Παρασκευή 2 Δεκεμβρίου 2022

Τα Χριστουγεννιάτικα Κομψοτεχνήματα των Γυναικών της Βαλύρας

                             

                  Η Βαλύρα από το φωτεινό και καταστόλιστο παράθυρο της Γεωργίας. 

                                   Φωτο: κα Γεωργία Π. Μπουρίκα-Μαρινοπούλου

Από την αρχαιότητα, σε πολλούς λαούς και σε όλες τις ηπείρους του πλανήτη μας, απαντάται η λατρεία του δένδρου της ζωής. Οι Χριστιανικοί λαοί έχουν καθιερώσει τον στολισμό του δένδρου κατά την περίοδο των Χριστουγέννων, ως σύμβολο της ενανθρώπισης του Ιησού Χριστού και της ουράνιας βασιλείας Του.

Είθισται, την πρώτη Δεκεμβρίου η Ελλάδα εντός και εκτός Ελλάδας, να στολίζει τις οικίες της, αναμένοντας το κοσμοσωτήριο μήνυμα της ενσάρκωσης του Υιού και Λόγου του Θεού και τον ερχομό του Νέου Έτους.

Στη Βαλύρα του 1960 στόλιζαν ένα κυπαρισσόκλαδο από οριζοντιόκλαδο κυπαρίσσι οι γιαγιάδες μας, με χειροποίητα στολίδια, αξιοποιώντας όμορφα υλικά που είχαν στη διάθεσή τους, καθώς και ζυμωμένα στολίδια, όπως νηστίσιμα κουλουράκια με διαφορετικά σχήματα και σταυρό στη μέση. Όπως τότε, έτσι και σήμερα, στην κορυφή του δένδρου τοποθετούσαν το πεντάκτινο χρυσό αστέρι τής γέννησης, σύμβολο της επιστροφής της ψυχής στην αρχική πηγή της δημιουργίας της.
Το δένδρο αναδυόταν υπεράνω της ταπεινής φάτνης, η οποία με ξύλινες φιγούρες των προσώπων της γέννησης στόλιζε τη βάση του δένδρου. Όντως, το δένδρο της βασιλείας των ουρανών, υπεράνω της ταπεινής φάτνης ανυψώνεται, με λαμπρό στόλο τους ήλιους των αγίων του. Υπάρχουν και οι ουράνιοι οδοί, σαν τις ταινίες που αγκαλιάζουν το Χριστουγεννιάτικο δένδρο , που οδηγούν στους πόδες της Τριαδικής Πατρικής Αρχής , ψηλά στο άστρο το φωτεινό. Πιο σημαντική και σίγουρη είναι η στενή οδός του ηθικού βίου επί γης, η οποία συμβολίζεται με λεπτή χρυσή ταινία, που διαπερνά όλα τα κλαδιά του δένδρου, από τη βάση μέχρι την κορυφή του.

Καθώς έπινα ένα ζεστό φλισκούνι, βάλσαμο μετά την κούραση της ημέρας, θυμήθηκα τον αείμνηστο παππού μου Γιώργο Δ. Γρίβα, που μας έκοβε χιονονυφάδες και αστέρια σε πολλά σχήματα, διπλώνοντας στα οκτώ τις λαδόκολλες της γιαγιάς μας Κωνσταντίνας και τις κίτρινες κόλλες σελοφάν που είχε για τα γλυκά, καθώς και τις παλιές του εφημερίδες.


               

           Ένα από τα αστέρια του παππού Γιώργου, κατασκευασμένο με λαδόκολλα.


Η γιαγιά βοηθούσε εμάς τις τρεις αδελφές και τις φίλες μας να στολίσουμε το κυπαρίσσι που είχε κόψει ο παππούς με το κλαδευτήρι του στη Πέρα Μεριά  της Βαλύρας, και μάς νουθετούσε συστηματικά για να μεγαλώσουμε θεάρεστα και να γίνουμε αντάξιες της παράδοσης των γυναικών του χωριού μας. Αφού μάς δίδαξε τον συμβολισμό της φάτνης στη βάση του δένδρου και του άστρου στην κορυφή, παρατήρησε τα σκασμένα από το κρύο χείλη μας που τα είχαμε αλείψει με βούτυρο κακάο σε ροζ απόχρωση και μάς συμβούλεψε σιγανά, με σφιγμένα τα χείλη της:

-Στην εκκλησία είναι αμαρτία να πάτε μπλαστρωμένες για να κοινωνήσετε ανήμερα τα Χριστούγεννα. Αν πονούν τα χείλη σας να βάλετε επάνω λίγο αγνό λαδάκι! Ούτε να φορέσετε κοντά φορέματα και πολύχρωμους φιόγκους στα μαλλιά. Να τα μαζέψετε  σεμνά προς τα πίσω τα μαλλιά σας και να τα δέσετε χαμηλά σε κοτσίδες ή να τα κάνετε πλεξίδες.

-Κωνσταντινιά, μη παρεμβαίνεις! Με τον παροξυσμό σου πνίγεις τα κορίτσια. Έχουν γονείς. Άφησέ τα να στολίσουν το δένδρο όπως αυτά καταλαβαίνουν. Πώς θα καλλιεργήσουν τον δικό τους πορτοκαλεώνα αν δεν δοκιμάσουν πρώτα; διαμαρτυρόταν ο μελετηρός παππούς Γιώργος.

Η γιαγιά χαμογελούσε και άλλαζε θέμα, περιγράφοντάς μας τη μυστική της συνταγή με το μίγμα που ετοίμαζε για τα φοινίκια, τα γεμιστά μελομακάρονα.

-Στο γουδί, μάς έλεγε σιγανά, θα τρίβετε καβουρδισμένο σουσάμι με κανέλα, αμύγδαλα, καρύδια, λίγα μοσχοκάρφια και μοσχοκάρυδο, και αφού μελώσετε τα φοινίκια θα   ρίχνετε το μίγμα από πάνω.

Αστεράκια έκοβα με τη φαντασία μου όταν έλαμψε στην οθόνη τού υπολογιστή μου το Χριστουγεννιάτικο δένδρο της παιδικής μου φίλης Γεωργίας Μπουρίκα-Μαρινοπούλου, η οποία ζει με την οικογένειά της στη  Βαλύρα.


           
                     Το δένδρο της κας Γεωργίας Π. Μπουρίκα-Μαρινοπούλου.

                                   Φωτο: κα Γ. Π. Μπουρίκα-Μαρινοπούλου

Τυπική στην παράδοση του χωριού μας, όπως άλλωστε και όλες οι άξιες γυναίκες  της Βαλύρας, στόλισε καλαίσθητα την οικία της και ανέδειξε αισιόδοξα, με ακτινοβόλο ωραιότητα το μήνυμα του ερχομού των Χριστουγέννων. Κάθε χρόνο, στις αρχές του Δεκεμβρίου, το δυναμικό των θεοσεβούμενων γυναικών της Βαλύρας, με ενθουσιασμό στολίζει τις όμορφες οικίες του χωριού και εντείνει την προσμονή της γέννησης του σωτήρα του κόσμου. Με ευπρέπεια θα οδεύσουν και φέτος οι ευλογημένοι κάτοικοι του χωριού  στον λαμπρόφωτο ιερό ναό του Αγίου Αθανασίου, όπου θα  τελέσει τη Θεία Λειτουργία των Χριστουγέννων ο σεπτός  πατήρ Ιωάννης Φωτεινός.  

Αγαλλίαση ψυχής προκαλεί ο στολισμός της οικίας της φίλης μου Γεωργίας, ιδίως στο παράθυρο του σαλονιού της, όπου στο φόντο προβάλλουν τα όμορφα παλιά σπίτια της Βαλύρας, με τους ασβεστωμένους τοίχους και τις αθάνατες κεραμοσκεπές.

Άσβεστη λυχνία παραμένει στον χρόνο το φωτεινό πέρασμα των πιστών γιαγιάδων και μητέρων μας στην όμορφη Βαλύρα μας, για να μάς υπενθυμίζει και να ενισχύει την αφοσίωσή μας στον Θεό, στην Πατρίδα και στην Οικογένεια, στην ελεημοσύνη προς τον συνάνθρωπο, αλλά και στη διατήρηση του ζάμπλουτου συναισθηματικού κόσμου τους, γεμάτου αγάπη, που με τη βοήθεια του Χριστού και της Προστάτιδάς μας Παναγίας Βουλκανιωτίσσης μάς μεταλαμπάδευσαν. Μπορεί   ο Μέγας Βασίλειος να ντύθηκε   διεθνώς στα κόκκινα και να έγινε κουρδιστό παιχνίδι για μικρά παιδιά από τους φαλαινοθήρες του  παγκοσμίου εμπορίου, όμως δεν παύει να  πρωτοστατεί στα Ελληνικά κάλαντα της πρωτοχρονιάς ο Άγιος Βασίλης μας από την Καισαρεία, ο οποίος κρατεί γερά το αντίβαρο, ενάντια στη λήθη των κοσμικών παθών μας, και στην πνευματική απογύμνωση του άσπορου νου μας.

- Ιδού! η αγαπητή σε όλους μας συμπατριώτισσα Ευρυδίκη Ελ. Λινάρδου -Παπαλαμπίδου , Διευθύντρια στη Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής, στην όμορφη Ορεστιάδα της Θράκης, ανάρτησε στο facebook φωτογραφίες με τον στολισμό του Χριστουγεννιάτικου δένδρου στην υπηρεσία της, μαζί με τις  αξιόλογες συναδέλφους της. Ο Θεός να τους χαρίζει υγεία και να διανύσουν με πολλή αγάπη και ομόνοια την εορταστική περίοδο.

                             
                 Η Διευθύντρια κα Ευρυδίκη Ελ. Λινάρδου-Παπαλαμπίδου ανάμεσα

          στις κυρίες συναδέλφους της. Φωτο : κα Ε.Ε.Λινάρδου-Παπαλαμπίδου

-Μη ξελαρυγγίζεσαι και εξαντλείς τον εαυτόν σου θειά Κωνσταντινιά, είπε η κυρία Βασιλική Λινάρδου, η αείμνηστη μητέρα τής Ευρυδίκης και της Μεταξίας, του Ιωάννη, του Θοδωρή και του Σταύρου. Τα κορίτσια θέλουν να κάνουν με τα τρίγωνα πρακτική στα κάλαντα τώρα. Και δεμένες πισθάγκωνα να τις  είχες στην καρέκλα δεν θα σε  άκουγαν που τις συμβουλεύεις. Βράζει το αίμα τους για δράση!

-Την ευχή μου να έχετε, είπε η αγία γιαγιά  Κωνσταντίνα Μπουρίκα – Γρίβα , χαμογέλασε και μάς έδωσε από ένα νηστίσιμο κουλούρι και τρία σύκα με καρύδια για τον κόπο μας.

Αποτίνοντας φόρο τιμής στις αείμνηστες γιαγιάδες και μητέρες μας, ζωσμένες με υπευθυνότητα τα καθήκοντά μας προς τον εαυτό μας και τους γύρω μας, ως ισάξιες εκείνων, ας διαβούμε με ταπείνωση και πίστη ακράδαντη αυτή την περίοδο της νηστείας, που οδηγεί στα φωτεινά κράσπεδα τη θείας γέννησης του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού.


             
                                             Ο στολισμός της τραπεζαρίας.  

                                    Φωτο: κα Γ. Π.Μπουρίκα-Μαρινοπούλου

Ας αναζωπυρώσουμε τις αγαστές και θεάρεστες πρακτικές του παρελθόντος μας, που η λήθη του εκμοντερνισμού, η υλική προσκόλληση και η τήβεννος της αδιαλλαξίας της ανθρωπότητας μάς  στέρησαν. Το δένδρο της ψυχής μας δεν είναι φανταζί όπως το Χριστουγεννιάτικο δένδρο των σπιτιών μας. Χρειάζεται παράθυρο ανοιχτό για να μπει μέσα το άστρο της γέννησης και να επέλθει η θέωση.


      
                Ο θησαυρός του ελαφιού. Μπρούντζινο ελάφι και πουγκί του 1960 

                  σε χειροποίητη φωλιά από κορδόνι. Φωτο: Ε.Η.Κοντοπούλου

Στο απουσιολόγιο των γιορτινών προετοιμασιών δεν καταγράφηκε απούσα καμία Βαλυραία κυρία και φέτος! Τα Χριστουγεννιάτικα δένδρα σας φίλες μου , όπως οι αειθαλείς ψυχές σας, είναι ένα “κομψοτέχνημα”!

Καλές γιορτές, με πλούσια πνευματικά δώρα!


Ο Θεός μαζί σας!

Ευθυμία Η. Κοντοπούλου

2/12/2022


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου