη και παρουσιάστηκε ενώπιον του αυτοκρατορικού δικαστηρίου…
«Γιατί, Βαλεντίνε, θέλεις να είσαι ο φίλος των εχθρών μας και απορρίπτεις τη φιλία μας;» ρώτησε ο αυτοκράτορας, τότε ο άγιος απάντησε, «Άρχοντα μου, αν ήξερες το δώρο του Θεού, θα ήσουν ευτυχής και μαζί σου η αυτοκρατορία σου, θα απέρριπτε τη λατρεία των ειδώλων και θα λατρεύατε τον αληθινό Θεό και τον Υιό του Ιησού Χριστό». Ο αυτοκράτορας συνέχισε τις ερωτήσεις του με περιέργεια, ικανοποιημένος μιας και βρήκε την ευκαιρία να μάθει ποια ήταν επιτέλους η πίστη των Χριστιανών. Ο Βαλεντίνος βρήκε λοιπόν το θάρρος να τον προτρέψει να μετανοήσει για το αίμα των Χριστιανών που είχε χύσει. «Πίστεψε στον Ιησού Χριστό, βαφτίσου και θα σωθείς, και ήδη από αυτή τη στιγμή θα διασφαλίσεις τη δόξα της αυτοκρατορίας σου και το θρίαμβο των όπλων σου». Ο Κλαύδιος άρχισε να πείθεται, και να λέει σε εκείνους που ήταν παρόντες: «ακούστε τι όμορφη διδασκαλία που μας κηρύττει αυτός ο άνθρωπος». Αλλά ο έπαρχος της Ρώμης, δυσαρεστημένος, άρχισε να φωνάζει «Δείτε πώς αυτός ο Χριστιανός παραπλανεί τον Πρίγκιπά μας».
Τότε ο Κλαύδιος, παρέπεμψε τον άγιο σε άλλο δικαστή. Αυτός ονομάζονταν Αστέριος, είχε ένα μικρό κορίτσι που ήταν τυφλό δύο χρόνια. Ακούγοντας για τον Ιησού Χριστό, πως είναι το Φως του κόσμου, ρώτησε το Βαλεντίνο εάν θα μπορούσε να δώσει εκείνος το φως στο παιδί του. Ο άγιος Βαλεντίνος λοιπόν, έβαλε το χέρι του στα μάτια της και προσευχήθηκε: «Κύριε Ιησού Χριστέ, αληθινό Φως, φώτισε αυτό το τυφλό παιδί» Ω θαύμα μέγα! Το παιδί είδε! Έτσι ο δικαστής με όλη την οικογένειά του ομολόγησε Χριστό. Νήστεψαν για τρεις ημέρες, κατέστρεψαν τα είδωλα που είχαν στο σπίτι τους και τέλος έλαβαν το άγιο βάπτισμα.
Μόλις ο αυτοκράτορας έμαθε για όλα αυτά τα γεγονότα, σκέφτηκε αρχικά να μην τους τιμωρήσει, όμως η σκέψη πως στα μάτια των υπηκόων του θα φανεί αδύναμος τον ανάγκασε να προδώσει το αίσθημα δικαίου που είχε. Έτσι λοιπόν ο άγιος Βαλεντίνος μαζί με άλλους Χριστιανούς αφού πρώτα τους βασάνισαν τους αποκεφάλισαν στις 14 Φεβρουαρίου του έτους 268 (ή 269) (1).
2. Ο Άγιος Βαλεντίνος και το μεγάλο σχίσμα των εκκλησιών της Δύσης και της Ανατολής
Το σώμα του Άγιου Βαλεντίνου τάφηκε στις κατακόμβες της Αγίας Πρίσκιλλας. Ήταν Άγιος των πρωτοχριστιανικών χρόνων, τότε που η Εκκλησία του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού ήταν Ορθόδοξος και ενωμένη, και δεν είχε τραυματιστεί από το μεγάλο σχίσμα. Το Σχίσμα του 1054 ή Σχίσμα των δύο Εκκλησιών, γνωστό και ως Μεγάλο Σχίσμα, είναι η διαίρεση και διάσπαση της κοινωνίας μεταξύ της Δυτικής και της Ανατολικής Εκκλησίας, όταν προκαθήμενοί τους ήταν ο Πάπας της ρώμης Λέων Θ΄ και Οικουμενικός Πατριάρχης Κων/πόλεως ο Μιχαήλ Κηρουλάριος, ύστερα από τους αμοιβαίους αναθεματισμούς που εξαπολύθηκαν τον Ιούλιο του 1054. Αν και μοιάζει να προέκυψε ξαφνικά, στην πραγματικότητα επισημοποίησε μια ήδη πριοϋπάρχουσα κατάσταση σχίσματος το 867 καθώς, με το πέρασμα των χρόνων, τα Πατριαρχεία στην Ανατολή (Κωνσταντινουπόλεως, Ιεροσολύμων, Αντιοχέιας και Αλεξανδρείας) με το Πατριαρχείο της Ρώμης διαμόρφωσαν διαφορετικές παραδόσεις, αν και εξελίχθηκαν παράλληλα, ενώ το χάσμα μεταξύ τους διευρυνόταν σε επίπεδο δογματικό, λειτουργικό και διοικητικό (2 και 3).
3. Η αντικατάσταση των εορτών των ειδώλων με την εορτή του Αγίου Βαλεντίνου
Στα χρόνια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, από τις 13 έως τις 15 Φεβρουαρίου, γιόρταζαν τα Λουπερκάλια προς τιμή του θεού Φαύνου (του Πάνα των Ελλήνων). Οι Ρωμαίοι θυσίαζαν κατσίκια και σκυλιά, ενώ νεαρά αγόρια χτυπούσαν με λωρίδες από δέρμα κατσίκας τις νεαρές κοπέλες για να τους μεταδώσουν τη γονιμότητα. Μία ανάλογη γιορτή υπήρχε και στην Αρχαία Αθήνα τον μήνα Γαμηλιώνα (αντιστοιχούσε στο δεύτερο δεκαπενθήμερο του Ιανουαρίου και το πρώτο του Φεβρουαρίου), τα Θεογάμια, προς τιμή του Δία και της Ήρας (4).
Η γιορτή καταργήθηκε από την Εκκλησία τον 5ο αιώνα μ.Χ., ως ειδωλολατρική. Στη θέση της (14 Φεβρουαρίου) μπήκε ο εορτασμός της μνήμης του Αγίου Βαλεντίνου, μάρτυρα της χριστιανικής πίστης από τη Ρώμη, με απόφαση του Πάπα Γελασίου.
4. Τα ιερά λείψανα του Αγίου Βαλεντίνου στη Μυτιλήνη
Παρέμενε για αιώνες άγνωστο το που βρίσκονταν τα λείψανα του Αγίου Βαλεντίνου, μέχρι που ο τάφος αποκαλύφθηκε το 1815 και το λείψανο δωρήθηκε σε ιερέα (3).
Στη συνέχεια τα ίχνη των λειψάνων χάνονται και επανεμφανίζονται το 1907 στη Μυτιλήνη . Από τότε, τα οστά του Αγίου Βαλεντίνου αναπαύονταν στην Καθολική Εκκλησία, τη γνωστή σε όλους «Φραγκοκλησιά», στην οδό Ερμού, κάτω από την Αγία Τράπεζα (3).
Η επόμενη «αλλαγή» έγινε το 1990, οπότε και τα λείψανα του Αγίου Βαλεντίνου μεταφέρθηκαν από τον τότε εφημέριο της καθολικής εκκλησίας της Μυτιλήνης,Φραγκισκανό μοναχό πατέρα Τορκουάτο Μορίνι, μιας και ελλείψει πληρώματος της Εκκλησίας δεν διέμενε πια στο νησί, αλλά στην Αθήνα και περιστασιακά εξυπηρετούσε και τη Μυτιλήνη.
Τότε, τα λείψανα τοποθετήθηκαν στο παρεκκλήσι του Τάγματος των Καπουτσίνων , το αφιερωμένο στους Αγίους Φραγκίσκο και Κλάρα, στην οδό Γκυϊλφόρδου 7 στην πλατεία Βικτωρίας στην Αθήνα.
Στις 12 Φεβρουαρίου 2009, έγινε η απότμηση τμήματος των λειψάνων από τον αρχιεπίσκοπο των Καθολικών των Αθηνών κ. Νικόλαο, υπογράφτηκε ειδικό επίσημο έγγραφο της πράξης αυτής, παρουσία και του ιερατικώς προϊσταμένου του Παρεκκλησίου του Αγίου Φραγκίσκου και της Αγίας Κλάρας, Ιερομονάχου Καπουτσίνου, πατέρα Γαβριήλ Ριγκέτο, και παρεδόθησαν στον Καθολικό Αρχιεπίσκοπο Νάξου, Τήνου, Άνδρου, και Μυκόνου, με την ιδιότητά του Αποστολικού Τοποτηρητή της Καθολικής Επισκοπής Χίου, προκειμένου να τα επαναφέρει στη Μυτιλήνη.
Η περιπλάνηση των λειψάνων του Αγίου Βαλεντίνου έλαβε τέλος το 2014, όταν ολοκληρώθηκαν οι εργασίες επισκευής στον Καθεδρικό Ενοριακό Ναό της Μεταστάσεως της Θεοτόκου στη Μυτιλήνη. Στον Καθολικό Ναό της Μεταστάσεως της Θεοτόκου στην κεντρική αγορά της Μυτιλήνης βρίσκεται απότµηµα των Ιερών Λειψάνων του Αγίου Βαλεντίνου (3).
5. Ο Θεός Δημιουργός του ανθρώπου και η εμπορευματοποίηση της εορτής του Αγίου Βαλεντίνου
Σε κοσμικό επίπεδο, κάτω από τις επιταγές του νόμου της ζωής και της διαιώνισης του ανθρωπίνου γένους, ο Θεός ευλογεί και σπέρνει ανθρώπους πλουσιοπάροχα, με το “κέρας της Αμάλθειας”. Όμως, η βιομηχανία και το εμπόριο παραγωγής σοκολάτας, ευχετηρίων καρτών, ειδών δώρων και κοσμημάτων, σε παγκόσμιο επίπεδο , έχουν άλλη αντίληψη περί της εορτής του Αγίου Βαλεντίνου, δημιουργώντας επίπλαστες ανάγκες στην αγορά για την αύξηση του κέρδους, διαμορφώνοντας λανθασμένες αντιλήψεις για την ιερότητα της συγκεκριμένης εορτής .
Η γιορτή του Αγίου Βαλεντίνου προκαλεί αντιδράσεις και στον μη Χριστιανικό κόσμο. Στην Ινδία οι φανατικοί ινδουιστές και μουσουλμάνοι αντιτίθεται στη γιορτή. Τη θεωρούν πολιτιστικό μίασμα και προϊόν της παγκοσμιοποίησης. Στο Πακιστάν, το τοπικό ισλαμικό κόμμα ζητά την κατάργησή της, καθώς, όπως υποστηρίζει, αντιβαίνει τον Ισλαμικό Πολιτισμό. Την ίδια άποψη έχουν και οι συντηρητικοί κύκλοι του θεοκρατικού Ιράν (4).
6. Οι Ορθόδοξοι ιερωμένοι στις Η.Π.Α.
Ο συμπατριώτης μας, κ. Γιώργος Παρ. Φειδάς, επιχειρηματίας στο μακρινό Road Island των Η.Π.Α., με ρομαντική διάθεση, εύχεται σε όλους καλή υγεία με αγάπη, και επιμένει ότι θα έπρεπε και η Ορθόδοξη Εκκλησία να εορτάζει παράλληλα τον Άγιο Βαλεντίνο, άλλωστε ο ίδιος ο Άγιος σχίσμα δεν γνώρισε. Το ίδιο διατείνονται και οι Ορθόδοξοι ιερωμένοι στις Η.Π.Α., ότι θα έπρεπε επισήμως να εορτάζουμε τον Άγιο Βαλεντίνο.
7. Η παρούσα κατάσταση στο Ορθόδοξο Εορτολόγιο
Ο Άγιος Βαλεντίνος δεν μνημονεύεται πουθενά στο ορθόδοξο εορτολόγιο και, όπως ήταν φυσικό, η ορθόδοξη Εκκλησία ποτέ δεν τον παραδέχτηκε. Με τη σειρά της και η Καθολική Εκκλησία στην αναθεώρηση του γενικού εορτολογίου της το 1969 υποβίβασε την ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου σε τοπική εορτή, επειδή δεν γνώριζε σχεδόν τίποτα για τον βίο του, παρά μόνο ότι ετάφη στη Βία Φλαμίνια της Ρώμης στις 14 Φεβρουαρίου.
Όταν, όμως, ο άγιος Βαλεντίνος άρχισε να μπαίνει για τα καλά και στη ζωή των Ελλήνων και η ημέρα αυτή να καθιερώνεται και στη χώρα μας ως η ημέρα των ερωτευμένων στα τέλη της δεκαετίας του ‘70 με πρωτοβουλία των ανθοπωλών, εκπρόσωποι της Εκκλησίας πρότειναν οι Έλληνες ερωτευμένοι να τιμούν και να γιορτάζουν αγίους που υπάρχουν στο Ορθόδοξο Εορτολόγιο (4).
Το 1994, ο τότε εκπρόσωπος Τύπου της Ιεράς Συνόδου, Γιάννης Χατζηφώτης, πρότεινε να καθιερωθεί ως ημέρα των ερωτευμένων η γιορτή του Αγίου Υακίνθου, που τιμάται στις 3 Ιουλίου. Ο Υάκινθος καταγόταν από την Καισάρεια της Καπαδοκίας και υπηρετούσε ως κουβικουλάριος (θαλαμηπόλος) του ρωμαίου αυτοκράτορα Τραϊανού. Άνθρωπος εμπιστοσύνης του αυτοκράτορα, ο Υάκινθος προσηλυτίσθηκε στον Χριστιανισμό, προκαλώντας την οργή του Τραϊανού, που όταν το έμαθε διέταξε να τον φυλακίσουν χωρίς να του δίνουν καθόλου φαγητό, εκτός κι αν ήθελε να φάει ειδωλόθυτα. Σαράντα μέρες πέρασε έτσι ο Υάκινθος, χωρίς να αγγίξει τα ειδωλόθυτα. Την 41η, όμως, παρέδωσε το πνεύμα του στον Κύριο, σε ηλικία 20 ετών.
Στην καθιέρωση της 3ης Ιουλίου ως ημέρα του έρωτα και της ποίησης πρωτοστάτησε ο γνωστός τραγουδοποιός από τα Ανώγεια της Κρήτης, Λουδοβίκος των Ανωγείων, που μαζί με ανθρώπους του πνεύματος και των γραμμάτων προχώρησαν στην ανέγερση ενός ναού σε μια πανέμορφη τοποθεσία, σε υψόμετρο 1.200 μέτρων στον Ψηλορείτη. Μπροστά από το εκκλησάκι αυτό, που είναι το μοναδικό στην Ελλάδα αφιερωμένο στον Άγιο, κάθε καλοκαίρι πραγματοποιούνται εκδηλώσεις με την επωνυμία Υακίνθεια.
Το 2000 ο μακαριστός Aρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος, στην προσπάθειά του να φέρει πιο κοντά τη νεολαία στην Εκκλησία, πρότεινε να εορτάζεται η γιορτή των ερωτευμένων στις 13 Φεβρουαρίου, ημέρα που η Ορθοδοξία τιμά τη μνήμη των Αποστόλων Ακύλα και Πρίσκιλλας, ενός ενάρετου ζευγαριού Ιουδαίων σκηνοποιών, που ζούσε στην Κόρινθο και ασπάστηκε τον Χριστιανισμό, επίσης με κίνδυνο της ίδιας της ζωής τους προστάτευσαν τον Απόστολο Παύλο.
Τελικά όμως υπάρχει Άγιος Βαλεντίνος και ήταν Ορθόδοξος! (4)
8. Οι ερωτευμένοι στη Βαλύρα του έτους 2024
Οι τυχεροί ερωτευμένοι και ευλογημένοι στον Ιερό Ναό του Αγίου Αθανασίου, του Πολιούχου της Βαλύρας, θα χαρούν σήμερα τα άνθη των αγρών, τα μανουσάκια, τις ανεμώνες, τους κλάδους της αμυγδαλιάς και τις πρώτες μαργαρίτες, οδεύοντας προς την Άνοιξη, κάνοντας αγκαλιασμένοι κοντινούς, ρομαντικούς περιπάτους, μιας και η Τετάρτη, 14 Φεβρουαρίου 2024, είναι καθημερινή ημέρα εργασίας. Θα χαρούν και τα τοπικά γλυκά της ημέρας, παρασκευασμένα από αγνά υλικά στους επιτυχημένους φούρνους του χωριού και/ή θα παρασκευάσουν τα δικά τους με αγάπη κατ΄ οίκον. Το συναίσθημα είναι δυνατό, η θεία προστασία μεγάλη, και η κατανάλωση τυποποιημένων προϊόντων του εμπορίου τους αφήνει αδιάφορους.
9. Τι παιδί θα ήθελε ο Άγιος Βαλεντίνος να συλλάβουμε!
Ο ακριβοδίαιος και ακαταμάχητος θείος έρωτας, ο τοξοβέλεμνος, επικάθεται εκεί που τον αποζητά το συναίσθημα του ανθρώπου και με τα βέλη του πλήττει προκαλώντας ηδονή και/ή πόνο αβάσταχτο. Όταν επικάθεται στον νου και την καρδιά του ανθρώπου, ο οποίος με εγκράτεια, ταπείνωση και προσευχή ζητά τον Θεό εντός του, τού προσφέρει απλόχερα το εξαγνιστικό μαρτύριο της θέωσής του. Στην αντίθετη περίπτωση, όταν με αλόγιστο πάθος τον επικαλείται ο άνθρωπος στα κατώτερα κέντρα, όπως οι αθλητές του απόπατου, το όπλο του έρωτα είναι ρομφαία δίστομος και οι συνθήκες στην πορεία οικτρές και αποτρόπαιες σε πνευματικό, ψυχικό και σωματικό επίπεδο. Γιατί είναι άλλο να κερδίσει η ψυχή του ανθρώπου χρυσή ταινία του Αγγελικού Τάγματος του Θεού στην κεφαλή , φωτοστέφανο , Ευαγγέλιο και τον θαυματουργό Σταυρό του Χριστού, και μέσα από το μυστήριο του γάμου και τον ενάρετο βίο αμαράντινο στέφανο, και άλλο ουρά διαφόρων ειδών αγρίων ζώων, κέρατα του Σατανά , και καλάμι μαγισσών των Ταγμάτων του Διαβόλου στα αχαμνά.
Με θείο βέλος στην καρδιά, που δεν προκαλεί καρδιακές παθήσεις, αλλά προσφέρει απλόχερα θεία φώτιση και Χριστού αγάπη, είθε να προικίσει όλους τους πιστούς το Άγιο Πνεύμα, κατευνάζοντας τις αλόγιστες ορμές των παθών, και o Άγιος Βαλεντίνος να ενώσει με αγάπη τα νέα ζευγάρια και να τους χαρίσει ευλογημένα τέκνα.
Βιβλιογραφία
1. Orthodoxia.info/news/ τελικά-υπάρχει-ορθόδοξος-άγιος-βαλεν/
2. Λήμμα: Το Μεγάλο Σχίσμα, στη Βικιπαίδεια
3. Λήμμα : Άγιος Βαλεντίνος, στη Βικιπαίδεια
4.typosthes.gr/thessaloniki/90539_agios-balentinos-i-istoria-toy-agioy-ton-eroteymenon-kai-i-orthodoxi-ekdohi-toy
Ο Θεός μεθ΄ημών
Ευθυμία Η. Κοντοπούλου
14/2/2024
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου