ΤΡΙΤΟ ΜΕΡΟΣ: ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ ΠΑΛΑΜΑ

 

                                         Φωτο: vatopaidi.gr

Εισαγωγή

Ακολουθεί το β΄μέρος της ομιλίας του μακαριστού πατρός Γεωργίου , Αρχιμανδρίτου και Καθηγουμένου της Ι.Μ. Οσίου Γρηγορίου Αγίου Όρους , με τίτλο “Εις την Β΄Κυριακή των Νηστειών (1993) από το βιβλίο με τίτλο “ Ομιλίες σε Εορτές του Τριωδίου και περί Αρετών”, έκδοσις της Ι.Μ. Οσίου Γρηγορίου, Άγιον Όρος 2017.Στο πρώτο μέρος ο μακαριστός πατήρ Γεώργιος αντέκρουσε τη θεωρία των δυτικών Βαρλααμιστών ότι μόνο θεωρητικά, διανοητικά, με τη φιλοσοφία μπορούμε να κατανοήσουμε τον Θεό και ανέφερε τρεις βασικούς λόγους, κατά τον Άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά, όσον αφορά τη ζωντανή εμπειρία του Θεού. Στη συνέχεια αναφέρει σχετικά παραδείγματα από τους Πατέρες της Εκκλησίας.

“Και ας μη πη κανείς ότι “αυτά είναι λόγια, τα οποία δεν γίνονται σήμερα” ή ότι “γινόντουσαν τις παλιές εποχές και σήμερα δεν γίνονται”. Όχι αδελφοί μου. Και σήμερα γίνονται! Βέβαια ο άγιος Γρηγόριος ήταν θεόπτης· αυτά που είπε τα έζησε. Αλλά και σήμερα, όπως ίσως εμάθατε, η εκκλησία μας εορτάζει την μνήμη ενός νέου Αγίου, του Αγίου Νικολάου του Πλανά, ενός απλού παπά αγράμματου αλλά αγίου, εγγάμου ιερέως της παλαιάς Αθήνας. Ο πατήρ Νικόλαος - εκ Νάξου καταγόμενος-ιερουργούσε στον άγιο Ιωάννη της οδού Βουλιαγμένης, στο μικρό εκκλησάκι, πριν γίνη αυτή η μεγάλη εκκλησία που είναι σήμερα.

        Άγιος Νικόλαος Πλανάς.Φωτο: hristospanagia.gr

Ήταν ένας απλός παπάς, ο οποίος κάθε βράδυ έκανε αγρυπνία, έδινε τα πάντα ως ελεημοσύνη, ενήστευε και προσηύχετο και λειτουργούσε κάθε μέρα. Και αξιώθηκε και αυτός να δη το άκτιστο Φως. Και όχι μόνο να το δη, αλλά και να τον βλέπουν μέσα στο άκτιστο Φως! Διότι οι σύγχρονοί του λέγουν, ότι έβλεπαν ένα φως να περιτυλίγη τον πατέρα Νικόλαο την νύχτα που περπατούσε στους δρόμους της παλαιάς Αθήνας- τότε που δεν υπήρχαν ηλεκτρικά φώτα- και να του φωτίζη τον δρόμο. Νόμιζαν ότι κρατάει κάποιο φανάρι, αλλά, όταν πήγαιναν κοντά, δεν έβλεπαν κανένα φανάρι· ήταν το Φως της Αγίας Τριάδος, το άκτιστο Φως, για το οποίο μιλάει και ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς. Αυτό το Φως λοιπόν, εφώτιζε και την καρδία και τον νου και το σώμα του πατρός Νικολάου, για τον οποίο σήμερα γίνεται και η πρώτη πανηγυρική Θεία Λειτουργία στον ιερό μητροπολιτικό ναό των Αθηνών. Αλλά όχι μόνο ο π. Νικόλαος, αλλά και οι άλλοι....Και εγώ εγνώρισα πατέρας αγίους, οι οποίοι αξιώθηκαν να βλέπουν το άκτιστον Φως και να είναι μέσα στο φως του Χριστού και όλη τους η ζωή να είναι Φως Χριστού! Και μεταξύ αυτών και ένας αγιώτατος γέροντας, ο π. Σωφρόνιος- ίσως έχετε ακούσει μερικοί από σάς- ο ηγούμενος της Ιεράς Μονής του Τιμίου Προδρόμου στο Έσσεξ.

                    Όσιος Σωφρόνιος.Φωτο:pemptousia .gr

Είναι 97 ετών ο π. Σωφρόνιος. Ήταν μοναχός στο Άγιον Όρος, μαθητής ενός αγίου Γέροντος, που πρόσφατα και αυτός κατετάγη στο Αγιολόγιο της Εκκλησίας μας, του αγίου Σιλουανού, Ρώσσου αθωνίτου μοναχού. Έχει βγη και βιβλίο για την ζωή του αγίου Σιλουανού, το οποίο σας συνιστώ να διαβάσετε.

      Άγιος Σιλουανός.Φωτο: Ι.Ν.Αγίας Τριάδος Πατρών

Ο π. Σωφρόνιος, λοιπόν, έβγαλε τώρα τελευταία ένα πολύ σπουδαίο βιβλίο, βέβαια λίγο δυσνόητο για όσους δεν έχουν προχωρήσει στην πνευματική ζωή, αλλά για όσους έχουν προχωρήσει και έχουν πόθο Χριστού πολύ σημαντικό βιβλίο. Λέγεται: ‘Οψόμεθα τον Θεόν καθώς εστι”. Μέσα σ΄ αυτό το βιβλίο διηγείται -από αγάπη κινούμενος για μας τους συνανθρώπους του- τις εμπειρίες του ακτίστου Φωτός· πώς τον αξίωσε και αυτόν ο Θεός να βλέπη στην γενεά μας το άκτιστον Φως. Εκεί λέει - μεταξύ άλλων- και το εξής: Ότι το άκτιστον Φως αρχίζει να λάμπη στον άνθρωπο από την ώρα που ειλικρινά μετανοεί. Μόλις ο άνθρωπος μετανιώση και αρχίση να κλαίη για τις αμαρτίες του, να νιώθη τις αμαρτίες του και να ζητάη το έλεος του Θεού, από εκείνη την ώρα το Φως του Χριστού φωτίζει την καρδιά και τον νου του. Είναι κάτι παρήγορο για όλους μας, που ξέρουμε ότι, όταν αρχίζουμε να μετανοούμε, και το Φως του Χριστού θα φωτίση τον νου και την καρδιά μας. Έχοντες, λοιπόν, αυτά υπο΄όψιν μας, αδελφοί μου, ας αγωνισθούμε όλοι- ιδίως κατά την ευλογημένη και αγία περίοδο της Μεγάλης Τεσσαρακοστής- να ζήσουμε έτσι την αλήθεια και το Φως του Χριστού μέσα στην ζωή μας. Και θα είμεθα πάρα πολύ ευτυχισμένοι, διότι εμείς οι Ορθόδοξοι έχουμε αυτήν την δυνατότητα· όχι απλώς να βλέπουμε τον Θεό, αλλά βλέποντες τον Θεό να γίνουμε και εμείς θεοί κατά Χάριν. Αυτό περιμένει από μας ο Πλάστης και Δημιουργός μας. Γι΄ αυτό μας έπλασε “κατ΄εικόνα και καθ΄ομοίωσιν” Του (Γεν. α΄26), για να γίνουμε όμοιοι μαζί Του, να γίνουμε θεοί κατά Χάριν.Δέστε τι ωραία αποστολή που έχουμε, τι μεγάλη αποστολή που έχουμε! Γι΄ αυτό, λοιπόν, μην αφήσουμε την ζωή μας να κατατρύχεται, να καταδαπανάται στα μικρά, στα ευτελή, στα πρόσκαιρα, στα μάταια, αλλά ας στρέψουμε όλοι το βλέμμα της ψυχής μας προς τον Κύριον και Θεό μας, ο οποίος μάς περιμένει να ενωθούμε μαζί Του, να είμαστε ένα μαζί Του. Έτσι έγινε και με τον άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά. Όταν σε ηλικία περίπου εξήντα ετών, μετά από πολλούς αγώνες για την πίστι και αφού φυλακίστηκε ακόμα και στην Κωνσταντινούπολη επί τέσσερα χρόνια για την διδασκαλία της Ορθοδόξου Πίστεως από τους εχθρούς της αληθείας, πεθαίνοντας στην Θεσσαλονίκη, ως μητροπολίτης Θεσσαλονίκης, προέγνωσε τον θάνατό του.

Και όσο επλησίαζε η ώρα να φύγη από αυτόν τον κόσμο, έχοντας ακλινώς προσηλωμένη την προσοχή του προς τον Θεόν συχνά έλεγε: “Τα επουράνια εις τα επουράνια”. Και όταν παρέδωσε την αγία ψυχή του, ευλαβείς ιερείς που ήσαν εκεί είδαν το άγιο σκήνωμά του όλο να λάμπη μέσα στο Φως του Θεού, το άκτιστο Φως της Αγίας Τριάδος, αυτό το Φως για το οποίο έζησε, εθεολόγησε και εδίδαξε ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς , όπως αναφέρει ο βιογράφος του, ο Άγιος Φιλόθεος Κόκκινος.

Με τις ευχές του, λοιπόν, και τις ευλογίες του, μακάρι και εμείς από σήμερα να "πορευώμεθα εν Φωτί Χριστού", ο πόθος μας και ο προορισμός μας και ο αγώνας μας να είναι για το Φως του Χριστού και όλη μας η ζωή να είναι μέσα στο άκτιστο και αιώνιο Φως της Αγίας Τριάδος.

Ο Θεός μαζί σας!

Ευθυμία Η. Κοντοπούλου

17/3/2022