Ο Άγιος Χαράλαμπος. Φωτο: Γέροντες της Εποχής μας .gr
Στις 10 Φεβρουαρίου η εκκλησία μας εορτάζει τη μνήμη του Αγίου Χαραλάμπους. Μαρτύρησε στη Μαγνησία επί Σεβήρου και τοπικού ηγεμόνα Λουκιανού (3ος αι.). Ήταν από τους πρώτους που οδηγήθηκε στις αρχές και κλήθηκε να θυσιάσει στα είδωλα. Φυσικά αρνήθηκε και δεν υπέκυψε στις πιέσεις. Ήταν τότε σε προχωρημένη ηλικία. Κατά τον Μέγα Συναξαριστή ήταν 113 ετών. Ωστόσο δεν τον σεβάστηκαν. Τον υπέβαλαν σε διάφορα φρικτά βασανιστήρια, αφαιρώντας όλο το δέρμα του σώματός του. Βλέποντας τη πίστη του και την ατάραχη καρτερία, με την οποία δεχόταν το φοβερό μαρτύριο ο Άγιος, οι δήμιοι Πορφύριος και Βόπτος αρνήθηκαν να συνεχίσουν το απάνθρωπο έργο τους και πίστεψαν στο Χριστό, καθώς και τρεις γυναίκες, που παρακολουθούσαν το μαρτύριο. Ο Άγιος Χαράλαμπος θεράπευσε τον Δούκα Λουκιανό, όταν θέλησε να ξεσχίσει τον άγιο μόνος του με χειράγρες, και τα χέρια του και κόπηκαν. Και οι πέντε βασανίστηκαν και στο τέλος αποκεφαλίστηκαν (Αγιολόγιον Σαϊτης, 2018).
Θα περιγράψουμε τα παράδοξα γεγονότα του μαρτυρίου του Αγίου Χαραλάμπους , και τι ακριβώς ζήτησε για εμάς τους ανθρώπους, πριν εισέλθει στα Ουράνια, Παραδείσια πεδία, βασισμένοι στον Μέγα Συναξαριστή 1950, μηνός Φεβρουαρίου.
Απολυτίκιον Ήχος δ΄.
Ως Στύλος ακλόνητος, της Εκκλησίας Χριστού, και λύχνος αείφωτος της οικουμένης σοφέ, εδείχθης Χαράλαμπες.Έλαμψας εν τω κόσμω δια του μαρτυρίου, έλυσας και ειδώλων την σκοτόμαιναν μάκαρ.Διο εν παρρησία Χριστώ πρέσβευε σωθήναι ημάς.
Ο Άγιος Χαράλαμπος, όπως και οι άγιοι μάρτυρες της εκκλησίας μας, απαρνήθηκαν τον κόσμο και τον εαυτόν τους και στερήθηκαν την παρούσα πολυπόθητο ζωή, σήκωσαν τον Σταυρό τους και φύλαξαν βεβαία και στερεά την Ορθόδοξο πίστη και την αγάπη του Χριστού, στοχαζόμενοι ορθά πως δεν είχαν εδώ μένουσα πόλη, στον πρόσκαιρο βίο, αλλά επιζητούσαν ολόψυχα την μέλλουσα, άνω Ιερουσαλήμ. Ο Άγιος Χαράλαμπος τιμήθηκε από τον Θεό, και όχι μόνο απολαμβάνει την ουράνιο βασιλεία και χαίρει αιωνίως με τον Χριστό για τον οποίο έχυσε το αίμα του, αλλά ακόμη και απανταχού της Οικουμένης τιμάται και εορτάζεται και δοξάζεται στον αιώνα τον άπαντα (Μεγ. Συν. 1950, μην. Φεβρ. ,σελ.185).
Ήταν πρότερον ιερέας εννομώτατος στην επαρχία της Μαγνησίας, στη Μικρά Ασία πριν συλληφθεί από τους στρατιώτες του ηγεμόνα της περιοχής του , κατά εντολή του Σεβήρου, που βασίλευε στη Ρωμαίκή αυτοκρατορία.
Κατά τη πρώτη ανάκριση, όταν τον ρώτησε ο ηγεμόνας της περιοχής γιατί καταφρονεί τα είδωλα και βασιλικά δόγματα, ο Άγιος Χαράλαμπος αποκρίθηκε:
-Υπακούω στου επουράνιου Βασιλέως Χριστού τα δίκαια και σωτήρια προστάγματα, αλλά ο Σεβήρος γράφει μάταια και ασύνετα λόγια, επειδή προστάζει να προσκυνούμε για Θεούς αναίσθητα και άψυχα είδωλα και παραδίδει τις ψυχές των ανθρώπων στον θάνατο. Ο Δεσπότης μου όμως Χριστός δίνει ζωή αιώνιο και μακαριότητα στους δούλους του και όποιος επικαλεστεί το παντοδύναμο αυτού όνομα, φεύγουν οι δαίμονες όπου προσκυνάτε, ως υποχείριοι και ανίσχυροι και πάσα ασθένεια, ανίατη θεραπεύεται.
-Λέγει σε αυτόν ο άρχοντας:
-Άφησε τη περιττολογία γέροντα ( ήταν 113 ετών ο Άγιος Χαράλαμπος) και κάνε ως φρόνιμος το συμφέρον σου. Προσκύνησε τους Θεούς πριν δοκιμάσεις τα σκληρά βασανιστήρια και πάνδεινα κολαστήρια.
Απάντησε ο Άγιος Χαράλαμπος:
-Αν δεν βασανιστούμε εδώ πρόσκαιρα, δεν κληρονομούμε τα αιώνια αγαθά στον Παράδεισο. Τότε ταράχτηκαν οι άρχοντες και έφεραν δεινότερα κολαστήρια.
Γύμνωσαν τον Άγιο και με χειράγρες κατέσχισαν από τη κεφαλή μέχρι τα πόδια τις σάρκες του.
Ενώ σπάραζε ο Άγιος σε όλο το σώμα έλεγε:
-Ευχαριστώ σας αδελφοί, ότι βασανίζοντές μου το σώμα προξενείτε της ψυχής μου αιώνια μακαριότητα στον μέλλοντα αιώνα.
Οι υπηρέτες τρόμαξαν και είπαν στον άρχοντα:
-Μήπως είναι αυτός ο Χριστός και ήθελε να μας δοκιμάσει και δια τούτο οι χειράγρες αποστομώνονται και δεν ξεσχίζουν πλέον τις σάρκες του;
Μόλις το άκουσε αυτό ο Δούκας θύμωσε και βρίζοντας τους υπηρέτες, ότι ήταν αμελείς και αδύνατοι, άρπαξε τις χειράγρες και άρχισε να ξεσχίζει ο ίδιος το σώμα του Αγίου. Αλλά εκείνη την ώρα, ως εκ θαύματος κόπηκαν τα χέρια του θεόργιστου Δούκα από τους αγκώνες και κρέμονταν πάνω στο σώμα του Αγίου. Εκείνος έπεσε κάτω και φώναξε , βοήθησε με ηγεμόνα, αυτός ο άνθρωπος είναι μάγος. Ο ηγεμόνας μόλις είδε τι συνέβη έφτυσε τον Άγιο, αλλά αμέσως στράβωσε ο τράχηλος του ασεβούς και το θέαμα ήταν οικτρό. Το πλήθος του κόσμου ζητούσε στον Άγιο να μην αποδώσει κακό αντί κακού, και ο Άγιος τους απάντησε:
-Δεν είναι δόλος στη γλώσσα μου, αλλά ο Κύριος τους παίδεψε ως κάκιστους για να δώσει σε εσάς ζωή αιώνιο.
Το πλήθος βόησε προς τον Κύριο:
- Μη μας απολέσεις Δέσποτα, αλλά συγχώρησε μας σε όσα φταίξαμε και πολλοί πίστεψαν ( Μεγ. Συν.1950, μην. Φεβρ.,σελ.187).
Ο Δούκας παρακαλούσε τον Άγιο λέγοντας:
-Άγγελε του Θεού και ουράνιε άνθρωπε, βοήθησέ με.Ιδού, έχεις το βάρος των χεριών μου επάνω σου και εγώ υπομένω τον κόπο και βάσανον.Γιάτρεψέ με να λυτρωθώ από τις οδύνες μου και αν θεραπευτώ θα πιστέψω στον Θεό σου.
Ο Άγιος είπε προς τον Κύριο:
-Ευχαριστούμε σε, Δέσποτα που μας φυλάττεις πάντοτε. Επίβλεψε τη ταπείνωση των πεπεδημένων και λύσε από τα δεσμά δια την δόξαν Σου.
Τότε, ακούστηκε φωνή εξ ουρανού λέγουσα:
-Χαίρε αθλητά Χαράλαμπε, Αγγέλων συνόμιλε και Αποστόλων ομότροπε. Επήκουσα την δέησίν σου και δίδω τοις ασεβέσι την ίασιν.
Παρευθύς γιατρεύτηκαν και πίστεψε ο Δούκας. Βαπτίστηκε στο όνομα της Τριαδικής Θεότητος. Ο δε ηγεμόνας έπαψε τον διωγμό κατά των Χριστιανών ,μέχρι να ενημερώσει τον Βασιλιά. Πολλά θαύματα τέλεσε ο Άγιος εκείνη την περίοδο.
Όταν ενημερώθηκε ο Σεβήρος, έστειλε τριακόσιους στρατιώτες και ζήτησε να μπήξουν καρφιά σε όλη τη ράχη του Αγίου. Αφού του έμπηξαν τα καρφιά, τον έδεσαν από το γένι και τον τραβούσαν ανηλεώς σε όλη τη Μαγνησία και στην Αντιόχεια. Το τοποθετούσαν περιπεκτικά πάνω σε ένα άλογο, το οποίο λάλησε με φωνή ανθρώπου μεγαλόφωνα:
-Ω! τρισκατάρατοι στρατιώτες, υπηρέτες του βασιλιά διαβόλου, δεν βλέπετε ότι είναι ο Θεός μαζί με τούτον τον άνθρωπο και το Πνεύμα το Άγιον; Λύσατέ τον σκληροτράχηλοι, να λυθείτε και σεις από δεσμά αόρατα. Τότε οι στρατιώτες φοβήθηκαν, τον πήγαν με άνεση στην Αντιόχεια για να παραβούν το πρόσταγμα. Ο δε διάβολος μετασχηματίστηκε σε γέροντα και φάνηκε στον Σεβήρο λέγοντας:
-Ουαί μοι βασιλεύ, εγώ είμαι ο βασιλεύς των Σκυθών και ήλθε εις την πατρίδα μου ένας μάγος Χαραλάμπης καλούμενος και μου πήρε όλους τους στρατιώτες και ήλθον να σου ειπώ να φυλαχθείς να μην πάθης το όμοιον.
Τότε ο Σεβήρος διέταξε να καρφώσουν μεγάλη σούβλα στο στήθος του Αγίου, να φέρον ξύλα και πυρ και να τον καίνε μέχρι να ξεψυχήσει.
Ο Άγιος δεν βλάφτηκε από το πυρ και έστεκε σαν ρόδο εύοσμο. Τότε ζήτησε ο Σεβήρος να τον λύσουν και να τον φέρουν κοντά του. Του εξήγησε ότι ένας Σκύθης Βασιλιάς τον έκανε να τον βρίσει και βασανίσει και τον ρώτησε πόσο χρονών είναι. Ο Άγιος απάντησε 113 ετών.
Τότε ο Σεβήρος ζήτησε να φέρουν έναν δαιμονισμένο να τον θεραπεύσει μπροστά του. Ο δαίμονας έφυγε από τον άνθρωπο που τον βασάνιζε για 36 χρόνια. Μετά από τρεις ημέρες πέθανε κι ένας νέος και ο Άγιος τον ανέστησε με τη δύναμη του Ιησού Χριστού.
Ένας έπαρχος, καλούμενος Κρίσπος διέβαλε τον Άγιο στον Σεβήρο, λέγοντας ότι με μαντείες κάνει αυτά τα τερατουργήματα. Έδειραν τον Άγιο με εντολή του Σεβήρου, με πέτρες στα σαγόνια του και του έκαψαν τα γένια. Το πυρ όμως κατέκαυσε τους υπηρέτες που ήταν γύρω από τον Άγιο.
Ο Σεβήρος ρώτησε τους άρχοντες ποιος είναι ο Χριστός , που κάνει τέτοια τερατουργήματα και του απάντησε ο Κρίσπος ότι γεννήθηκε από πορνεία από μία γυναίκα που την έλεγαν Μαρία.
- Μη βλασφημείς έπαρχε, γιατί δεν γνωρίζεις αυτά τα μυστήρια, του απάντησε ο Αρίσταρχος που ήταν παρών.
Τότε ο Βασιλιάς όρμησε να πολεμήσει τον Ουρανό και έριχνε σαϊτες στον αέρα φωνάζοντας:
-Κατέβα στη γη Χριστέ να πολεμήσουμε ή εγώ θα ανέβω να σε βρω και να χαλάσω το στερέωμα, να σβήσω τον ήλιο.
Τότε έγινε μεγάλος σεισμός, ο Κύριος οργίστηκε , ο Ουρανός σαν δένδρο κουνιόταν και οι άνω δυνάμεις σαλεύτηκαν. Αστραπές και βροντές μεγάλες ακούγονταν και αμέσως κρεμάστηκαν στον αέρα ο Σεβήρος και ο Κρίσπος.
Ο Σεβήρος άρχισε να φωνάζει:
-Κύριέ μου Χαράλαμπες, δίκαια έπαθα, δεήσου στον Κύριο του Θεού να με λυτρώσει από τη παίδευση και να γράψω το όνομά σου σε όλες τις πόλεις να σε δοξάσουν.
Τότε ήλθε και η Γαλήνη, η θυγατέρα του Βασιλιά Σεβήρου και του λέγει:
-Πατέρα, πίστεψε στον Κύριο να σε λυτρώσει από τα δεσμά ως Οικτίρμων και Πανάγαθος ότι αυτός ο Χριστός είναι ο μόνος Θεός αδιάδοχος. Εκείνη προσκύνησε τον Άγιο και τον παρακάλεσε να λυτρώσει τον πατέρα της.
Έπαψε η οργή του Θεού και η αγανάκτηση και κατέβηκαν στη γη ο Βασιλιάς και ο έπαρχος και έφυγαν για το παλάτι. Η Γαλήνη είδε όραμα ότι βρέθηκε σε ωραίο περιβόλι και κοντά της ήταν ο πατέρας της και ο έπαρχος. Ο φύλακας του Παραδείσου έδιωξε τους δύο με πύρινη ράβδο και σήκωσε εκείνη , την έβαλε με τιμή στο περιβόλι και της είπε:
-Εσένα δόθηκε η κατοικία αυτή και στους όμοιους σου, να συνευφραίνεσθε πάντοτε.
Αφού τα περιέγραψε όλα η Γαλήνη στον Άγιο, της έδωσε την ακόλουθη εξήγηση:
- Το περιβόλι που είδες είναι των δικαίων Παράδεισος και σε έβαλε μέσα ο Δεσπότης Χριστός, γιατί τον πίστεψες. Τον πατέρα σου και τον έπαρχο τους έδιωξε, γιατί μέλλουν να αποστατήσουν και να μας κακοποιήσουν οι αχάριστοι.
Μετά από 30 ημέρες ο Σεβήρος ζήτησε στον Άγιο να θυσιάσει. Ο δε Άγιος αποκρίθηκε:
-Τα λόγια σου είναι πικρά και ασύνετα και δεν πρέπει να σου υποταχθώ ως δούλος Θεού που είμαι και υπήκοος.
Θύμωσε ο Βασιλιάς και ζήτησε να του βάλλουν χαλινάρι και να τον πομπεύσουν σε όλη την πόλη με πολλή καταφρόνηση. Η Γαλήνη συμβούλεψε τον πατέρα της να απέχει από την αμαρτία , αλλά εκείνος της ζήτησε να θυσιάσει στους Θεούς. Η πάνσοφη κόρη του έταξε ότι θα θυσιάσει, αλλά μόλις πήγε στον ναό, είπε στους ιερείς να δεχτούν την προσευχή της, και έβρισε τα είδωλα των θεών. Όλα γκρεμίστηκαν με τη δύναμη του Θεού. Όταν το ανακοίνωσαν στον πατέρα της οι ιερείς, εκείνος διέταξε μέσα στη νύχτα να αποκαταστήσουν όλα τα ξόανα στο ναό. Είπαν στη Γαλήνη να πάει δήθεν να δει πώς αναστήθηκαν τα ξόανα. Εκείνη τους είπε καταποντησθήτε και γκρεμίστηκαν ξανά.
Η Γαλήνη αντέδρασε σθεναρά στις ύβρεις του πατέρα της και εκείνος διέταξε να μένει ο Άγιος στο σπίτι μιας χήρας. Εκεί ο μακάριος ακούμπησε πάνω σε έναν ξερό στύλο και έβγαλε κλαδιά και άνθη και σκέπασε όλο το σπίτι. Οι γείτονες μπήκαν στο σπίτι και ρώτησαν τον Άγιο αν είναι ο Χριστός.
-Δούλος είπε είμαι του Χριστού και με τη χάρη αυτού ποιώ τα θαύματα.
Όλοι προσκύνησαν και βαπτίστηκαν.
Ο Βασιλιάς και ο έπαρχος απειλήθηκαν από την φήμη του Αγίου και και διέταξαν να αποκεφαλιστεί.
Ο Άγιος πήγε στον τόπο της καταδίκης ψάλλοντας. Ευχαρίστησε τον Θεό προσευχόμενος. ΟΙ ουρανοί ανοίχτηκαν, εμφανίστηκε πλήθος αγγέλων και ο Κύριος δέχτηκε στην Ουράνιο Βασιλεία, ζητώντας του να πει τι χάρη θέλει.
Ο Άγιος απάντησε:
Κύριε και τούτο μεγάλο χάρισμα είναι όπου αξιώθην να ιδώ την φοβεράν δόξαν της παρουσίας Σου, πλην επειδή η αγαθότης Σου με προστάζει να σου ζητήσω αίτησιν , παρακαλώ την Βασιλείαν σου να μου κάνει ταύτην την χάριν( Μεγ. Συν. 1950, μην. Φεβρ., σελ. 191).
“Εις όποιον τόπον βρεθεί κομμάτι από το λείψανό μου και σε όποια χώρα θέλουν να με εορτάζουν να μη γίνει ποτέ πείνα, ούτε πανούκλα να θανατώνη τους ανθρώπους πριν την ώρα τους, ούτε πονηρός άνθρωπος να βλάπτη τους καρπούς, αλλά να είναι ειρήνη σταθερά, ψυχών σωτηρία και σωμάτων ίασις, πλήθος σίτου, οίνου ,και ελαίου και τετράποδα και άλλα χρειαζόμενα. Και όστις έχει το μαρτύριον μου και μνημονεύει με, να μη ψοφήση το βόδι του, μήτε άλλο τετράποδο, μήτε η ψυχή του να λάβη κακόν ποτέ ,επειδή σάρκα και αίμα είναι των αχράντων χειρών Σου και συγχώρησον τας αμαρτίας αυτών, ως αγαθός και φιλάνθρωπος και φύλαττε υγιή τα βόδια να οργώνουν τη γη, να απολαμβάνουν τους καρπούς άφθονα, και να σε δοξάζουν.
Τότε απήλθε στους Ουρανούς ο Κύριος και ο Άγιος παρέδωσε ειρηνικά τη ψυχή του, χωρίς να τον κόψει ο δήμιος. Η δε μακαρία Γαλήνη ενταφίασε σε χρυσό σεντούκι το Άγιο Λείψανο με πολύτιμα μύρα και αρώματα.
Το λείψανο του Αγίου διαμοιράστηκε σε όλους τους Ορθοδόξους Χριστιανούς, χάριν ευλαβείας, η δε αγία κάρα του βρίσκεται στην Επισκοπή Σταγών, στην Ι.Μ. Αγίου Πρωτομάρτυρος Στεφάνου στα Μετέωρα και καθημερινά τελεί πολλά και παράδοξα θαύματα. Προστατεύει όσους την φέρουν για προσκύνημα στη πόλη, χώρα ή στο σπίτι τους.
Η αγιογράφηση του Αγίου Χαραλάμπους
Η εικονογράφηση του Αγίου Χαραλάμπους βασίστηκε σε αντίστοιχη ασπρόμαυρη εικόνα, του Μέγα Συναξαριστή 1950, μηνός Φεβρουαρίου, με παραλλαγές στη μορφή και στο ύψος του Αγίου.
Εσωτερικά ο Άγιος φορεί ποδήρη χιτώνα και επάνω μανδύα , σύμβολο του Αγγελικού Σχήματος. Πάνω από τον μανδύα φέρει λευκό ωμοφόριο με μαύρους σταυρούς και κρόσσια, διπλωμένο στα δύο, το οποίο φθάνει μέχρι τις κνήμες του. Στο δεξί χέρι κρατεί λιθοκόσμητο Ευαγγέλιο, το οποίο στηρίζει παράλληλα με την αριστερή του χείρα. Εικονίζεται γέροντας μακρυγένης ,με διχαλωτή γενειάδα. Στη κεφαλή φέρει παπαλήθρα (φαλάκρα) που δηλώνει τις διεργασίες του νου με τη χάρη του Αγίου Πνεύματος. Το περίφροντι βλέμμα του και η γλυκύτητα του προσώπου του τονίζουν την εκλέπτυνση του ψυχοπνευματικού του φορέα και το έλλογο κατά Θεόν του νου του. Η μορφή του Αγίου έχει δυσθεώρητο ύψος, από τη γη μέχρι τον ουρανό.
Είθε οι ευχές του Αγίου να εισέλθουν σε κάθε σπίτι και να χαρίζουν ευφορία ψυχής, σώματος και καρποφορία στην ευλογημένη γη της Βαλύρας μας.
Ο Θεός μαζί σας!
Ευθυμία Η. Κοντοπούλου
9/2/2022
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου