Στις 17 Φεβρουαρίου η εκκλησία μας τιμά τη μνήμη του αγίου Θεοδώρου Τήρωνος ή (Τύρωνος). Ο άγιος μάρτυς Θεόδωρος έζησε κατά τους χρόνους των βασιλέων Μαξιμιανού και Μαξιμίνου ή Γαλερίου (286-305) και καταγόταν από την μητρόπολη της Αμασίας, πόλη της Καππαδοκίας, από το χωριό Χουλαστών. Κατ΄ εκείνο τον καιρό έστειλαν οι βασιλείς διαταγές ότι όποιος από τους χριστιανούς αρνηθεί τον Χριστό και πιστέψει στα είδωλα, μεγάλες τιμές θα έχει, αλλά αν δεν θυσιάσει στα είδωλα και μένει σταθερός στη πίστη του, να θανατώνεται με τιμωρίες και βασανιστήρια. Ορισμένοι χριστιανοί μετέβαιναν φανερά και ομολογούσαν τον Χριστό ως Θεό αληθινό , και με πολλές τιμωρίες πέθαιναν ( Μεγ. Συν. 1950, μην. Φεβρ. , σελ.269).
Ένας από αυτούς ήταν και ο μεγαλομάρτυς Θεόδωρος Τήρων. Αυτός ο χριστιανός ήταν κρυμμένος και φοβόταν να παρουσιαστεί, όχι για τα μαρτύρια, αλλά γιατί νόμιζε ότι ο Θεός δεν ήθελε ακόμη να μαρτυρήσει, γι΄ αυτό θέλησε να δοκιμάσει μόνος του να δει αν ήταν θέλημα του Θεού.
Ο Άγιος επειδή ήταν γνωστικός και ανδρείος, ανήκε στο τάγμα των Τηρώνων (νεοσυλλέκτων) και όταν ήταν να πάνε στην Ανατολή για φύλαξη, διορίστηκε στη λεγεώνα, δηλαδή στο διαλεκτό τάγμα. Αναχώρησαν με τον αρχηγό τους Βρίγκαν στην Ανατολή για την πόλη των Ευχαϊτών. Κοντά σ΄ αυτή τη πόλη, περίπου στα σαράντα μίλια, ήταν μεγάλο δάσος και σ΄ αυτό κατοικούσε ένα μεγάλο και φοβερό φίδι και εξ αιτίας του κανένας δεν τολμούσε να διαβεί από την οδό εκείνη. Πολλοί άνθρωποι, επειδή φοβόντουσαν το θηρίο, άφησαν τα κτήματά τους που είχαν εκεί πλησίον.
Ο άγιος Θεόδωρος θέλοντας να δοκιμάσει και να δει εάν είναι θέλημα Θεού να μαρτυρήσει ,πήγε προς το δάσος και επειδή κουράστηκε πολύ, αναπαύθηκε λίγο και κοιμήθηκε.
Μια γυναίκα πλούσια διάβαινε σ΄ εκείνο το τόπο και μόλις τον είδε να κοιμάται, ως φιλάνθρωπος, τον ξύπνησε και του είπε:
-Ω! νεανία, εάν θέλεις τη ζωή σου, φύγε απ΄ αυτό το τόπο γιατί κατοικεί θηρίο μεγάλο και φοβερό και κανένας δεν τολμά να διαβεί από το τόπο τούτο. Πώς εσύ τόλμησες και ήρθες απ΄ εδώ;
-Ποια είσαι συ; ρώτησε ο Άγιος.
-Εγώ είμαι χριστιανή και έχω κτήμα από τους γονείς μου εδώ και από τον φόβο του θηρίου θα το αφήσω, γιατί πολλούς ανθρώπους είδα που τους φόνευσε ο δράκοντας. Γι΄ αυτό σε παρακαλώ, να μη μείνεις σ΄ αυτό το τόπο και γίνεις τροφή του θηρίου.
-Γυναίκα, μη φοβάσαι, ούτε να δακρύζεις. Σήμερα θα ελευθερωθείς απ΄ αυτό το θηρίο. Ο Κύριος μας Ιησούς Χριστός θα καταργήσει τη δύναμη του και θα σας λυτρώσει όλους από τον πειρασμό του θηρίου. Για τη χάρη που με ξύπνησες, ο Θεός θα σου δώσει πάλι τον τόπο που έχεις κληρονομήσει. Αυτά είπε ο Άγιος κι έκανε το σημείο του Σταυρού. Ύστερα ανέβηκε στ΄ άλογό του και όρμησε μέσα στο δάσος, όπου άκουσε τον θόρυβο που έκανε το θηρίο. Προχώρησε προς το σημείο που ερχόταν ο θόρυβος και είδε ότι έβγαινε από τη κρύπτη του ένας δράκος πολύ φοβερός , πυρ εξερχόταν από τα μάτια του και έκανε συριγμό δυνατό. Ο δε Άγιος έκανε το σημείο του Σταυρού και όρμησε κατά πάνω του με το κοντάρι του και τον χτύπησε στο κεφάλι. Το θηρίο από τον πόνο σύριζε δυνατά , περιγύριζε την ουρά του και άλλα σχήματα φοβερά αφού έκανε, ψόφησε. Τότε ο Άγιος εξήλθε από το δάσος χαρούμενος γιατί κατάλαβε ότι ήταν θέλημα Θεού να μαρτυρήσει στη συνέχεια. Όπως νίκησε τον αισθητό δράκοντα, θα νικήσει και τη δύναμη του νοητού θηρίου, του διαβόλου.
Αφού ελευθέρωσε τον τόπο εκείνο, μετέβη πάλι ο Άγιος στους λοιπούς στρατιώτες του τάγματός του. Ήρθε καιρός που οι στρατιώτες και ο επικεφαλής του τάγματος Βρίγκαν ήθελαν να θυσιάσουν στα είδωλα, κατά διαταγή του αυτοκράτορα.
Οι μεν στρατιώτες μετέβαιναν και θυσίαζαν, ο δε άγιος Θεόδωρος έμενε στη σκηνή του. Τότε αποκαλύφθηκε ότι είναι χριστιανός. Ο Βρίγκαν τον κάλεσε και τον ρώτησε για ποιον λόγο δεν θυσιάζει, οπότε ο άγιος απάντησε ομολογώντας τη πίστη του. Ο αρχηγός βλέποντας ότι οι προσπάθειές του να τον μεταπείσει αποτύγχαναν, του έδωσε χρόνο να το ξανασκεφτεί. Ο Θεόδωρος τον χρόνο που είχε τον χρησιμοποίησε για να ενισχύσει τους Χριστιανούς του τάγματος, ώστε να μην αλλαξοπιστήσουν ή να μην φοβηθούν από τα βασανιστήρια που περίμενε ότι θα περνούσε, μετά τη δεύτερη δίκη και τη μη μεταστροφή του.
Ο Θεόδωρος όμως δεν έμεινε μόνο σε αυτό. Χρησιμοποιώντας την ελευθερία του, κατέστρεψε το ξύλινο είδωλο της θεάς Ρέας που βρισκόταν στον ναό, από την αγανάκτησή του για τον διωγμό και τα μαρτύρια των Χριστιανών. Ο Κρονίδης, ένας υπηρέτης του ναού, είδε το σκηνικό και το διεμήνυσε στον τοπικό άρχοντα Πόπλιο. Ο Θεόδωρος αμέσως κλήθηκε σε απολογία για τη μεγάλη ασέβεια. Ο ίδιος είπε ότι το έκανε θέλοντας να διαπιστώσει αν όντως η θεά ήταν αληθινή. Αυτό που διαπίστωσε όμως ήταν ότι πρόκειται περί άψυχου πράγματος (βλπ. Βικιπαίδεια).Ο τοπικός άρχοντας αμέσως διέταξε να τον μαστιγώσουν. Τον έφερε μπροστά του λέγοντας πως αν ασπασθεί τον Θεό των ειδώλων όλα θα τελειώσουν, ειδάλλως θα τον υποβάλλει σε βασανιστήρια. Ο Θεόδωρος άμεσα απάντησε με τη σταθερότητα της πίστης του πως δε φοβάται να μαρτυρήσει, επειδή δεν είναι δειλός. Έτσι έδωσε εντολή να τον ρίξουν στη φυλακή χωρίς τροφή και νερό. Το βράδυ όμως ο Κύριος εμφανίστηκε μπροστά του δίνοντάς του τη δύναμη . Άγγελοι, περιγράφει ο άγιος Γρηγόριος Νύσσης , έψαλλαν μέσα από το κελί του, με αποτέλεσμα οι φύλακες να νομίσουν πως φίλοι του Θεοδώρου πήγαν να τον βοηθήσουν να δραπετεύσει. Ο Πόπλιος μαθαίνοντας το γεγονός, έστειλε άγημα στρατιωτών στη φυλακή, οι οποίοι όμως δεν βρήκαν τίποτα.
Ο Πόπλιος θέλησε να του ξαναδώσει μια ευκαιρία να αλλαξοπιστήσει, όμως ο Θεόδωρος ήταν ανένδοτος. Έτσι διέταξε να τον κρεμάσουν ανάποδα και να κόβουν τις σάρκες του με κοφτερά σίδερα, ένα βασανιστήριο ιδιαίτερα γνωστό για την εποχή εκείνη. Η προσπάθεια που κατέβαλαν με τα βασανιστήρια απέτυχε. Ο Θεόδωρος δεν λύγισε και αντ' αυτού ο παρευρισκόμενος λαός έπαιρνε δύναμη από το θάρρος και την αντοχή του . Βλέποντας αυτό ο Πόπλιος διέταξε να τον ρίξουν στο καμίνι. Η ημερομηνία της κοίμησής του ήταν η 17η Φεβρουαρίου του έτους 306 ή 307. Η Ευσεβία επιτέλεσε την ανακομιδή των λειψάνων του, πριν από το 350 στα Ευχάιτα, τα οποία αποτέλεσαν το λατρευτικό κέντρο του αγίου Θεοδώρου και αναδείχθηκαν σε σπουδαίο προσκύνημα.
Όταν ανέβηκε στον θρόνο ο Ιουλιανός, πραγματοποίησε μεγάλο διωγμό κατά των χριστιανών. Γνωρίζοντας το τυπικό των χριστιανών για τη νηστεία και θέλοντας να τους ταλαιπωρήσει ακόμα περισσότερο, κάλεσε τον έπαρχο της Κωνσταντινούπολης και του είπε να αποσύρει από την πόλη τα τρόφιμα που ήταν νηστίσιμα, υποχρεώνοντας τους χριστιανούς είτε να μη νηστέψουν είτε να μείνουν νηστικοί. Έτσι κι έγινε. Τότε σύμφωνα με την εκκλησιαστική παράδοση, εμφανίστηκε μπροστά στον Ευδόξιο ( 360-370 μ.Χ.) ο άγιος Θεόδωρος ο Τήρων και του είπε «σύναξε το ποίμνιο του Χριστού και δώσε εντολή, κανένας Χριστιανός να μην αγοράσει τίποτα από όσα πωλούνται, διότι όσα διατίθενται στην αγορά είναι μιασμένα, αφού με εντολή του βασιλιά έχουν μιανθεί από αίμα ειδωλόθυτων ζώων, και αναπλήρωσε τις ελλείψεις αυτών, χορηγώντας κόλλυβα». Έτσι όλη την εβδομάδα έφαγαν κόλλυβα. Από τότε μέχρι και σήμερα κάθε χρόνο το θαύμα αυτό εορτάζεται κατά το Σάββατο της πρώτης εβδομάδας της Μεγάλης Τεσσαρακοστής (Ψυχοσάββατο).
Απολυτικίο Αγίου Θεοδώρου Τήρωνος.Ήχος Β΄
Μεγάλα τα της πίστεως κατορθώματα! εν τη πηγή της φλογός, ως επί ύδατος αναπαύσεως, ο άγιος μάρτυς Θεόδωρος ηγάλλετο· πυρί γαρ ολοκαυτωθείς, ως άρτος ηδύς, τη Τριάδι προσήνεκται. Ταις αυτού ικεσίαις, Χριστέ ο Θεός, σώσον τας ψυχάς ημών.
Η Αγιογράφηση του Αγίου Θεοδώρου Τήρωνος
Ο άγιος μεγαλομάρτυς Θεόδωρος Τήρων εικονίζεται όρθιος , με στάση κατ΄ενώπιον. Εσωτερικά είναι ενδεδυμένος με θεία πανοπλία, θώρακα και σανδάλια με ιμάντες. Ο συμβολισμός της πανοπλίας για να καταστεί αντιληπτός , λαμβάνουμε από τον Απόστολο Παύλο ( Εφεσ. 6, 10) το ακόλουθο:
“Ζωστείτε στη μέση σας την αλήθεια, ενδυθείτε τον θώρακα της δικαιοσύνης, φορέστε υποδήματα για το άγγελμα της ειρήνης, κρατήστε ασπίδα ενάντια στα βέλη του πονηρού, φορέστε τη περικεφαλαία ως σωτηρία, και η μάχαιρα σας να είναι ρομφαία δίστομη, ο Λόγος του Θεού”.
Ο Άγιος, επάνω από την πανοπλία φορεί τον μανδύα, σύμβολο του πτερωτικού των αγγέλων.
Στο αριστερό χέρι κρατεί το δόρυ της πίστης του , που σκότωσε με τη βοήθεια του Θεού τον δράκο, και στο δεξί τον Σταυρό του Κυρίου και του μαρτυρίου του. Η μορφή του είναι νεανική και το βλέμμα του έτοιμο να κατατροπώσει τις δυνάμεις του πονηρού διαβόλου. Η συγκεκριμένη εικονογράφηση βασίστηκε σε αντίστοιχη ασπρόμαυρη εικόνα στον Μέγα Συναξαριστή, 1950, μηνός Φεβρουαρίου, σελ. 270.Η χάρις του αγίου Θεοδώρου να προστατεύει και να ευλογεί όλους τους πιστούς που θυμούνται και τιμούν τη μνήμη του.
Ο Θεός μαζί σας!
Ευθυμία Η. Κοντοπούλου
16/2/2022
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου