Φωτό: κ. Σταύρος Μακρής
Από τον αιώνιο λήθαργό της ξυπνά η Μαυροζούμενα (Πύρνακας), καθώς τα μηχανήματα της Περιφέρειας Πελοποννήσου, υπό τη γενική εποπτεία του Αντιπεριφερειάρχη κ. Τσουκαλά, σε συνεργασία με τον Δήμο Μεσσήνης και τις Τοπικές Κοινότητες, ανέλαβαν τούτο το επίπονο, αλλά άκρως σημαντικό έργο της εκβάθυνσης της κοίτης του αρχαίου ποταμού και τον καθαρισμό στις όχθες. Στόχος είναι η αποφυγή τυχόν καταστροφικής πλημμύρας κατά τους χειμερινούς μήνες, όπως έχει κατά καιρούς συμβεί , από αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι σήμερα, με ολέθριες συνέπειες.....Παράλληλα διασφαλίζεται η οδική πρόσβαση από τη γέφυρα της κωμόπολης της Βαλύρας, που είναι κομβικό σημείο για τη μετάβαση στην πόλη της Μεσσήνης, στα γύρω χωριά και στην Ιερά Μονή Βουλκάνου.
Όπως ανακοίνωσε σε σχετική ανάρτηση στο fb ο Πρόεδρος της Τοπικής Κοινότητας Βαλύρας, κ. Σταύρος Μακρής, “σε εξέλιξη βρίσκονται οι εργασίες καθαρισμού και διευθέτησης της κοίτης τού ποταμού Πύρνακα (Μαυροζούμενας).
Οι εργασίες υλοποιούνται από την Περιφέρεια Πελοποννήσου, προχωρώντας στην εκβάθυνση της κοίτης ώστε να δημιουργηθούν συνθήκες ασφάλειας.
Πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό έργο πού ανέμενε για πολύ καιρό η περιοχή και αποκτά ιδιαίτερη σημασία και βαρύτητα, αφού μπορεί να αποτρέψει ενδεχόμενες πλημμύρες, δίνοντας παράλληλα αίσθημα ασφάλειας στους πολίτες και στις περιουσίες τους.
Σίγουρα ένα τέτοιο έργο στόχος του είναι να προστατεύσει και να θωρακίσει τις παρακείμενες περιοχές από τον κίνδυνο μελλοντικών αιφνίδιων πλημμυρών, χωρίς ωστόσο να διαταράσσεται το φυσικό πολύτιμο οικοσύστημα.
“Ναι στα έργα, με σεβασμό στη Φύση” !
Στην αρχαία τρίκογχη Μυκηναϊκή γέφυρα της Βαλύρας, με σχήμα ύψιλον, στο χωριό Νεοχώρι, έξω από τον Μελιγαλά, που κτίστηκε το 369π.Χ., διάβαιναν οι ποταμοί Άμφιτος και Λευκασία που συνέχιζαν την πορεία τους στον ποταμό Πάμισο. Ο θρυλικός μουσικός Θάμυρις από τη Θράκη (Β Ραψωδία Ιλιάδα, 594-605) έχασε τη λύρα του λόγω της υπερηφάνειάς του , που θέλησε να ανταγωνιστεί τις Μούσες στα μυστήρια της Ανδανίας. Στο δρόμο προς τη Μεγαλόπολη από την κορυφή της Ιθώμης, σε απόσταση 30 σταδίων (1,5 χιλ.) από την πύλη, βρίσκεται το ρέμα της Βαλύρας. Το όνομα δόθηκε στον ποταμό επειδή ο Θάμυρις πέταξε τη λύρα του όταν τυφλώθηκε (Παυσανίας 4, 33, 3-4).
Ο αρχαίος ποταμός της Βαλύρας, από την εποχή της Τουρκοκρατίας, έχει λάβει το όνομα Μαυροζούμενος και στη συνέχεια Μαυροζούμενα. Διασχίζει με ορμή την παραγωγική κοιλάδα της κωμόπολης της Βαλύρας , κατεβάζοντας ύδατα από τα δυτικά όρια της άνω Μεσσηνίας και νότια της Αρκαδίας.
Σε σχετική πέτρινη επιγραφή επί Τουρκοκρατίας αναφέρεται το ακόλουθο:” Εκενεόθη το διωφίρι της Μαυροζούμενα δι έξοδον εμού Σίναν Σουμπασίου Καριτενού, που σημαίνει επισκευάστηκε η γέφυρα της Μαυροζούμενας για την έξοδο από τα χωριά της Καρύταινας στην Αρκαδίαν (1).Τούτος ο ποταμός, με σκουρόχρωμο μένος κατεβαίνει κατά την περίοδο του Χειμώνα . Οι πρόγονοί μας Μαυροζούμενο τον αποκαλούσαν , μέχρι και τη δεκαετία του 1960, όπως αναφέρεται σε σχετικό λαογραφικό διήγημα του αείμνηστου Αθανασίου Δημ. Καρύδη, με τίτλο οι Ψαράδες της Βαλύρας (2): “Όπως όλοι μας γνωρίζωμεν, το χωρίον μας το περιβάλλουν δύο μεγάλοι ποταμοί, ο Πάμισος, του οποίου οι πηγές ευρίσκονται στις υπώρειες του Ταϋγέτου και εντός του χωρίου Άγιος Φλώρος, και ο Μαυροζούμενος ή Πύρναξ που πηγάζει από την Δυτικήν άνω Μεσσηνίαν , αλλά ούτος δέχεται τα ύδατα και άλλων ποταμών και ρυακίων της Βορείου και Ανατολικής άνω Μεσσηνίας π.χ. δέχεται τα ύδατα της Τσαχώνας, της Αγίας Θεοδώρας τα ύδατα που ρέουν από τα υψώματα Ίσαρη και Χράνων, και από των ποταμών Τράγου και Μαγούλα".
Πολύτιμες ζωές στέρησαν τα ορμητικά ύδατα της Μαυροζούμενας, όπως των αείμνηστων Μυλωνάδων στη Βαλύρα, που η μεγάλη τραγωδία από γενιά σε γενιά περνά και καταγράφεται στη συνείδηση των κατοίκων της Βαλύρας (3). Αγροτικές περιουσίες έχουν καταστραφεί κατά το παρελθόν, καθώς και πολλά ζώα έχουν πνιγεί. Αγροτόσπιτα έχουν πλημμυρίσει και πολλές ακόμη ζωές θα είχαν χαθεί, αν η συμπαράσταση των Βαλυραίων κατοίκων δεν ήταν ενεργή και έγκαιρη προς τους δεινοπαθούντες, όπως του άξιου κ. Αχιλλέα Μπατάλια και άλλων.
Χρειάζεται παράλληλα κοινωνική ευαισθητοποίηση των κατοίκων, σχετικά με τη διατήρηση του οικοσυστήματος του ποταμού της Μαυροζούμενας, ο οποίος επιβαρύνεται από τα απόβλητα των εργοστασίων που παράγουν χημικά και των ελαιοτριβείων που μελανιάζουν τα γάργαρα νερά του και καταστρέφουν την χλωρίδα και πανίδα του , παράλληλα μολύνουν τις γύρω καλλιέργειες των αγροτών με τα θανατηφόρα υπόγεια ύδατα.
Φωτό: Eleftheriaonline.gr
Χαρακτηριστική είναι και μία πρόσφατη φωτογραφία του ευαισθητοποιημένου Βαλυραίου καθηγητή μαθηματικών, κ. Θανάση Στασ. Μπόβη, στο fb, που εφιστά την προσοχή των κατοίκων της Βαλύρας να μην πετούν φραγκοσυκιές μέσα στο κανάλι του χωριού. Τι θα έπρεπε να ειπωθεί για το μολυσμένο κανάλι στο Παρασπόρι από την αλόγιστη χρήση γνωστού ελαιοτριβείου....καθώς και αντίστοιχου κοντά στις όχθες του ποταμού της Μαυροζούμενας;
Φωτό: κ. Αθανάσιος Στασ. Μπόβης στο fb
Όμως, πώς να μη χαίρεται η Βαλύρα, αφού ένα τόσο σημαντικό έργο περίμενε προπολεμικά και αξίωσε ο Θεός την Πολιτεία να το υλοποιήσει στις ημέρες μας;
Συγχαρητήρια στην Περιφέρεια Πελοποννήσου και στον Δήμο Μεσσήνης, που σε συνεργασία με τις Τοπικές Κοινότητες πραγματοποιούν επεμβάσεις με νόημα και μέγιστη ωφέλεια, σεβόμενοι το οικοσύστημα της Μεσσηνίας. Εύγε στους ήρωες εργαζόμενους της Περιφέρειας και του Δήμου, που εκτελούν με Θεού δύναμη και συγκρότηση μία τόσο δύσκολη εργασία!
Θερμές ευχαριστίες στον Πρόεδρο της Τοπικής Κοινότητας Βαλύρας, κ. Σταύρο Μακρή για την ενημέρωση της ιστοσελίδας μας, σχετικά με τις επεμβάσεις της Περιφέρειας Πελοποννήσου στον ποταμό Πύρνακα και για το πλούσιο φωτογραφικό υλικό.
Βιβλιογραφία
1.Γέφυρα Μαυροζούμαινας-Μεσσηνίας. Terrabook.com
2.Οι Παλιοί Ψαράδες της Βαλύρας του Αθανασίου Καρύδη. Lyrasi.blogspot.com και οι Ψαράδες της Βαλύρας, efimeridavalira.blogspot.com
3.Η Μεγάλη Κραυγή.efimeridavalira.blogspot.com
Ο Θεός μαζί σας!
Ευθυμία Η. Κοντοπούλου
26-6-2023
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου