Αφιερωμένο στη αείμνηστη Κωνσταντίνα Πανουσοπούλου ,μοδίστρα στη Βαλύρα , την περίοδο 1950-1970
Η Κωνσταντίνα Πανουσοπούλου.Φωτο: καθ.Ι.Δ.Λύρας
Στις αρχές της δεκαετίας του 1930, είδε το φως της ζωής ένα απρόσμενο πλάσμα στη Βαλύρα, που έλαμπε ολόκληρο από την κούνια του. Όσο μεγάλωνε, η μορφή και η συμπεριφορά του ήταν πολύ διαφορετική από αυτή των άλλων κοριτσιών, ήταν θα λέγαμε κάτι ανάμεσα σε νύμφη στον ουρανό και Παναγιά στη γη, Χριστός εντός επίγειου θηλυκού αγγέλου, αυτή ήταν η “μη μου άπτου” της Βαλύρας μας.
Θυμάμαι τη δεσποινίδα Ντίνα Πανουσοπούλου ως μία διάφανη, αγγελική μορφή, να περνάει εμπρός μου μετά την απόλυση στις Ιερές Λειτουργίες στον ιερό ναό του Αγίου Αθανασίου, καλημερίζοντας τη μητέρα μου, και να κατευθύνεται βιαστική προς το σπίτι της ,ψηλά στις γειτονιές του Αγίου Δημητρίου.
Ήταν η πλέον καταρτισμένη μοδίστρα, αλλά και μία ιδιαίτερα καλαίσθητη και λεπτολόγος σχεδιάστρια ρούχων υψηλής ραπτικής, η οποία ουδέποτε ενδιαφέρθηκε να προωθήσει, εκτός των συνόρων της Βαλύρας, το μεγάλο ταλέντο της.
Κατά τη παιδική της ηλικία, η μητέρα της είχε παρατηρήσει ορισμένες ασυνήθιστες συμπεριφορές που επέμενε να υιοθετεί και να μιμείται η μικρή κόρη, γι΄ αυτό συχνά συμβουλευόταν τον πατέρα Δημήτριο Ξυδόπουλο, προκειμένου να την ενημερώσει και οικοδομήσει θεάρεστα.
- Πάτερ μου, είπε μία ημέρα αγχωμένη η μητέρα κατά την ώρα της εξομολόγησης, το παιδί δεν τεντώνει τα πόδια του όπως τ΄ άλλα παιδιά, όταν κάθεται πάνω στο χορτάρι. Τα λυγίζει και γονατίζει όπως ο Κύριος στο Όρος των Ελαιών, και στη συνέχεια στέκεται σε βαθύ κάθισμα με τα χέρια ενωμένα εμπρός ,όπως οι άγγελοι στην εικόνα της Παναγίας. Όταν πάω να το αγκαλιάσω μου λέγει μη με ακουμπάς, μη με αγκαλιάζεις μητέρα, τώρα προσεύχομαι. Ο πατέρας της έχει σχεδόν ξεχάσει τ΄ όνομά της. “Μη μου άπτου” τη φωνάζει , έκπληκτος από τη στάση της.
-Αντιλαμβάνομαι ότι είστε γονείς και αναρωτιέστε αν το παιδί σας συμπεριφέρεται σωστά. Η κόρη σας είναι ένα πράο, ευγενικό παιδί, και μιμείται αυτά που ελκύουν την ψυχή της, αντιγράφοντας τις άγιες εικόνες , όπως το πρόσωπο και τη στάση του σώματος του Κυρίου, της Παναγίας και των Αγγέλων. Ποιος μας λέγει ότι η συμπεριφορά των άλλων παιδιών είναι η σωστή και όχι του δικού σας παιδιού; Δεν νομίζετε ότι θα πρέπει να αναρωτηθούμε αν όλα αυτά δεν είναι μόνο η επιθυμία της ίδιας της κόρης σας, αλλά κάτι βαθύτερο, το οποίο ενδεχομένως εξυπηρετεί το σχέδιο του Θεού; Αφήστε το παιδί ελεύθερο να εκφραστεί όπως αυτό θέλει και προσευχηθείτε, με πίστη στον Θεό, να φωτίζει τον δρόμο του, είπε ο πατήρ Δημήτριος.
Ο σεβάσμιος εφημέριος της Βαλύρας, μέσα σε όλες τις ασχολίες του, πάντα έριχνε ένα βλέμμα φροντίδας στην Κωνσταντίνα και διαχρονικά παρέμεινε ικανοποιημένος με τις αρετές και το ήθος της.
Όταν ολοκλήρωσε τις σπουδές της στην κοπτική ραπτική, ένα καλό παλικάρι από άλλο χωριό, το οποίο ήθελε να γίνει ιερέας, τη ζήτησε σε γάμο από τον ίδιο τον εφημέριο του χωριού μας. Η νεαρή ράφτρα ήταν ανένδοτη .
-Αν αποφάσιζα να παντρευτώ, ένα τέτοιο καλό παλικάρι θα διάλεγα ,είπε με δάκρυα και αναφιλητά η ευλογημένη κόρη στον πατέρα Δημήτριο ,αλλά δεν μπορώ, είναι αδύνατον γιατί έχω μέσα μου τον νυμφίο Ιησού Χριστό . Εξεπλάγην ο σεβάσμιος ιερέας και αφού την ταπείνωσε κάτω από το πετραχήλι του , ευλόγησε τη θεία πορεία της σωματικής και ψυχικής παρθενίας της.
Η δεινή μοδίστρα, όλη την ημέρα εργαζόταν στο ραφείο της, αλλά μία ώρα πριν τον εσπερινό κλειδαμπάρωνε την πόρτα και έτρεχε να ετοιμαστεί για να πάει στη εκκλησία, πριν χτυπήσει η καμπάνα του Αγίου Αθανασίου. Τις Κυριακές κοινωνούσε ανελλιπώς, γιατί όπως οι παλιοί πίστευε ότι είναι αμαρτία να σε καλεί ο Κύριος να δεχτείς την Θεία Ευχαριστία και εσύ να μην είσαι έτοιμος και να την αρνείσαι αδιάντροπα ,ενώπιον της Παναγίας ,του προστάτη της Βαλύρας Αγίου Αθανασίου, των εννέα ταγμάτων των Αγγέλων και όλων των Αγίων μας.
Μέσα της άκουγε λόγο θεάρεστο και παρηγορητικό η ταπεινή κόρη, όταν η κενοδοξία της ραπτικής με τα καλά ενδύματα, η υπερηφάνεια της παρθενίας και ο φαρισαϊσμός της νηστείας των τροφών δεν την άφηναν ήσυχη. Με πολλά δάκρυα και προσευχή νικούσε τα πάθη της και ευτυχούσε μέσα στη χαρμολύπη της, η χρηστή Ντίνα Πανουσοπούλου, η “ μεγαλοκόρη” της Βαλύρας μας.
Κάποιο καλοκαίρι, στο μέσον της δεκαετίας του 1950, ο ιερέας και ο πρόεδρος της κοινότητας της Βαλύρας οργάνωσαν μία εκδρομή στο Ανδρομονάστηρο.
Ήταν από τις λίγες φορές που δέχτηκε να ευχαριστηθεί η αλησμόνητη κόρη, όταν ο πατήρ Δημήτριος τής εξήγησε ότι και οι μοναχές πηγαίνουν ομαδικά στα ιερά προσκυνήματα κι αυτό δεν δυσαρεστεί τον Κύριο, άλλωστε και ο ίδιος και άλλοι ιερείς θα συνοδεύσουν τους εκδρομείς, και πρόσθεσε:
-Είναι πολύ παλιά λιθόκτιστη Μονή, χτίστηκε από τον Ανδρόνικο Β΄ τον Παλαιολόγο (1282-1328). Δεν έχουμε ξαναπάει μαζί εκεί. Το Βυζαντινό Μοναστήρι βρίσκεται μέσα σε μία ρεματιά, μερικά χιλιόμετρα από την Αρχαία Μεσσήνη, στο χωρίό Πετράλωνα. Το καθολικό του είναι χτισμένο πάνω σε μία πηγή πόσιμου νερού, που υδροδοτούσε παλιά την Ανδρούσα ,είπε ο πατήρ Δημήτριος και η σεμνή χριστιανή δεν έφερε καμία αντίρρηση.
Η θερμοκρασία ήταν υψηλή εκείνη την περίοδο, αλλά η νεαρή κοσμοκαλόγρια, αν και παρέμενε ασφυκτικά κλεισμένη μέσα στα μακριά ρούχα της, ήταν ήρεμη και θεάρεστα απτόητη.
Ενώ συνήθιζε να φοράει σκούρα, μονόχρωμα ρούχα, που κάλυπταν επιμελώς τα αβρά της χέρια και τις λεπτές κνήμες της , σκέφτηκε ότι θα ήταν δυσάρεστο στους άλλους γύρω της να “ενδυθεί” με αυτόν τον τρόπο κατά την ημέρα της εκδρομής. Είχε αγοράσει ένα ρεγιόν βηλάρι από ένα κατάστημα υφασμάτων στην Καλαμάτα, με μπλε-γκρι ανοιχτό κάμπο, ροδόλευκα άνθη και λεπτά κλαδιά, ένα καλαίσθητο κλαρωτό ύφασμα εκείνης της εποχής. Έραψε ένα μακρύ, σχεδόν μέχρι τους αστραγάλους φόρεμα, με επενδυμένα από το ίδιο ύφασμα κουμπιά εμπρός στην τραχηλιά και έως τη μέση, και πρόσθεσε μεγάλο τετράγωνο γιακά, που ήταν της μόδας κατά τη δεκαετία του 1950. Τα μανίκια τα σχεδίασε ελαφρώς σουρωτά στους ώμους, με μανσέτα και δύο μικρά κουμπιά. Για τη μέση εξοικονόμησε μπλε ζώνη. Όταν είδε το δημιούργημά της επάνω στο μανεκέν, στη κούκλα του εργαστηρίου της, χαμογέλασε με ευχαρίστηση, ύστερα μελαγχόλησε και δάκρυσε. Το φόρεμα δεν ήταν αντιπροσωπευτικό της ψυχής τής δημιουργού, αλλά ήταν τόσο ωραίο, χάρμα οφθαλμών για τους άλλους γύρω της, ώστε να ανεχθούν την ιδιορρυθμία του χαρακτήρα της και τις βαθύτερες επιλογές της, εκείνη την αξέχαστη ημέρα, της όμορφης εκδρομής στο Μοναστήρι.
Εικοσιπέντε άτομα, εκ των οποίων τα εφτά ήταν παιδιά, απόλαυσαν την αξέχαστη διαδρομή και μοναδική περιήγηση στον χώρο, μαζί με τους ιερείς , τον οδηγό και τον Πρόεδρο της Βαλύρας, συνολικά περισσότερο από τριάντα άτομα.
Γύρισε πίσω η θεοσεβούμενη κόρη μ΄ ένα πλατύ χαμόγελο, αλλά και με μία ανεπαίσθητη ενόχληση στο πρόσωπο της από τη σκόνη και τον ιδρώτα, που δεν συνήθιζε ν΄ αφήνει για πολλή ώρα πάνω στο διάφανο σαν το χαρτί δέρμα της.
Έπλυνε το ανθοστόλιστο φουστάνι της , το στέγνωσε, το σιδέρωσε επιμελώς, το δίπλωσε πολύ προσεκτικά και το έβαλε για χρόνια στη ναφθαλίνη, μέσα στο παλιό μπαούλο τής μητέρα της. Δεν το ξαναφόρεσε, γιατί “εκείνο δεν ήταν αυτή”, αλλά η εκδρομή της νιότης της παρέμεινε ανεξίτηλη τη μνήμη της . Και σε άλλα προσκυνήματα, κάποια χρόνια αργότερα, συμμετείχε η αείμνηστη Ντίνα Πανουσοπούλου, όπως στην Ιερά Μονή του Βουλκάνου, αλλά πάντοτε “ενδεδυμένη” με την αυστηρότητα αυτού που βαθύτερα πρέσβευε. Όσο περνούσαν τα χρόνια, η πεποίθηση της για την αίσθηση των πραγμάτων γινόταν δριμύτερη και ακατάλυτη.
Με το βλέμμα της χαρμολύπης έφυγε από τη ζωή τούτο το ευγενικό πλάσμα, με τη λύπη τής πρόσκαιρης ζωής που με φαρμακερά βέλη την καταπόνησε και τη χαρά του Κυρίου , ο οποίος φτερά Αγγέλου της έδωσε και στα ουράνια πέταξε.
Αιωνία η μνήμη σου Κωνσταντίνα Πανουσοπούλου, μοναδικό κόσμημα της Βαλύρας μας.
Ο Θεός μαζί σας!
Ευθυμία Η. Κοντοπούλου
27/2/2022
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου