ΠΕΜΠΤΟ ΜΕΡΟΣ: ΑΓΙΟΥ ΚΑΣΣΙΑΝΟΥ ΤΟΥ ΡΩΜΑΙΟΥ ΛΟΓΟΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΕΠΙΣΚΟΠΟ ΚΑΣΤΟΡΑ

 

                                        Περί Λύπης

                      Εμφάνιση  Αγγελικών Μορφών στον Άγιον Όρος                                     

Πέμπτος για εμάς αγώνας επιβάλλεται, ο κατά της έννοιας της λύπης , η οποία σκοτίζει την ψυχή από κάθε πνευματική θεώρηση των πραγμάτων και εμποδίζει αυτή να εκτελέσει κάθε καλό έργο. Διότι όταν το πονηρό πνεύμα της λύπης αρπάξει την ψυχή και σκοτίσει αυτή ολοσχερώς, δεν επιτρέπει να εκτελούμε πρόθυμα τις προσευχές μας, ούτε να δεχόμαστε σταθερά την ωφέλεια των ιερών αναγνωσμάτων. Ο άνθρωπος πρέπει να είναι πράος και να συμπεριφέρεται με εγκαρδιότητα στους αδελφούς του. Η λύπη σε όλες τις ασχολίες και την επαγγελία του βίου δημιουργεί μίσος, συγχέει όλες τις σωτήριες σκέψεις της ψυχής και την εσωτερική αρμονία της, παραλύει την υπομονή, καταντά τη ψυχή άφρονα και καταπληγωμένη με το να την οδηγεί στην απόγνωση. Αν έχουμε σκοπό να αγωνιστούμε πνευματικά και να νικήσουμε, με τη βοήθεια του Θεού, τα πνεύματα της πονηρίας, πρέπει να φρουρήσουμε με κάθε φροντίδα τη καρδιά μας, μακριά από τη λύπη. Διότι όπως ο σκόρος τρώει το ρούχο και το σκουλήκι το ξύλο, παρομοίως και η λύπη κατατρώγει τη ψυχή του ανθρώπου, με το να πείθει τη ψυχή ν΄ αποφεύγει κάθε καλή συναναστροφή, ούτε να συγχωρέσει, ούτε να δέχεται καλές συμβουλές από αληθινούς φίλους, ούτε σε γλυκιά και ειρηνική αντίδραση να οδηγεί τον άνθρωπο, αλλά αφού περιτυλίξει τη ψυχή, τη γεμίζει με αδιαφορία και πικρία. Υποβάλλει η λύπη στην ψυχή ν΄ αποφεύγει τους ανθρώπους θεωρώντας τους υπαίτιους ταραχής γι΄ αυτήν. Δεν επιτρέπει στην ψυχή να κατανοήσει ότι όχι εκτός, αλλά εντός αυτής έχει αποθέσει τη νόσο της λύπης, η οποία νόσος εμφανίζεται όταν οι πειρασμοί βρουν την κατάλληλη στιγμή για να τη φέρουν στην επιφάνεια. Ο άνθρωπος από κανέναν άλλο δεν μπορεί υποστεί ψυχική βλάβη, εάν δεν έχει εντός του εγκατεστημένες τις αιτίες των κακών. Για το λόγο αυτό, ο Δημιουργός των Πάντων και ιατρός των ψυχών Θεός ημών, ο μόνος που γνωρίζει ακριβώς τα τραύματα της ψυχής, δεν λέγει να εγκαταλείψει ο άνθρωπος τις συναναστροφές του, αλλά ν΄ αποκόψει εντός του τις ενυπάρχουσες ρίζες της κακίας.

Πρέπει δε να γνωρίζουμε ότι η υγεία της ψυχής δεν αποκτάται με την απομάκρυνση από τους συνανθρώπους μας, αλλά με τη συναναστροφή και συζήτηση μ΄ εκείνους που είναι ενάρετοι. Όταν για δήθεν εύλογες αιτίες εγκαταλείπουμε τους αδελφούς μας, ούτε τις αιτίες της λύπης απομακρύνουμε, αλλά μόνο τους αλλάζουμε τη μορφή

, εφ΄ όσον η νόσος της λύπης αναγεννιέται κι’ από άλλες αφορμές. Κατά των εσωτερικών παθών πρέπει να στρέφεται ολόκληρος ο αγώνας μας. Διότι όταν τα κακώς κείμενα, με τη βοήθεια του Θεού αποβληθούν από την καρδιά, όχι μόνο ανάμεσα στους ανθρώπους αλλά και στα θηρία μπορούμε να συζούμε, όπως είπε ο μακάριος Ιώβ, “θήρες άγριοι ειρηνεύσουσι σοι”. Πρώτα πρέπει ν΄ αγωνιστούμε κατά του πνεύματος της λύπης, που οδηγεί την ψυχή στην απόγνωση , και να το απομακρύνουμε από την καρδιά μας. Διότι αυτό το πνεύμα δεν επέτρεψε στον Κάϊν να μετανοήσει μετά την αδελφοκτονία, ούτε στον Ιούδα μετά την προδοσία του Διδασκάλου.

Εκείνη μόνο τη καλή λύπη να διατηρήσουμε ,που συνδέεται με την ελπίδα της μετάνοιας του αμαρτωλού για την οποία είπε ο Απόστολος Παύλος, “ότι η κατά Θεόν λύπη , μετάνοιαν εις σωτηρίαν αμεταμέλητον εργάζεται”. Η κατά Θεόν λύπη διατρέφει τη ψυχή με την ελπίδα της μετάνοιας και είναι ανάμικτη με χαρά. Θεόν Προετοιμάζει τον άνθρωπο να είναι πρόθυμος και υπάκουος σε κάθε καλό έργο, ευπρόσιτος, ταπεινός, πράος, ανεξίκακος, υπομονετικός σε κάθε ηθική εργασία και συντριβή. Εξ αιτίας αυτού η κατά Θεόν λύπη καθιστά τον άνθρωπο ικανό να γνωρίσει τους καρπούς του Αγίου Πνεύματος, όπως τη χαρά, αγάπη, ειρήνη, μακροθυμία, αγαθότητα, πίστη και εγκράτεια.

Η αντίθετη από αυτή λύπη είναι οι καρποί του πονηρού πνεύματος όπως η ακηδία, η ανυπομονησία, ο θυμός, το μίσος, η αντιλογία, η απογοήτευση, και η οκνηρία για την προσευχή. Από αυτού του είδους τη λύπη πρέπει να απομακρυνόμαστε, όπως από την πορνεία, τη φιλαργυρία, τον θυμό και τα υπόλοιπα πάθη. Αυτή η κακώς έχουσα λύπη θεραπεύεται με την προσευχή, την ελπίδα στον Θεό, τη μελέτη των Θείων λόγων και της συναναστροφής με ανθρώπους ευλαβείς.

Η χάρη του Αγίου Κασσιανού να φωτίζει το μονοπάτι μας προς τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή. Θα είμαστε μαζί σας με το Έκτο μέρος του Λόγου του Αγίου προσεχώς.

Ο Θεός μαζί σας!

Ευθυμία Η. Κοντοπούλου

24/2/2022