Ο Μπαρμπαλιάς υπερήλικας. Φωτό: κ. Τζίμης Α. Μητρόπουλος
Το σιδηρουργείο του Μπαρμπαλιά, Ηλία Ανδρέου Κοντόπουλου, στον Δημόσιο δρόμο της Βαλύρας προς τη Μεσσήνη, ήταν πόλος έλξης για τους μικρούς μαθητές του όμορφου χωριού μας, που αναζητούσαν πηγή έμπνευσης και μέντορα για καθοδήγηση και συναισθηματική υποστήριξη, κατά τις δεκαετίες 1970-1990. Ένας ανεπανάληπτος οραματιστής ήταν ο Μπαρμπαλιάς, και αυτό το εκ Θεού χάρισμα το μετέδωσε απλόχερα σε όσα παιδιά γνώρισε και αγάπησε εκ βάθους καρδίας , τόσο στη Βαλύρα , όσο σε άλλα χωριά της Μεσσηνίας .
Τα καθοδηγούσε σαν έμπιστος φίλος και δεύτερος πατέρας τους, τα εμψύχωνε και δίδασκε με βάση τις κλίσεις και τα ιδιαίτερα ταλέντα τους, τα γαλουχούσε με τα ήθη και έθιμα του τόπου μας, και τα καμάρωνε καθώς ενηλικιώνονταν, πραγματώνοντας αυτό που οραματίστηκαν για τη ζωή και το μέλλον τους .
Μεγαλοφυής και ιδιόρρυθμος μέχρι παρεξηγήσεως, φιλάνθρωπος και ελεήμων σαν άγιος , αυστηρός στη διαπαιδαγώγηση των παιδιών σαν πατέρας και φίλος, με ιστορική συνείδηση και μέγιστη την αίσθηση του χρέους της προσφοράς, χρήσιμος στον τόπο του μέσα από την επαγγελματική και κοινωνική του ιδιότητα, ήταν ο αείμνηστος Μπαρμπαλιάς, που γεννήθηκε το 1933 στη Βαλύρα και στις 5 Μαρτίου 2024 συμπληρώθηκαν 4 χρόνια από την εκδήμησή του.
Μεγάλωσε με τη μητέρα του και τις τέσσερις αδελφές του όταν στην κατοχή έχασε τον πατέρα του , σε ηλικία 7 ετών, γι΄ αυτό παρακαλούσε τον Θεό να του χαρίσει γιούς, να αναθρέψει τρανούς βοηθούς και υποστηρικτές στη ζωή του, αντί αυτού έλαβε επιπλέον τρεις κόρες! Πάραυτα, αγάπησε πολύ τις θυγατέρες του και τις ονειρεύτηκε καλούς επιστήμονες, χρήσιμους στην κοινωνία, γι΄ αυτό τις ανέθρεψε και διαπαιδαγώγησε κατάλληλα και τις σπούδασε σε μεγάλα Πανεπιστήμια της Βοστόνης στις Η.Π.Α., με αιματηρές οικονομικές στερήσεις και αυτοθυσία μίας ολόκληρης ζωής.
Τις μαρτυρίες των αγαπημένων «γιών» του θα επικαλεστώ σήμερα, ένας εξ αυτών ήταν ο αείμνηστος Θοδωρής Κ. Καυκούλας, ο αλησμόνητος δάσκαλος της Βαλύρας, που έκοψε το νήμα της ζωής του άκαρδα η επάρατη νόσος, επάνω στο άνθος της ηλικίας του.
Ηπίων τόνων, με φιλοσοφική προδιάθεση και έντονο πατριωτικό συναίσθημα ήταν ο ευλογημένος Θοδωρής, που δεν παρέλειπε να επισκέπτεται τακτικά τον Μπαρμπαλιά στο εργαστήριο του και να συζητούν περί υψηλών θεμάτων, εφ΄όλης της ύλης, αλλά και να οραματίζονται ένα λαμπρό επαγγελματικό μέλλον για τον προκομένο έφηβο.
δίπλα στον Γιάννη Ελ.Λινάρδο.Φωτό: Lyrasi.blogspot.com
-Δάσκαλος! Αυτό είναι έκδηλο στη φύση σου Θοδωράκη, που είσαι αναλυτικός, επικοινωνιακός , πράος , διαθέτεις μεγάλη υπομονή και είσαι πολύ καλός σε όλα τα μαθήματα. Βεβαίως, είναι πολύ υψηλές οι νοητικές σου ικανότητες , ό,τι και να αποφασίσεις να ακολουθήσεις, με τη μεγάλη θέληση, υπομονή και επιμονή που διαθέτεις κάλλιστα θα τα καταφέρεις, υποστήριζε ένθερμα ο Μπαρμπαλιάς.
-Σκέπτομαι πολύ έντονα τον τελευταίο χρόνο τι να σπουδάσω….δάσκαλος θα μου άρεσε να γίνω και να διοριστώ εδώ στο Δημοτικό Σχολείο του χωριού μας!
-Τότε είμαι σίγουρος ότι αυτό θα σπουδάσεις, απάντησε χαμογελώντας ο Μπαρμπαλιάς και έκτοτε τον χαιρετούσε, για σειρά ετών, με την προσφώνηση «δάσκαλε», πριν καν εισέλθει στο πανεπιστήμιο και στη συνέχεια διοριστεί ως εκπαιδευτικός στο Δημοτικό Σχολείο Βαλύρας .
Όταν ο Θοδωρής δρομολόγησε τις σκέψεις του, με βάση τον στόχο της μελλοντικής επαγγελματικής του ταυτότητας, και αισθάνθηκε χαρά και ανακούφιση εντός του, με τον εντατικό επαγγελματικό προσανατολισμό που υπέστη στο σιδηρουργείο, το ανακοίνωσε περιχαρής στους γονείς του και εκείνοι αντίστοιχα το μοιράστηκαν με τον πατέρα του Κωστάκη Γεωργακόπουλου, του γείτονά τους, κοντά στη γέφυρα της Βαλύρας. Οπότε ο επόμενος που δρομολογήθηκε για «επαγγελματικό προσανατολισμό» ήταν ο κατά δύο έτη μικρότερος του Θοδωρή Κώστας, που ο Μπαρμπαλιάς είχε την τύχη να καμαρώσει μέχρι τα 86 χρόνια του και να δει πανευτυχής να λαμβάνουν σάρκα και οστά τα εφηβικά του όνειρα.
Με τον Κώστα η υπόθεση δεν ήταν απλή, γιατί εκδήλωνε συνδυασμό τάσεων, τόσο με ενδιαφέρον προς τα κοινά όσο και στις επιχειρήσεις.
Φωτό: Ε.Η. Κοντοπούλου
-Αν θέλεις να ασχοληθείς με την πολιτική, πρωτίστως να έχεις μία σταθερή βάση εσόδων παιδί μου. Αφ΄ ενός μεν να αποδείξεις δημοσίως ότι δεν είναι το οικονομικό κίνητρο που σε ωθεί στην πολιτική, αλλά η ανιδιοτελής προσφορά σου προς την πατρίδα, και δεύτερον, λάβε υπόψη σου ότι όποιος δεν είναι άριστος νοικοκύρης στο σπίτι του, είναι αδύνατον να καταφέρει να δρομολογήσει επιτυχώς τα Δημόσια έργα του τόπου του. Είσαι οικονόμος, μετρημένος και μοιάζεις στον τίμιο πατέρα σου, που είναι ένας ηθικός και θεοσεβής άνθρωπος, σίγουρα δεν θα παρασυρθείς ούτε θα πάρουν τα μυαλά σου αέρα!
-Σκέπτομαι όταν μεγαλώσω να στήσω μία προσοδοφόρα επιχείρηση εδώ στο χωριό μας, αλλά δεν γνωρίζω τι μπορεί να είναι αυτή…..
Αφού συζήτησαν αρκετές φορές για πιθανές επιχειρήσεις, κάποια στιγμή, μετά από αρκετό καιρό, κατέληξαν ότι ένα βενζινάδικο προς τη γέφυρα του χωριού θα ήταν μία πολύ καλή πηγή εσόδων. Αυτή η σκέψη εντυπώθηκε με ζωηρά χρώματα στη μνήμη του μικρού Κώστα Γεωργακόπουλου και στην πορεία του χρόνου, συν τοις άλλοις, κατέστη πραγματικότητα κοντά στο πατρικό του σπίτι στη Βαλύρα.
Πολυαγαπημένα μαθητούδια του Μπαρμπαλιά ήταν τα τρία αγόρια του φίλου και γείτονά του Ελευθερίου Ι. Λινάρδου , ήρωα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, που Ερρίκος ήταν το παρατσούκλι του, λόγω του αριστοκρατικού του παρουσιαστικού. Ο Γιάννης διέθετε έφεση στα οικονομικά, πολιτικά, στη μουσική, και στα μηχανολογικά, ο Θοδωρής είχε έκδηλο το ερευνητικό πνεύμα και ήταν ατρόμητος και ακριβοδίκαιος, όλα τα ανακάλυπτε, γι΄ αυτό ο Μπαρμπαλιάς τον είχε βαπτίσει «ο Θοδωράκης το λαγωνικό», και τον μικρό Σταύρο, που έμοιαζε πολύ στον πατέρα του- ψηλός και ισχνός, με ύφος λογίου από τα γεννοφάσκια του- ο Μπαρμπαλιάς τον είχε χειροτονήσει «ο μικρός άρχοντας».
Φωτό: Lyrasi.blogspot.com
Ο Γιαννάκης Λινάρδος ήταν η αποθέωση των αισθήσεων! Μεγάλη χαρά έδινε η παρουσία του στον Μπαρμπαλιά, γι΄ αυτό είχαν θέσει πολλούς και ευγενείς στόχους κατά την εφηβεία του. Ένας εξ αυτών ήταν η ανάπτυξη της ιστορικής και εθνικής συνείδησης. Ανέλυαν ιστορικά γεγονότα, όπως τα περιέγραφε ο ιστορικός Σπύρος Μελάς , τα άπαντα του οποίου διέθετε στην προσωπική του βιβλιοθήκη ο διαβασμένος μάστορας. Μέχρι και ιστορικούς σχολικούς χάρτες είχε στήσει ο Μπαρμπαλιάς στο σπίτι του στο Μπιζάνι, με τις εκστρατείες του Μ. Αλεξάνδρου, και ενημέρωνε τα παιδιά των άλλων και τις κόρες του κατάλληλα.
Φωτό: Ε.Η. Κοντοπούλου
Εκείνο που θεωρούσε σημαντικό ο έμπιστος φίλος και μέντορας, ήταν ο Γιάννης να αποκτήσει πρωτίστως πλήρη γνώση του τι ακριβώς συνέβη όταν υπηρέτησε στον πόλεμο του 1940, ως ναύτης, ο πατέρας του και διασώθηκε κολυμπώντας τραυματισμένος από το μέσον του Σαρωνικού μέχρι την Αίγινα.
-Βγενικούλα, που είσαι Βγενικούλα; Φώναξε στη γυναίκα του ένα χειμωνιάτικο πρωινό ο βιβλιοφάγος του Μπιζανίου. Πού τακτοποίησες το βιβλίο με το μαύρο εξώφυλλο που διάβαζα χθες βράδυ και το άφησα επάνω στην καρέκλα στο τζάκι; Σε παρακαλώ Φέρτο γρήγορανα το πάρω μαζί μου στη δουλειά , θέλω να το δώσω στον Γιάννη που το χρειάζεται.
-Ο Μπαρμπαλιάς πρώτος με ενημέρωσε για τα γεγονότα που σχετίζονταν με την ηρωική πράξη του πατέρα μου στον πόλεμο κατά των Γερμανών, και μου χάρισε να έχω ως βοήθημα και κατάλληλο γραπτό τεκμήριο, το ανάλογο βιβλίο, λέγει ο κ. Γιάννης Λινάρδος.
Ο Ελευθέριος-Ερρίκος Ι. Λινάρδος γεννήθηκε στην Βαλύρα της Ιθώμης Αρχ. Μεσσήνης το 1921. Το 1939 εισήχθη στην «Ν.Σ.Π.» του Πολεμικού μας Ναυτικού.
Η κήρυξη του πολέμου 1940 τον βρήκε στο Θωρηκτό Αβέρωφ και αμέσως μετά μετατέθηκε στο Α/Τ Ύδρα με το οποίο συμμετείχε σε όλες τις πολεμικές επιχειρήσεις όπου κατάφεραν περήφανες νίκες κατά των εισβολέων Ιταλών και Γερμανών (Οτράντο, στενά του Ματαπά κ.λ.π). Στη συνέχεια και ενώ οι Γερμανοί έφθαναν προ των Αθηνών, το Α/Τ Ύδρα συνέχιζε τις επικίνδυνες αποστολές του προς Μέση Ανατολή και Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου για την μεταφορά και την διάσωση των πολεμοφοδίων του Πολεμικού μας Ναυτικού.
Την 22α Απριλίου 1941 το Ύδρα και ενώ έπλεε ανοιχτά της Αίγινας με προορισμό την Αλεξάνδρεια, δέχθηκε από αέρος την λυσσαλέα επίθεση 80 περίπου γερμανικών Στούκας τα οποία με κάθετες εφορμήσεις και παρά την ηρωική αντίσταση σύσσωμου του πλήρωματός του,σε μια άνιση και φοβερή αεροναυμαχία, διάτρητο από τα πυρά άρχιζε να βυθίζεται στον υγρό τάφο του.
Ήταν από τους τελευταίους που εγκατέλειψαν το πλοίο μετά την σχετική διαταγή και έπεσε στην θάλασσα βαριά τραυματισμένος στο αριστερό χέρι και δεξί πόδι και με τους λιγοστούς εναπομείναντες συμπολεμιστές του προσπαθούσαν να βρούν στεριά. Βλέποντας το πλοίο να χάνεται στα αιματοβαμμένα νερά του Σαρωνικού με όση δύναμη τους είχε μείνει φώναξαν: ΖΗΤΩ Η ΥΔΡΑ.Αποκαμωμένοι και κολυμπώντας για δύο μίλια έφθασαν σε βραχονησίδα όπου τους περισυνέλεξαν ψαροκάικα τα οποία τους μετέφεραν στην Αίγινα όπου ο λαός του νησιού τους επεφύλαξε υποδοχή ηρώων (pheidias.antibaro.gr/1940/linardos).
Δεν ήταν όμως μόνο αυτό! Παρατηρώντας ο Μπαρμπαλιάς ότι διαθέτω έφεση στα μηχανικά, με προτιμούσε ως βοηθό του. Πηγαίναμε με το αυτοκίνητο στα γύρω χωριά και λάμβανα καλό χαρτζιλίκι στα μαθητικά μου χρόνια. Ορισμένες φορές, με έστελνε να εκτελέσω διάφορες εργασίες μόνος μου, όπως να αλλάξω βρύσες στη γειτονιά. Όταν υπήρχε καμία ενδιαφέρουσα μορφωτική εκπομπή στην τηλεόραση, πηγαίναμε στο σπίτι του, τρώγαμε, την παρακολουθούσαμε μαζί και συζητούσαμε. Ως αποτέλεσμα αυτού ήταν πολλές από τις οικοδομικές εργασίες του νέου σπιτιού μου στη Βαλύρα να τις κάνω μόνος μου. Ο Μπαρμπαλιάς μού χάρισε έναν αθάνατο πνευματικό στάχυ από τον δικό του τίμιο αγώνα, που με συντροφεύει ανελλιπώς στα όνειρά μου. Μπορεί το σιδηρουργείο να παραμένει ερμητικά κλειστό, αλλά στον ύπνο μου ανοίγουμε διάπλατα τις πόρτες και τα παράθυρα και συνεχίζουμε ακόμη εκείνες τις ατέλειωτες και διαφωτιστικές συζητήσεις μας, για τα πολιτικά, οικονομικά , ιστορικά και κοινωνικά δρώμενα του τόπου μας!
Ο μικρός Σταύρος Λινάρδος, με τα μακριά ποδάρια και τα λεπτά δάκτυλα, είχε μία όμορφη σαΐτα με μεταλλική μύτη και στόχευε σχεδόν παντού, όταν οι μεγαλύτεροι επιμελώς διδάσκονταν πώς να χρησιμοποιούν την ηλεκτροκόλληση και να λυγίζουν τα σίδερα στο καμίνι.
-Φεύγουμε, εσείς συνεχίστε, πρόσταξε ο Μπαρμπαλιάς τους επαγγελματίες βοηθούς του μια ημέρα και προσέξτε τον Σταύρο μην πλησιάσει τον ηλεκτρικό τροχό, τους έδωσε σαφή εντολή σαν κάτι να του επεσήμανε η διαίσθησή του.
Τι ήθελε και το είπε ο ευλογημένος; Μόλις ο « μικρός άρχοντας» είδε το αυτοκίνητο να απομακρύνεται , ξεθαρρεύοντας και μιμούμενος την τόλμη των μεγαλύτερων με την ηλεκτροκόλληση, κατευθείαν στον τροχό πήγε και έβαλε τη μύτη της σαΐτας του να την τροχίσει, με αποτέλεσμα να στραβώσει μόνιμα έκτοτε ο δείκτης του δεξιού του χεριού. Σε κανέναν δεν μαρτύρησε το πάθημα του, το ίδιο και οι βοηθοί για να μην επωμιστούν ευθύνες για την απροσεξία τους, γιατί τους είχε φοβερίσει ο μάστορας ως εξής:
-Προσέχετε μην πάθετε κανένα μεγάλο κακό, γιατί μπορεί να τρελαθώ και να τινάξω με το πιστόλι τα μυαλά μου τον αέρα! Τόσο οι γονείς του Σταύρου, όσο και ο Μπαρμπαλιάς ουδέποτε έμαθαν τι ακριβώς συνέβη στο δάκτυλο τού μικρού άρχοντα, ο δε Σταύρος πρόσφατα μάς το απεκάλυψε εκ του ασφαλούς, που οι γονείς του και ο Μπαρμπαλιάς ταξίδεψαν ανεπιστρεπτί!
Φωτό: κα Πώλα Η. Κοντοπούλου
-Εγώ τι να σπουδάσω; ρώτησε ο Σταύρος όταν εισήλθε στην εφηβεία του, τον αξιόπιστο καθοδηγητή των καλών παιδιών της γειτονιάς.
-Σταύρο μου, ό,τι θέλεις μπορείς να σπουδάσεις, έχεις γερό μυαλό, εσύ θα γίνεις καλός επιστήμονας και επαγγελματίας , άρχοντας στο αρχοντικό σου, πρόβλεψε ο αλησμόνητος οραματιστής .
Ξεχωριστή θέση στην καρδιά του Μπαρμπαλιά είχε ο Δημητράκης Μητρόπουλος, γιος του αγαπημένου φίλου του, κατόχου του περιπτέρου στη Βαλύρα, του αείμνηστου Αριστομένη Μητρόπουλου.
Φωτό: κ. Τζίμης Μητρόπουλος στο FB.
Ο Τζίμης ήταν ως έφηβος ένα πανέμορφο αγόρι με φωνή σαν του Στέλιου Καζαντζίδη ( τώρα είναι ένας ώριμος άνδρας) . Δεν τον χωρούσαν τα στενά όρια της Βαλύρας, τελικώς η οικογένειά του μετανάστευσε στην Αυστραλία, μετά το 1965. Κάτω από τους ανοιχτόχρωμους βοστρύχους της κεφαλής τού Τζίμη κρύβονταν επιμελώς οι εφηβικές φιλοδοξίες του για σταδιοδρομία στον καλλιτεχνικό τομέα. Αυτό το είχε διαπιστώσει ο Μπαρμπαλιάς, γι΄ αυτό ο Τζιμάκος ήταν το γέλιο και της ζωής η μεγάλη χαρά. Αυτοδίδακτος μουσικός ο Μπαρμπαλιάς από νεαρή ηλικία, είχε κατακτήσει ως επαγγελματίας το μπουζούκι, τον μπακλαμά και το ακορντεόν και τραγουδούσε σχετικά καλά. Όμως ο Τζίμης ήταν το αηδόνι που τον πλαισίωνε σε όλα τα μουσικά του τολμήματα, γι΄ αυτό παρέμειναν συναισθηματικά συνδεδεμένοι μέχρι τα βαθιά του γεράματα. Το πρώτο πράγμα που έκαναν μαζί, όταν ο Τζίμης επισκεπτόταν το χωριό από τη μακρινή Μελβούρνη, ήταν να απαθανατίσουν σε βιντεάκια τις πενιές τους και τα αγαπημένα τους μουσικά ακούσματα.
Γράφει ο κ. Τζίμης Mητρόπουλος στο FΒ:
-Τι να σας πω; Ο Μπαρμπαλιάς πάντα μου έλεγε να μείνω στην Ελλάδα μόνιμα. Αγαπούσε πολύ τον πατέρα μου, τον μπάρμπα Μένη, με εμψύχωνε, μού έλεγε ότι έχω καλύτερη φωνή κι από του αείμνηστου Γιάννη Μπατάλια, του άστρου της Βαλύρας. Αγάπησα τον Μπαρμπαλιά σαν δεύτερο πατέρα μου. Περνάγαμε ατέλειωτες ώρες μαζί στο μαγαζί του. Υπήρχαν παιδιά κι από άλλα χωριά που είχε «υιοθετήσει» ο μάστορας, όπως τον Ανδρέα Καλλιμάνη από τη Λάμπαινα και τον Νικολάκη Σπυρόπουλο από τον Άγιο Φλώρο. Πολύ αγαπούσε τον Νικολάκη… από τον Μπαρμπαλιά τον γνώρισα κι εγώ και είμαστε φίλοι μέχρι σήμερα!
Ένα τραγούδι άρεσε ιδιαιτέρως στον Μπαρμπαλιά και μου είχε ζητήσει να το μάθω καλά και να το τραγουδώ. Μετά από πέντε χρόνια, όταν με άκουσε πολύ συγκινήθηκε, με αγκάλιασε και με φίλησε.
Οι στίχοι του τραγουδιού είναι οι ακόλουθοι:
Κόρη που πας στον ποταμό
Κόρη καλέ κορή που πας στον ποταμό
Κόρη που πας στον ποταμό
Ελένη για να πλύνεις
Πάρε κι εμέ τα ρούχα μου,
Ελένη μην τ΄ αφήνεις.
Να μην καλέ να μην τα πλύνεις με νερό
Να μην τα πλύνεις με νερό
Μον΄ με τα δάκρυά σου
Και με το μοσχοσάπουνο
Που λούζεις τα μαλλιά σου.
Να μην καλέ να μην τ΄ απλώσεις σε δεντρί
Να μην τ΄ απλώσεις σε δεντρί
Μητέ και σε κλωνάρι
Παρά σε πικραμυγδαλιά
Π΄ανθίζει τον Γενάρη.
Να πεφ να πέφτουν φύλλα απάνω σου
Να πέφτουν φύλλα απάνω σου
Τα άνθη στην ποδιά σου
Να πέφτουν πικραμύγδαλα
Μεσά στην αγκαλιά σου.
Με πικραμύγδαλα στην αγκαλιά και δάκρυα στα μάτια ασπαζόμαστε τη μνήμη και την ονομαστική σου εορτή της Βαλύρας αξέχαστε Μπαρμπαλιά μας, πατέρα και φίλε μας. Μάς δίδαξες τη χαρά της προσφοράς προς τον πλησίον, που αγάπησες περισσότερο και από τον ίδιο τον εαυτόν σου. Ο Κύριος να αναπαύει την ψυχή σου στον Παράδεισο.
Ο Θεός μεθ΄ημών,
Ευθυμία Η. Κοντοπούλου
20-7-2024
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου