Φωτο:pxhere.com
Περί των εν τη σκήτη Αγίων Πατέρων και περί διακρίσεως
α. Αγάπη προς τον πλησίον και τον Θεό
Το περί της αρετής της διακρίσεως θέμα , το οποίο αναπτύσσεται σε συνομιλία με του Άγιους Πατέρες είναι πλήρες ηθικών διδαγμάτων, απαράμιλλης πίστης και ευσέβειας ( Μ. Συν. 1950, μην. Φεβρ. , σελ. 453).
Όταν στην ερημιά της σκήτης, όπου οι πιο προχωρημένοι από τους μοναχούς Πατέρες διατρίβαμε, και εγώ και ο Άγιος Γερμανός, ο οποίος από τη παιδική ηλικία υπήρξε πνευματικός φίλος μου στη άσκηση, στον αγώνα και στον μοναχικό βίο, συναντήσαμε τον Αββά Μωυσή, άνθρωπο άγιο, όχι μόνο στην εφαρμογή των αρετών ,αλλά και στη πνευματική μόρφωση φωτισμένο. Τον παρακαλέσαμε με δάκρυα να μας πει λόγο συμβουλευτικό, με τον οποίο θα δυνάμεθα να ανέλθουμε στην τελειότητα. Εκείνος δε, μετά από πολλές παρακλήσεις μας είπε:
-Τέκνα μου, όλες οι αρετές και οι ασχολίες αποβλέπουν σε έναν σκοπό. Προς αυτόν τον σκοπό ρυθμίζουν οι αποβλέποντες τον εαυτόν τους, και επιτυγχάνουν τον επιδιωκόμενο σκοπό. Διότι ο γεωργός, άλλοτε με τον καύσωνα τον ήλιο υπομένει, άλλοτε με το ψύχος τη δριμύτητα και με προθυμία καλλιεργεί τη γη, με σκοπό να καθαρίσει αυτή από τα αγκάθια και τα βλαβερά βότανα, ώστε στο τέλος να επιτύχει την ευχαρίστηση της συγκομιδής. Αυτός που ασχολείται με το εμπόριο, χωρίς να υπολογίζει ούτε του κινδύνους της θάλασσας, ούτε της ξηράς τις ταλαιπωρίες, πρόθυμα ασκεί το εμπόριο του, αποβλέποντας στο εξ αυτού κέρδος και τέλος στη δική του από αυτό ικανοποίηση. Αλλά και ο στρατιωτικός, ούτε τους κινδύνους υπολογίζει, ούτε της ξένης γης τις κακουχίες, αποσκοπώντας στη προαγωγή του ,λόγω ανδραγαθίας, και τέλος στο κέρδος από αυτήν.
Και η δική μας υπόσχεση έχει ιδιαίτερο σκοπό και διαφορετικό κέρδος για το οποίο όλους τους κόπους και τις κακουχίες υπομένουμε πρόθυμα. Για αυτόν τον λόγο η ασιτία κατά τις νηστείες δεν μας εξασθενεί· ο κόπος των αγρυπνιών μας ευχαριστεί, η ανάγνωση και η έρευνα των Γραφών γίνεται με προθυμία. Ο κάματος της εργασίας , η υπακοή, η στέρηση όλων των υλικών αγαθών, ακόμη δε και η παραμονή στην έρημο ευχαρίστως εκτελούνται. Εσείς δε ,οι οποίοι περιφρονήσατε τον τόπον της γέννησής σας και τους προσφιλείς συγγενείς σας και τον κόσμο όλον και καταδεχτήκατε την ξένη γη συναναστρεφόμενοι με εμάς, ανθρώπους αγρίους και ανόητους, πείτε μου ποιος είναι ο σκοπός σας και σε ποιο όφελος αποβλέπετε και το πράξατε αυτό;
Απαντήσαμε και είπαμε για τη Βασιλεία των Ουρανών. Τούτο αφού άκουσε ο Αββάς Μωυσής, είπε:
- Σωστά απαντήσατε σχετικά με τον σκοπό. Αλλά δεν είπατε ποιος είναι ο σκοπός προς τον οποίο αποβλέπετε και χωρίς να αποκλίνετε από την ευθεία οδό, δύνασθε να επιτύχετε τη Βασιλεία των Ουρανών. Όταν δε ομολογήσαμε ότι δεν γνωρίζουμε , ο γέροντας αποκρίθηκε:
-Όφελος της δικής μας ασχολίας, όπως είπαμε, είναι η Βασιλεία του Θεού. Σκοπός είναι η καθαρότητα της καρδιάς , χωρίς την οποία είναι αδύνατον να φθάσουμε σε αυτό (Βασιλεία των Ουρανών) το θαυμάσιο τέρμα. Σε αυτόν τον σκοπό προσηλωμένη ας είναι πάντοτε η σκέψη μας. Αν δε κάποτε παρεκκλίνει η καρδιά μας από την ευθεία οδό, αμέσως πρέπει να την επαναφέρουμε, όπως σε ένα αρχιτεκτονικό έργο αποβλέπουμε στο ασφαλές και αρμονικό σχήμα, παρομοίως στη δική μας περίπτωση αποβλέπουμε σε έναν σκοπό. Αυτό γνωρίζοντας καλά ο Απόστολος Παύλος λέγει. “Των μεν όπισθεν επιλανθανόμενος, τοις δε έμπροσθεν επεκτεινόμενος, κατά σκοπόν διώκω, επί τω βραβείω της άνω κλήσεως του Θεού”. Για τον σκοπό αυτό λοιπόν και εμείς, πάντα αυτά πράττουμε και υπέρ του σκοπού τούτου καταφρονούμε τα πάντα, τη πατρίδα, τη συγγένεια, τα χρήματα και όλον τον κόσμο, αποβλέποντες στο πώς θα επιτύχουμε τη καθαρότητα της καρδιάς μας. Εάν δε τον σκοπό τούτο παραμελήσουμε , είναι φυσικό, όπως αυτοί που περιπατούν στο σκοτάδι και εκτός της ευθείας βαδίζοντες, συχνά να σκοντάφτουμε και διαρκώς να περιπλανιόμαστε.
Αυτό συνέβη σε πολλούς , οι οποίοι κατά την αρχή της απομάκρυνσής τους από τον κόσμο περιφρόνησαν και περιουσία και χρήματα και όλον τον κόσμο, κατόπιν ανακίνησαν τον θυμό τους κατά της αξίνας, της βελόνας και του καλαμιού καθώς και κατά των βιβλίων. Δεν θα ολίσθαιναν να πάθουν τούτο το κακό αν θυμούνταν τον σκοπό για τον οποίο περιφρόνησαν τα απάντα.
Για την αγάπη των συνανθρώπων, τον πλούτο καταφρονήσαμε, ώστε να μην εργαζόμαστε για χρήματα και αυξάνουμε το αίσθημα της οργής και απομακρυνθούμε από την αγάπη. Διότι όταν για μικρή ωφέλεια , οργιζόμαστε κατά του αδελφού μας, έχουμε ήδη απομακρυνθεί ολοσχερώς από τον σκοπό και καμία ωφέλεια δεν θα προκύψει για εμάς που απομακρυνθήκαμε από τα εγκόσμια.
Όπως καλά γνώριζε ο μακάριος Απόστολος Παύλος , είπε: “Καν δω το σώμα μου, ίνα καυθήσομαι αγάπην δε μη έχων, ουδέν ωφελούμε”.
Μαθαίνουμε με ποιο τρόπο θα επιτύχουμε τη τελειότητα, όχι δηλαδή με τη γυμνότητα και περιφρόνηση των υλικών πραγμάτων, αλλά αφού αποκτήσουμε μέσα μας αγάπη, τα χαρακτηριστικά της οποίας περιγράφει ο Απόστολος λέγοντας ότι αυτή δεν ζηλοτυπεί, ούτε χαίρεται με τις υλικές απολαύσεις, δεν οργίζεται, ούτε φθονεί, ούτε κακολογεί , δεν σκέπτεται το κακό και όλα αυτά συναθροισμένα συνιστούν την καθαρότητα της καρδιάς.
Διότι για αυτή την καθαρότητα, πρέπει να πράττουμε τα πάντα, και τα χρήματα να περιφρονούμε και τις νηστείες και τις αγρυπνίες ευχάριστα να ανεχόμαστε, και με τις θρησκευτικές μελέτες και τους ψαλμούς ευχάριστα να ασχολούμεθα. Με βάση αυτά που είπαμε, δεν επιτρέπεται να παραμελούμε την καθαρότητα της καρδιάς, αν συμβεί λόγω κάποιας αναγκαίας κατά Θεόν ασχολίας και εμποδιστούμε από τη τήρηση της νηστείας και ανάγνωσης των Γραφών. Διότι το κέρδος από τη νηστεία δεν είναι τόσο μεγάλο, όσο η ζημιά από την οργή. Δεν είναι τόσο μεγάλη η ωφέλεια από την ανάγνωση των Γραφών, όσο η βλάβη από τη περιφρόνηση του αδελφού μας και η λύπη που προξενήσαμε σε αυτόν. Διότι οι νηστείες, οι αγρυπνίες, η μελέτη των Θείων Γραφών και η εγκατάλειψη του πλούτου, καθώς και η απομάκρυνση από τον κόσμο δεν είναι η τελειότητα, όπως είπαμε, αλλά μέσα για την τελειότητα. Η τελειότητα δεν βρίσκεται σε αυτά, αλλά επιτυγχάνεται με αυτά. Μάταια λοιπόν για την νηστεία, αγρυπνία, ή ακτημοσύνη και ανάγνωση των Γραφών καυχόμαστε, εάν δεν αισθανθούμε την αγάπη προς τον πλησίον και προς τον Θεό.
Αυτός που αισθάνεται την αγάπη έχει μέσα του τον Θεό , και ο νους του αυτού πάντοτε μετά του Θεού είναι.
Ο Θεός μαζί σας!
Ευθυμία Η. Κοντοπούλου
28/2/2022
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου