Πέμπτη 20 Ιουλίου 2023

Ηλίας ο ένδοξος προφήτης και ένσαρκος άγγελος του Θεού στα ψηλά εξωκκλήσια

        

                             Τοιχογραφία του προφήτου Ηλιού. Φωτό: Βικιπαίδεια.


Στις 20 Ιουλίου η Εκκλησία μας τιμά τη μνήμη του ενδόξου προφήτου Ηλιού, και τα γραφικά εξωκκλήσια στις βουνοκορφές της Ελλάδας αναδύουν θυμίαμα εμπρός στις αναμμένες λαμπάδες των πιστών, που προστρέχουν για να εισακουστεί η προσευχή τους και να εκπληρωθεί το τάμα τους από τον ένδοξο προφήτη και ένσαρκο άγγελο του Θεού. Ο προφήτης Ηλίας ήταν γιος του  Σωβάκ ( κάποιοι σύγχρονοι συγγραφείς τον αναφέρουν ως Σαβώκ)   και καταγόταν από ένα χωριό της  πόλης Γαλαάδ, πέρα από  τον Ιορδάνη, που ονομαζόταν Θέσβη  (1). Όταν γεννήθηκε είδε ο πατέρας του οπτασία με λευκούς άνδρες που τον ονόμασαν Ηλί που στα Εβραϊκά σημαίνει Θεός. Τον σπαργάνωναν με πυρ και του έδιναν πυρ να φάγει. Όταν ο έκπληκτος πατέρας φανέρωσε την οπτασία του στους ιερείς στην Ιερουσαλήμ  προφήτευσαν ως εξής: " "Μη φοβηθείς,  άνθρωπε,  εντός του τέκνου σου θα κατοικήσει το φως, ο λόγος  του θα είναι απόφαση, η ζωή του κατά τον Κύριο, και ο ζήλος του θα φανεί ευάρεστος στον Θεό, θα κρίνει το Ισραήλ δια πυρός και μαχαίρας"(2).

Ο προφήτης Ηλίας κατοικούσε στη γη Γαλαάδ και έδρασε στα χρόνια του βασιλιά Αχαάβ, κατά τον 9ο-10ο αιώνα π.Χ. Το όνομα Ηλίας στα Ελληνικά είναι μεταφορά του Εβραϊκού Ηλιγιαχού, το οποίο σημαίνει «Ο Θεός μου είναι ο Ων ».Ο Προφήτης Ηλίας ο Θεσβίτης ήκμασε 900 έτη πριν την έλευση του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού και προφήτευσε για 25 έτη (921-896 π.χ.) (2).

Ο Αχαάβ, βασιλιάς του Ισραήλ, κατά τη βασιλεία του οποίου έζησε ο Προφήτης Ηλίας, καταδίωξε τη  θρησκεία τού ενός και αληθινού Θεού και κατέστη λάτρης  του Βάαλ (1).   Ο πιστός στον Θεό προφήτης , βλέποντας τον βασιλιά και  τον λαό να προσκυνούν τα είδωλα είπε: "Ζη Κύριος ο Θεός των δυνάμεων, ο Θεός του Ισραήλ, ενώπιον  του οποίου παρίσταμαι εγώ. Να μη γίνη πλέον δρόσος ουδέ βροχή εις την γην, ειμή μόνον πάλιν δια του λόγου μου". Αφού είπε αυτά ήλθε ο λόγος του Κυρίου, η θεία πρόνοια, προς  τον  Ηλία λέγοντας: "Φύγε απ΄ εδώ , πορεύσου ανατολικά και κρύψου στον χείμαρρο που είναι απέναντι του Ιορδάνου ποταμού και ονομάζεται Χοράθ. Θα πίνεις νερό από το ποτάμι και εγώ θα προστάξω τους κόρακες να σε τρέφουν" (2). 

Η μεταφορά με τους κόρακες ως εκτροφείς του προφήτου Ηλιού σημαίνει ότι όπως οι άσπλαχνοι κόρακες δεν λυπούνται τα νεογνά τους αλλά τα εγκαταλείπουν μετά τη γέννα    στο   έλεος του Θεού,  και τα τρέφει ο φιλεύσπλαχνος ουράνιος Πατέρας μας με μύγες , ακρίδες και άλλα ζωύφια που τους στέλνει μέχρι να δυναμώσουν και να πετάξουν, (λέγει ο εσωτερικός Θείος Λόγος ,   ο λόγος της σιωπής, στα ζωύφια πηγαίνετε να μπείτε στο στόμα του νεογνού και αυτά υπακούν στην εντολή  Του), έτσι και ο  προφήτης Ηλίας δεν σπλαχνίστηκε τους ανθρώπους και τα ζώα.   Ζήτησε με το δικαίωμα του Θείου Λόγου, που  κατέχει ως θεία χάρη ο  προφήτης και εισακούεται από  τον Θεό,  να  εμφανιστεί μεγάλη και χρόνια ανομβρία, ως τιμωρία για τους λάτρεις των ειδώλων. Η μακροθυμία και το έλεος του Θεού καθίστανται αντιληπτά σε αυτό το θαυμαστό γεγονός .



Άγγελος Κυρίου ξυπνά τον προφήτη Ηλία προσφέροντας του τροφή, πριν αναχωρήσει για την έρημο, κυνηγημένος από τη βασίλισσα Ιεζάβελ. Εικόνα δια χειρός Φίκου.

                                                       Φωτό: Βικιπαίδεια


 Όταν στέγνωσε ο χείμαρρος, είπε πάλι  ο Θεός στον Ηλία: "Έγειραι και πορεύθητι  εις πόλιν ονομαζομένην Σαρεφθά ήτις είναι εις τα σύνορα της Σιδώνος, και εγώ θέλω προστάξει μίαν χήραν γυναίκα εκεί να σε διαθρέψη". Η ελεημοσύνη της πτωχής χήρας, η οποία χωρίς να γνωρίζει ποιος είναι ο ξένος, πάραυτα  τον ελέησε,  της  χάρισε πλούσια τα  δώρα του Θεού , δεν έλειψε από  τον κάδο της το αλεύρι και από το δοχείο της το λάδι έκτοτε,  και ο προφήτης ανέστησε τον γιο της Ιωνά (2).  

Στον προφήτη Ηλία αποδίδονται πολλά και θαυμαστά γεγονότα. Κατέβασε τρεις φορές φωτιά από τον ουρανό (Βασιλειών Γ ιη' 39). Αφού απέδειξε περίτρανα την πλάνη των ιερέων των ειδώλων ενώπιον του βασιλέα Αχαάβ, κατέσφαξε τους ιερείς του ναού του Βάαλ με αποτέλεσμα να διεγείρει το μίσος της γυναίκας τού Αχαάβ, βασίλισσας Ιεζάβελ, η οποία ήθελε να τον σκοτώσει. Έφυγε με τα πόδια μέσα στην έρημο από το όρος Κάρμηλος, και έφτασε μέχρι το όρος Χωρήβ, στη χερσόνησο του Σινά. Εκεί κρύφτηκε σε ένα σπήλαιο. Στο όρος Χωρήβ είδε τον Θεό (1).

Η ιστορία αναφέρει  ότι ο προφήτης Ηλίας δεν έχει πεθάνει, αλλά αναλήφθηκε με πύρινη άμαξα στον ουρανό, αφού άφησε συνεχιστή του έργου του το μαθητή του Ελισαίο. Τέλος, στη Μεταμόρφωση του Ιησού, στάθηκε δίπλα Του μαζί με τον Μωυσή. (1). Στις 20 Ιουλίου, κατά την Ορθόδοξη Παράδοση, εορτάζεται η μνήμη του προφήτου Ηλιού, όμως οι Ορθόδοξοι δεν  τιμούν την κοίμηση του, αλλά την ανάληψή του. Ο Απόστολος Παύλος αναφέρει ότι ο προφήτης Ηλίας δεν ανελήφθη όπως ο Ιησούς στον ουρανό, αλλά άφησε ο Θεός να φανεί ότι ανελήφθη και ο Προφήτης  ζει στη γη με φθαρτό σώμα, εδώ και χιλιάδες χρόνια τώρα! Έτσι εμφανίστηκε με το υλικό του σώμα, ως εκπρόσωπος των ζώντων, στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος στο όρος Θαβώρ (Ματθ. 17,3) και, όπως αναφέρει ο προφήτης Μαλαχίας και ο Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος στην Αποκάλυψη (3), αναμένεται να εμφανιστεί και να καταδείξει τον Αντίχριστο μαζί με τον Ενώχ, αλλά θα ηττηθούν και θα σκοτωθούν πριν από τη Δευτέρα Παρουσία.

Ο Ελληνικός λαός προσκυνά με ευλάβεια τον προφήτη Ηλία  σε ψηλές ραχούλες και σε δύσβατες βουνοκορφές, όπως   στην εντυπωσιακή και δυσπρόσιτη πυραμίδα του Ταϋγέτου και σε πολλά άλλα απείρου κάλλους εκκλησάκια της πατρίδας μας, που σαν λευκά μαργαριτάρια κοσμούν το θείο ένδυμα της  Ελληνικής γης. 

Οι παλιοί αγρότες   τιμούσαν τον προφήτη Ηλία ως προστάτη από τον καλοκαιρινό καύσωνα αλλά και τις ξαφνικές καλοκαιρινές  καταιγίδες που ήταν καταστροφικές για τη σοδειά τους και επικίνδυνες για τους ανθρώπους της υπαίθρου, λόγω των συχνών κεραυνών (4). Γι΄ αυτό έχτιζαν  εκκλησάκια αφιερωμένα στη μνήμη του Αγίου στις κορυφές των λόφων και των βουνών, ώστε ο προφήτης Ηλίας να εποπτεύει από ψηλά την περιοχή και να προστατεύει τον κόσμο από τα  ακραία καιρικά φαινόμενα. Σύμφωνα με μια    λαϊκή δοξασία, ο προφήτης Ηλίας (Αϊ-Λιας) ήταν ναύτης και η μανιασμένη θάλασσα προσπάθησε πολλές φορές να τον πνίξει. Όταν βαρέθηκε τα ταξίδια, αποφάσισε να βρει ένα μέρος που να μην ξέρουν "τι είναι θάλασσα και τι καράβι".  Σύμφωνα με την παράδοση, πήρε ένα κουπί στον  ώμο του και τράβηξε για τη στεριά.  Όποιον συναντούσε τον ρωτούσε τι είναι αυτό που κρατάει στα χέρια του και όσο του απαντούσαν «κουπί», τόσο τραβούσε ψηλότερα.... Όταν κάποτε έφτασε σε ένα ψηλό βουνό συνάντησε έναν  βοσκό και τον ρώτησε τι ήταν αυτό που βαστούσε. Ο τσοπάνης το κοίταξε καλά   και  απάντησε «ξύλο είναι». Ο  Άγιος χαμογέλασε ικανοποιημένος και έμεινε από τότε κοντά στους  θεοσεβείς ανθρώπους των βουνών.  Αναφέρει η παράδοση «Στένει ολόρθο το κουπί, χτίζει μια καλύβα και αποφασίζει να μείνει εκεί όλη του τη ζωή. Για τούτο τον Άγιο Ηλία τον βάνουν πάντα στα ψηλώματα” (4).

Συμβολικά, μανιασμένη θάλασσα είναι η κοιλιακή χώρα και η γεννητική περιοχή. Η υλική προσκόλληση του νου παραμένει στα εγκόσμια όπου ο "φαλλός", ως κουπί σε μανιασμένη θάλασσα, κυβερνά τον κόσμο. Επί του "ξύλου του Σταυρού"  κρεμασμένος είναι ο ο ταπεινός και πιστός εσταυρωμένος άνθρωπος, εαυτώ και Θεώ συστρεφόμενος, στη βουνοκορφή του νου του, εκεί που το κουπί  μετουσιώνεται σε αγιασμένο τίμιο ξύλο της αιωνίου ζωής .....

Ο θεραπευτής του πνεύματος και του σώματος προφήτης Ηλίας ας επιστατεί φωτίζοντας το σκότος της αμάθειας και ας  ενδυναμώνει την πίστη, πολλαπλασιάζοντας τα έργα της αγάπης και  της αγαθοεργίας των Ορθοδόξων Χριστιανών. Η μακροθυμία και υπομονή, ως χάρες του Αγίου Πνεύματος, ας ανθίσουν και καρποφορήσουν στις καρδιές όλων μας.

Ἀπολυτίκιον Ἦχος δ΄ Ταχὺ προκατάλαβε (5)

Ὁ ἔνσαρκος ἄγγελος, τῶν Προφητῶν ἡ κρηπίς, ὁ δεύτερος Πρόδρομος τῆς παρουσίας Χριστοῦ, Ἠλίας ὁ ἔνδοξος, ἄνωθεν καταπέμψας, Ἐλισαίῳ τὴν χάριν, νόσους ἀποδιώκει, καὶ λεπροὺς καθαρίζει· διὸ καὶ τοῖς τιμῶσιν αὐτὸν βρύει ἰάματα.


Βιβλιογραφία

1. “Προφήτης Ηλίας ο Θεσβίτης”, βλπ. Βικιπαίδεια.

2. Ο Μέγας Συναξαριστής της Ορθοδόξου Εκκλησίας (1973). “Του  Αγίου Προφήτου Ηλιού”, σελ. 371-397.

3. Αποκ. Ιωαν. Κεφ. 11, “ Οι δύο Μάρτυρες”.

4."Τι σημαίνει το όνομα Ηλίας και γιατί τα εκκλησάκια του προφήτου Ηλιού βρίσκονται σε υψόμετρο". orthodoxia.online.

5.Απολυτίκιον Προφήτου Ηλιού. Agioskosmasoaitolos.wordpress.com


Χρόνια σας πολλά!


Ευθυμία Η. Κοντοπούλου

20-7-2023


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου