Εμείς οι Δύο θα τα Πούμε στο Τραίνο

 

                           Σιδηροδρομικός σταθμός στη Μεσσηνία:Φωτο:Αρχείο καθ. Ι.Δ.Λύρα

O θείος Νικόδημος, ο οποίος ήταν μοναχός στο Άγιον Όρος, και κατέβαινε μία φορά στα πέντε χρόνια στην Καλαμάτα, για εκκλησιαστικούς λόγους, ήταν η μεγάλη προσμονή όλων των συγγενών του, που αντλούσαν από τη σοφία και εμπειρία του θείο λόγο προς φωτισμό και εσωτερική οικοδόμηση, και με τις ευλογίες του πορεύονταν στη ζωή.

Ανάμεσα στους συγγενείς ήταν και η αγαπημένη του ανιψιά Μαρία, η μοναχοκόρη της αδελφής του, την οποία νουθετούσε ως πατέρας, και παρακολουθούσε με ευλάβεια την όλη πορεία της. Η Μαρία σπούδαζε φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών το 1978, και κατέβηκε στην Καλαμάτα, όταν ειδοποιήθηκε ότι έρχεται ο θείος Νικόδημος. Κι ενώ όλοι οι συγγενείς, θείοι, θείες ξαδέλφια και παιδικοί φίλοι του αλησμόνητου μοναχού τον βομβάρδιζαν με ερωτήσεις, η Μαρία καθόταν σιωπηλή και παρακολουθούσε σκεπτική τα δρώμενα. Κάποια στιγμή, που διασταυρώθηκε το βλέμμα τους, της είπε ο φωτισμένος μοναχός χαμογελώντας:

-Εσύ Μαρία μου, υπομονή. Εμείς οι δύο θα τα πούμε στο τραίνο.

Με το τραίνο θα επέστρεφαν στην Αθήνα, και η Μαρία θα είχε την αποκλειστικότητα, διακριτικά και σιγανά, να ρωτήσει τον θείο της ό,τι ήθελε.

Έφτασε εκείνη η ευλογημένη Πέμπτη, που ανέβηκαν στο τραίνο, είχαν εξασφαλίσει οι συγγενείς καθίσματα και για τους δύο στην πρώτη θέση, και άρχισε μία υπέροχη διαδρομή, όχι τόσον όσον αφορούσε το εξωτερικό, αλλά το εσωτερικό τοπίο της Μαρίας. Ο θείος, αφού διέγνωσε τον δενδρόφυτο κήπο της Μαρίας, με τις πολλές φιλολογικές γνώσεις, παράλληλα με την εντιμότητα, τιμιότητα , καλοσύνη, σεβασμό , τις πολλές αρετές της νεαρής γυναίκας και την πίστη της στον Κύριο, θέλησε να την οδηγήσει σε ένα κρυφό μονοπάτι, μέσα στην καρδιά της, για να δει τα θεία μυστήρια και την παρουσία του Θεού στη ζωή της. Για να ανοίξει όμως το πέρασμα σε αυτό το μονοπάτι, έπρεπε να είναι έντονο το συναίσθημα της Μαρίας, γεμάτο έρωτα για τον Θεό, δυνατό πόθο, και να θέλει διακαώς να είναι ένα μαζί Tου. Από την άλλη σκεφτόταν, αν η Μαρία οδεύσει προς την παρουσία του Θεού και ένωση εντός της, ίσως να μη θελήσει ποτέ να παντρευτεί και σε αυτό θα έφερε ο ίδιος μεγάλη ευθύνη.

Και είχε δίκιο, αφού η Μαρία του εκμυστηρεύτηκε ότι αγαπά έναν συμφοιτητή της, και ονειρεύεται να κάνει οικογένεια με πολλά παιδιά, να μη μεγαλώσουν στη ζωή μόνα, όπως εκείνη που είναι μοναχοκόρη.

Οι ράγες του τραίνου στη Βαλύρα.Φωτο: καθ. Ι.Δ.Λύρας

-Με τις ευλογίες μου ,της απάντησε ο θείος της, γι΄ αυτό, εκ του ασφαλούς, δεν την οδήγησε στα κρύφια της καρδιάς, μόνο της έδωσε βασικά εφόδια, όσον αφορούσε την νοερά προσευχή και την άσκηση κατά μόνας, και αυτό γιατί η ίδια η Μαρία εκδήλωσε ενδιαφέρον και ρώτησε:

-Εκεί ,στο Άγιον Όρος, πώς προσεύχεσθε θείε μου;

Εκείνη την εποχή, συγκεκριμένα πριν από δύο έτη, το σωτήριον έτος 1976, είχε εκδοθεί ένα βιβλίο στην Ι.Μ. “Γέννησις Χριστού” στα Κατουνάκια, από τον πατέρα Κλήμη μοναχό και τη συνοδεία του, με τίτλο “Η Νοερά Άθλησις, Ήτοι περί Προσευχής του Ιησού: Συλλογή Διδασκαλιών των Αγίων Πατέρων και Πεπειραμένων Ασκητών περί της Προσευχής του Ιησού Χριστού”.

Πρόκειται για ένα πολύ σπουδαίο βιβλίο, μετάφραση από τα Ρωσικά, το οποίο αφορά μία συλλογή με 385 κεφάλαια, στρέφοντα όλα σχεδόν στην καρδιακή προσευχή του Ιησού Χριστού, “Κύριε Ιησού Χριστέ,Υιέ του Θεού ελέησόν με”. Το βιβλίο αυτό, το οποίο είχε ο γέροντας Γεώργιος , Σερβικής καταγωγής, στο Άγιον Όρος, και το επαινούσε, στάθηκε το κίνητρο μετάφρασης του από τα Ρωσικά στα Ελληνικά , από έναν θεοσεβή χριστιανό και στη συνέχεια την επιμέλειά της έκδοσης ανέλαβε ο πατήρ Κλήμης με τη συνοδεία του. Τη περισυλλογή των συγγραμμάτων του βιβλίου έκανε ο καθηγούμενος της Ι.Μ. Βαλαάμ στη Φιλανδία και αφορά το απόσταγμα της πείρας παλαιότερων, Ρώσων συγγραφέων Επισκόπων, Μητροπολιτών και Μοναχών, που ασχολήθηκαν με τη νοερά προσευχή. Συμπεριλαμβάνονται και λίγα κεφάλαια Ελλήνων Αγίων Πατέρων. Το μεγαλύτερο μέρος του κειμένου του βιβλίου προέρχεται από τον Άγιο Θεοφάνη τον Έγκλειστο, κατά κόσμο Γεώργιο Γοβόρωφ (1815-1894) και τον γέροντα Παϊσιο Βελτσκόφσκυ (1722-1794 μ.Χ).

                           

                                      Εξώφυλλο του βιβλίου 'Η Νοερά Άθλησις".

Αυτό το βιβλίο χάρισε μέσα στο τραίνο ο πατήρ Νικόδημος στην ανιψιά του Μαρία, αλλά δεν το άνοιξε να το διαβάσει πριν από τα 60 έτη της....όταν έφυγε από τη ζωή της ο αγαπημένος συμφοιτητής και σύζυγός της, με τον οποίο έφερε στη ζωή τέσσερα παιδιά.

Όταν τα παιδιά βρήκαν τον δρόμο τους, και η Μαρία έμεινε μόνη στη ζωή, τότε ανέτρεξε σε τούτο το βιβλίο συστηματικά, για να βρει ένα στήριγμα να κρατηθεί στη ζωή με αξιοπρέπεια...και ανακάλυψε τη μυστική οδό, στα άρρητα της καρδιάς της, και την παρουσία του Θεού και του Ουρανίου Βασιλείου εντός της.

Γκρέμισε τα υλικά τείχη, είδε τα κρύφια της καρδιάς του ανθρώπου, και διαπίστωσε ότι παρά τον σκληρό αγώνα της στη ζωή, και τη μέγιστη προσφορά της προς την οικογένεια της, το εσωτερικό ταμείο της ήταν μισοάδειο, γιατί την αποσπούσαν οι καθημερινές ευθύνες και δεν είχε μάθει πώς να προσεύχεται, και να ενώνεται ο νους της με τον Θεό  καθώς πορεύεται μαζί Του, αντλώντας γνώση και καθοδήγηση από τη θεία πηγή. Τα πάντα στη ζωή της τα έκανε με λογικές -ανθρώπινες διαδικασίες και /ή διαισθητικά.

Οργάνωσε τη σκέψη της μελετώντας τις Άγιες Γραφές και ιδίως το βιβλίο που της χάρισε ο θείος της, το οποίο κρατούσε όλα τα προηγούμενα χρόνια απλά σαν φυλακτό, ευλογία και ενθύμιο, και συμπέρανε τα ακόλουθα:

Πρώτα διαχώρισε την εξωτερική από την εσωτερική κατάσταση του ανθρώπου, με βάση το βιβλίο της “Νοεράς Αθλήσεως”.

Εξωτερική κατάσταση ανθρώπου	Εσωτερική κατάσταση ανθρώπου
Είναι σαρκική και ορατή κατάσταση.	Είναι αόρατη, πνευματική κατάσταση.
Το σώμα αποτελείται από πολλά και διάφορα όργανα, και εκτός από την παροδική υγεία, παρουσιάζονται στο φθαρτό σώμα ασθένειες και ψυχικές νόσοι, ενώ τελικά επικρατεί ο θάνατος.	Το πνεύμα αποτελείται από πνευματικές θετικές ή αρνητικές δυνάμεις, φωτισμένο θείο λόγο ή κακούς λογισμούς , είναι ο ίδιος ο Θεός ή ο διάβολος εντός και παραμένει αθάνατο.
Κατάκτηση γνώσης σε ανθρώπινο επίπεδο, μέσα από την εμπειρία και τις επιστήμες.	Εντρύφηση στη θεοσέβεια, μέσα από την ένωση με τον Θεό.
Απόκτηση γνώσεων από εξωτερικούς παράγοντες, όπως τα βιβλία.	Φώτιση του νου με στραμμένη την προσοχή προς τον εσωτερικό εαυτό, με φόβο Κυρίου και με τη Θεία Χάρη.
Στηρίζεται στη μάθηση σε ανθρώπινο επίπεδο.	Έγκειται στην αγάπη προς τον Θεό.
Διακρίνεται από έπαρση, υπερηφάνεια ο άνθρωπος μόνο με τις ανθρώπινες γνώσεις (Α΄Κορ. Η΄,2).	Διακρίνεται ο άνθρωπος από εσωτερική ταπείνωση, κατανοεί την εσωτερική πτωχεία του.
Χαρακτηρίζεται η εξωτερική κατάσταση από πολυλογία-διάφορες συζητήσεις.	Αφορά τη σιωπηλή προσευχή με αγάπη προς τον Θεό.
Χαρακτηριστικό είναι η πονηρία του πνεύματος.	Θέρμη, αγαθότητα του πνεύματος.
Η έκφραση είναι καλλιτεχνική, εξωτερικό δρώμενο.	Η έκφραση αφορά τον στοχαστικό συλλογισμό και τη σιωπή.
Επιθυμία και περιέργεια του ανθρώπου να τα μάθει όλα, σε ανθρώπινο επίπεδο.	Επιθυμία για γνώση του Θεού. (Ψαλμ. ΚΣΤ΄,26.1,8).
Κατάκτηση επιστημονικών ή άλλων γνώσεων.	Ποθεί η ψυχή τον Θεό και τη θεία σοφία (Ψαλμ. ΜΑ΄40.1,2).

Στη συνέχεια η Μαρία προσπάθησε να καταλάβει, τι εννοούσε όταν της μιλούσε περί προσευχής ο μακαριστός θείος της Νικόδημος , και αυτή τη γνώση την άντλησε από το βιβλίο που της χάρισε.

Εξωτερική προσευχή	Εσωτερική προσευχή
Προσευχή που γίνεται δυνατά και εμφανώς.	Μυστική Προσευχή.
Ομαδική προσευχή.	Προσευχή κατά μόνας.
Τακτική προσευχή κατά τον εκκλησιαστικό κανόνα.	Αυτοπροαίρετος προσευχή.
Προσευχή σε καθορισμένο χρόνο, π.χ. μεσονύχτιος, όρθρος, ώραι, λειτουργίες, εσπερινός, ευχές, δεήσεις.	Ενεργείται όταν ο άνθρωπος θελήσει να προσευχηθεί.
Ακολουθεί την ομαδική προσευχή που εκφωνείται.	Κίνηση του ιδίου πνεύματος για ένωση με τον Θεό σιωπηλά.
Καθορισμένοι ψαλμοί, τροπάρια, κανόνες, και πράξεις από τους ιερείς.	Νοερά προσευχή ακαθορίστου χρόνου, καθένας προσεύχεται όσο θέλει.
Τελείται με το στόμα και τη φωνή.	Τελείται σιωπηλά-νοερά.
Εκφωνείται σε όρθια στάση.	Τελείται όρθια, βαδίζοντας, στο κρεβάτι, παντού και πάντοτε, όταν θελήσει και αναγάγει τον νου του ο άνθρωπος προς τον Θεό.
Τελείται ομαδικά στον ναό του Κυρίου ή περιστασιακά σε κάποια οικία, όπου συγκεντρώνονται άτομα.	Τελείται στο “κεκλεισμένο ταμείο” κατά το ρήμα του Κυρίου (Ματθ. ΣΤ΄,6).

Αφού η Μαρία συνειδητοποίησε ότι μέσα από την νοερά προσευχή κινείται ο νους και ενώνεται με τον Θεό, όταν με αγάπη και βαθύ πόθο το αποζητεί, θέλησε να μάθει τι ακριβώς είναι το εσωτερικό ταμείο.

Εξωτερικό ταμείο	Εσωτερικό ταμείο
Είναι υλικό.	Είναι πνευματικό.
Είναι ύλη, π.χ. κτίριο με ξύλα και πέτρες.	Είναι η καρδιά και ο νους πνευματικά (Θεοφύλακτος, ερμ. Στο Ματθ., κεφ. ΣΤ΄).
Παραμένει στο ίδιο μέρος πάντοτε.	Το πνευματικό ταμείο ακολουθεί παντού, γιατί όπου κι αν βρεθεί ο άνθρωπος, η καρδιά του είναι μαζί του.
	Ο άνθρωπος προσεύχεται μυστικά, συγκεντρώνοντας τις σκέψεις του, είτε είναι μόνος ή μαζί με άλλους ή συνομιλεί ταυτόχρονα.
	Κάνει αναγωγή προς τον Θεό, όπου κι αν βρίσκεται, ό,τι κι αν κάνει, προσευχόμενος σιωπηλά.
Το υλικό ταμείο κλείνει εντός του τον άφωνο άνθρωπο μόνο του.	Το πνευματικό ταμείο περικλείει εντός του τον Θεό και όλη την Ουράνια Βασιλεία (Λουκ.ΙΖ΄.21).
	Η καρδιά αποτελεί μικρό δοχείο, αλλά περιέχει τα πάντα · τον Θεό, τους Αγγέλους, τη ζωή, τη Βασιλεία, και τους θησαυρούς της Θείας Χάριτος (Μακάριος Αιγύπτιος), .
Υλικά τείχη έχει το εξωτερικό ταμείο, θλίψη, αρρώστια, ματαιότητα του πρόσκαιρου βίου και θάνατο μακριά από τον Θεό.	Στο εσωτερικό ταμείο συγκεντρώνει ο άνθρωπος όλους τους διαλογισμούς του, παρουσιάζει τον νου στον Θεό, προσεύχεται μυστικά, με θέρμη πνεύματος και ζωντανή πίστη. Διδάσκεται την κατά Θεόν φρόνηση, τη θεοσέβεια.
Σκοτισμός του νου και της ψυχής επέρχεται στο εξωτερικό ταμείο.	Ένωση με τον Θεό, που είναι ο μοναδικός σκοπός για τη σωτηρία της ψυχής του ανθρώπου, επιτυγχάνεται με την στροφή εσωτερικά, με αγάπη προς τον Υιό και Λόγο του Θεού.

Όταν η Μαρία κατάλαβε ότι δεν ζει σε μία άδεια φωλιά, επειδή απεβίωσε ο άνδρας της και έφυγαν τα παιδιά από το σπίτι, αλλά έχει μία μοναδική ευκαιρία να συσσωρεύσει θησαυρούς στο εσωτερικό της ταμείο, την πραγματική προίκα της για τον θείο γάμο της με τον νυμφίο της καρδιάς της, έλαμψε ολόκληρη. Η κούραση, ο μόχθος και οι πόνοι μιας ολόκληρης ζωής έφυγαν από το πρόσωπό της, η καρδιά της γέμισε έρωτα για τον Θεό, και ο νους της φωτίστηκε. Έκτοτε υμνεί τον Κύριο και Θεό της ομαδικά στην εκκλησία, μετέχει στην κοινωνία των αχράντων μυστηρίων, αλλά πάντα “εαυτώ και Θεώ συστρεφόμενη”. Προσεύχεται παντού και πάντοτε, χωρίς να ξεχνά ούτε λεπτό τον εραστή της ψυχής της. Προσφέρει πολύ περισσότερα με αγάπη προς τον πλησίον, και απαντά πάντα με το χαμόγελο στα παιδιά της, όταν από τύψεις την παίρνουν τηλέφωνο και ζητούν συγνώμη, που δεν τους έμεινε χρόνος να την επισκεφτούν .

-Να είστε καλά παιδιά μου, με τις ευλογίες μου...όπως έλεγε ο αείμνηστος σεπτός μοναχός, ο μακαριστός θείος μου Νικόδημος.

Ο Θεός μαζί σας!

Ευθυμία Η. Κοντοπούλου

1/6/2022